هەڤپەیڤینی رووداو لەگەڵ ئیەن مەککاری، نێردەی تایبەتی ئەمریکا بۆ هاوپەیمانیی نێودەوڵەتیی دژ بە داعش.
رووداو دیجیتاڵ
رۆژی 30-09-2024 ئیەن مەککاری، نێردەی تایبەتی ئەمریکا بۆ هاوپەیمانیی نێودەوڵەتیی دژ بە داعش لە هەڤپەیڤینێک لەگەڵ دیار کوردە، بەڕێوەبەری نووسینگەی رووداو لە واشنتن، لەبارەی ئەرکی هێزەکانی هاوپەیمانی لە عێراق، گوتی: "ئێمە لەم ناوچەیە ناکشێینەوە، سەرنجیشمان لەسەر ناوچەکە لانادەین."
ئیەن مەککاری بۆ بەشداریکردن لە کۆبوونەوەی وەزیرانی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتیی دژ بە داعش لە واشنتن بوو، کە ئەمڕۆ 10 ساڵ بەسەر دروستکردنی هاوپەیمانێتییەکە تێپەڕی.
نێردەی تایبەتی ئەمریکا لە باسی پێشمەرگەدا گوتی: "بەردەوام دەبین لە هاوئاهەنگیکردنی پێشمەرگە، هاوئاهەنگیی ئێمە لەگەڵ پێشمەرگە بۆ چەندین دەیە پێش ئێستا دەگەڕێتەوە. هاوتەریب لەگەڵ حکومەتی عێراق، ئێمە بەردەوام دەبین لە کارکردن لەگەڵ پێشمەرگە؛ چونکە ئێمە بڕوامان وایە پێشمەرگە رۆڵێکی زۆر گرنگیان لە بەرقەرارکردنی داهاتووی عێراقدا هەیە."
ئەو هەروەها گوتی، سەبارەت بەو ئاوارانەی لە کامپی هۆلن [لە رۆژئاوای کوردستان]، عێراقییەکی زۆر خەریکن دەگەڕێنەوە کە چەندین ساڵ بوو لەوێ گیریان خواردبوو، ئەوان ئێستا خەریکن دەگەڕێنەوە وڵاتی خۆیان، ژمارەیەکی کەمی ئاوارەی وڵاتانی دیکەش هەن کە دەگەڕێنەوە.
هەڤپەیڤینی رووداو لەگەڵ ئیەن مەککاری، نێردەی تایبەتی ئەمریکا بۆ هاوپەیمانیی نێودەوڵەتیی دژ بە داعش:
رووداو: زۆر سوپاس، بەڕێز نێردەی تایبەت کە میوانی رووداویت.
ئیەن مەککاری: زۆر سوپاس.
رووداو: دەتوانی پێمان بڵێیت، لەماوەی چەند کاژێری رابردوو لە کۆبوونەوەی وەزیراندا گفتوگۆتان لەسەر چی کرد؟
ئیەن مەککاری: بێگومان، ئەمە کۆبوونەوەیەکە کە هەموو ساڵێک لەگەڵ هاوپەیمانیی نێودەوڵەتیی دژ بە داعش دەیکەین. لە هاوپەیمانێتییەکە 87 ئەنداممان هەیە و هەموو ساڵێکیش لەسەر ئاستی وەزیران کۆدەبینەوە. بۆ ئەوەی بە پەرەسەندن و خاڵە لەپێشینەکانماندا بچینەوە، هەروەها گفتوگۆ لەسەر چۆنیەتی هاوئاهەنگی لەگەڵ یەکدی بکەین، بۆ ئەوەی شەڕی هەڕەشەی داعش بکەین، کە هێشتا بەردەوامە. ئەمە کۆبوونەوەیەکی گرنگە چونکە 10 ساڵ بەسەر دروستکردنی هاوپەیمانێتیی نێودەوڵەتیدا تێدەپەڕێت کە لە 2014 دەستیپێکرد. هەروەک دەزانی، ئەوکات ئەو گرووپە تیرۆریستە (تەنزیم داعش – رێکخراوی داعش) دەستی بەسەر موسڵدا گرت و دواتر یەک لەسەر سێی عێراق و سووریاشی کۆنتڕۆڵکرد. لەماوەی 10 ساڵی رابردوودا، سەرکەوتنێکی گەورە و بەرچاو لە بەرەنگاربوونەوەی داعشدا هەبووە. ئێمە هەموو ئەو ناوچانەی عێراق و سووریامان کۆنتڕۆڵکردووەتەوە کە لەژێر کۆنتڕۆڵی ئەواندا بوون. ئێمە بە ملیۆنان خەڵکمان لە ژێر دەستی داعش رزگارکردووە کە لەژێر حوکمی داعشدا دەیانناڵاند. ئێمە ژێرخانی ئەو رێکخراوەمان تێکشاندووە و هەروەها توانیومانە ژمارەیەک لەو تاوانبارانە رووبەڕووی بەرپرسیارێتی بکەینەوە. هەربۆیە، لە ماوەی ساڵانی رابردوو چەندین سەرکەوتنمان بەدەستهێناوە، بەڵام هێشتا کاری زۆرمان ماوە بیکەین.
رووداو: هەروەک باسی ئەو راگواستنەت کرد کە لە دوو قۆناخ پێکدێت، تا چەند لەوە دڵنیای کە داعش لە عێراق و سووریا سەرهەڵناداتەوە؟
ئیەن مەککاری: ئێمە هێشتا بە وردی سەرنجمان لەسەر ئەو هەڕەشەیەیە کە داعش لە ناوچەکانی عێراق و سووریا هەیەتی. ئێمە متمانەیەکی زۆرمان بە توانای هێزە ئەمنییەکانی عێراق هەیە کە لە 10 ساڵی رابردوودا، لە رێگەی هاوئاهەنگیی ئێمە، بە شێوەیەکی ناوازە پێشکەوتنیان بەخۆیانەوە بینیوە. نیگەرانیی ئێمە لە ئەگەری دووبارە سەرهەڵدانەوەی داعش هێشتا هەیە، هەرچەندە بە شێوەیەکی زۆر خراپ زیانیان بەرکەوتووە. ئەگەر وریا نەبین و سەرنجمان لەسەری نەبێت، دەکرێ داعش لە سووریا دووبارە سەرهەڵبداتەوە. بۆیە ئەو وەزیرانەی کە ئەمڕۆ کۆبوونەوە، هاوڕای ئەوەبوون کە بە وریاییەوە ئاگاداری هەڕەشەی داعش بن لە عێراق و سووریا، هەروەها هاوڕابوون لەسەر بەردەوامیی کارکردن بە شێوەیەکی زۆر نزیک لەگەڵ هاوبەشەکانمان لە عێراق. ئەوەی ئێمە لە عێراق دەیکەین، بەبەهێزییەوە لەگەڵ حکومەت بەردەوامدەبین لە هاوئاهەنگیکردنی دژە تیرۆری عێراق. ئێمە هەروەها چوارچێوەی ئەو هاوئاهەنگییە بەگوێرەی بەرەوپێشچوونمان و زیادبوونی توانای هێزە ئەمنییەکانی عێراق دەگۆڕین؛ بەڵام ئێمە بەردەوام دەبین لە گوشارخستنە سەر داعش و توخمەکانی کە لە باکووری رۆژهەڵاتی سووریا هەن، بۆ ئەوەی دڵنیابینەوە لەوەی نە لەوێ و نە لە عێراق سەرهەڵنادەنەوە.
رووداو: بەگوێرەی چەند راپۆرتێکی میدیایی ناوچەکە، هێشتا نزیکەی 2500 ئەندامی داعش لە ناوچەکە بە ئازادی جموجۆڵ دەکەن؛ لەلایەکی دیکەش 29 هەزار چەکداری داعش لە گرتووخانەکانی باکووری رۆژهەڵاتی سووریان و نزیکەی 43 هەزار ئەندامی ماڵباتی ئەو چەکدارانە لەوێن. کاتێک باسی ئەو گۆڕانکارییە دەکەین، یان کۆتاییهێنان بە ئەرکی هاوپەیمانێتی، پێتوانییە هێشتا زۆر زووە بۆ ئەم راگوزەر و قۆناخە؟ چونکە هێشتا هەڕەشە لە ناوچەکە هەیە و ئەندامانی داعشیش لە گرتووخانەکاندان.
ئیەن مەککاری: زۆر سوپاس بۆ ئەم پرسیارە، بەڕاستی دەمەوێت جەخت لەوە بکەمەوە. ئێمە لەم ناوچەیە ناکشێینەوە، سەرنجیشمان لەسەر ناوچەکە لانادەین. پرسی ئەو داعشانەی لە باکووری رۆژهەڵاتی سووریا دەستگیرکراون، هێشتا بۆ ئێمە کارێکی لە پێشینەیە و ئێمەش لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی لەگەڵ هەموو هاوبەشەکانمان لەکارکردن بەردەوامدەبین، بۆ ئەوەی دڵنیابینەوە ئەو چەکدارە دەستگیرکراوانە لە شوێنێکی سەلامەت بهێڵدرێنەوە [تاوەکو دادگایی دەکرێن]. گرنگترین هەوڵی ئێمە لەوێ ئەوەیە، زۆرترین چەکدار لە باکووری رۆژهەڵاتی سووریا بهێنینە دەرەوە و بۆ ئەو شوێنانە بیاننێرینەوە کە لێیانەوە هاتوون. ئینجا ئەگەر لە ئەورووپا، نێوەڕاستی ئاسیا، ئەفریقا یانیش وڵاتانی دیکەی رۆژهەڵاتی نێوەڕاستەوە هاتبن؛ دەمانەوێت ئەوانە بنێردرێنە وڵاتی خۆیان و ئێستا خەریکی ئەو پرۆسەیەین. هەروەها سەبارەت بەو ئاوارانەی لە کامپی هۆلن، عێراقییەکی زۆر خەریکن دەگەڕێنەوە کە چەندین ساڵ بوو لەوێ گیریان خواردبوو، ئەوان ئێستا خەریکن دەگەڕێنەوە وڵاتی خۆیان، ژمارەیەکی کەمی ئاوارەی وڵاتانی دیکەش هەن کە دەگەڕێنەوە؛ لەوانەش نێوەڕاستی ئاسیا و وڵاتانی دیکە. ئەوان ئێستا خەریکە دەگەڕێنەوە زێدی خۆیان و ژیانێکی نوێ دەستپێدەکەن. جێگەی پەژارەیە کە چەندین کەسی نێو کامپی هۆل منداڵن و لەوێ زیاتر جێگەی دیکەیان نەبینیوە، ئەوان خەریکە لە خراپترین هەلومەرج گەورە دەبن. ئێمەش باشترین شت پێمان بکرێت ئەوەیە، ئەوان بگەڕێنینەوە و ژیانێکی نوێیان پێببەخشینەوە.
رووداو: دەتوانی باسی جۆری پەیوەندییەکانتان لەگەڵ پێشمەرگە بکەن لەم راگوزەریە، چونکە دەزانین ئێوە ئێستا لەگەڵ حکومەتی عێراقی لەبارەی پەیوەندییە ئەمنییەکانی داهاتوو لە گفتوگۆدان، ئایا سروشتی پەیوەندییەکانتان لەگەڵ پێشمەرگە چۆن دەبێت؟
ئیەن مەککاری: [پەیوەندیمان] هەیە و بەردەوامیش دەبین لە هاوئاهەنگیکردنی پێشمەرگە، هەروەک دەزانی هاوکاری و هاوئاهەنگیی ئێمە لەگەڵ ئەوان [پێشمەرگە] بۆ چەندین دەیە پێش ئێستا دەگەڕێتەوە. هاوتەریب لەگەڵ حکومەتی عێراق، ئێمە بەردەوام دەبین لە کارکردن لەگەڵ پێشمەرگە؛ چونکە ئێمە بڕوامان وایە پێشمەرگە رۆڵێکی زۆر گرنگیان لە بەرقەرارکردنی داهاتووی عێراقدا هەیە.
رووداو: دوایین پرسیار، لە عێراق پەیوەندیتان لەگەڵ حکومەتی عێراقیدا هەیە، بەڵام لە سووریا هیچ پەیوەندییەکتان لەگەڵ حکومەتی ئەوێدا نییە؛ کەواتە چۆن ئەرکی خۆتان لە دوای ئەیلوولی 2026 رێکدەخەنەوە؟
ئیەن مەککاری: ئێمە بەردەوامدەبین لە کارکردن لەگەڵ هاوبەشەکانمان لە ناوچەکە و لەسەر ئاستی نێودەوڵەتیش؛ بڕوامان وایە کە تاکە رێگە بۆ داهاتووی سووریا بەندە بە گەیشتن بە چارەسەرێکی سیاسی، لەسەر بنەمای ئەو خاڵ و هێڵە گشتییانەی لە پەیماننامەی ژمارە 2254ـی ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان هاتوون. هەموو هەوڵە دیپلۆماسییەکانمان بەو ئاراستەیەن، ئێستاش بەردەوامدەبین لە ئەنجامدانی هەموو ئەو ئۆپەراسیۆنە مرۆیی و سەربازییانەی کە پێویستن بۆ ئەوەی رێگە لە دووبارە سەرهەڵدانەوەی داعش بگرینەوە.
رووداو: زۆر سوپاس، بەڕێز نێردەی تایبەت.
ئیەن مەککاری: زۆر سوپاس.
کۆمێنتەکان
وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه
کۆمێنتێک دابنێ