رووداو دیجیتاڵ
هەسارەی موشتەری هیچ زەوییەکی رەقی نییە، واتە رووی نییە. هیچ شتێک نییە تاوەکو پێی لەسەر دابنێی یان کەشتیی ئاسمانیی لەسەر بنیشێتەوە.
بەڵام چۆن دەکرێت وابێت؟ ئەگەر موشتەری رووی نەبێت، چی هەیە؟ چۆن خۆی پێکەوە گرتووە؟
زەحمەتە جیهانێکی بێڕوو بهێنیتە پێش چاوت. بەڵام موشتەری وایە.
وێڕای ئەوەی کەشتی جونۆی ناسا زیاتر لە هەشت ساڵە بە دەوریدا دەسووڕێتەوە، ئەم هەسارەیە هێشتا پڕە لە ناڕوونی.
سەرەتا موشتەری بناسە
موشتەری لە ناوچە جیاجیاکانی کوردستان ئەستێرەی هورمز و ئەستێرەی بەرچیسیشی پێدەگوترێت.
بە ئینگلیزی ژوپیتێری پێدەگوترێت.
پێنجەم هەسارەی کۆمەڵەی خۆرە. لە نێوان مەریخ و زوحەلدایە.
گەورەترین هەسارەی کۆمەڵەی خۆرە. جێی هەزار هەسارەی زەویی تێدا دەبێتەوە.
ئەگەرچی چوار هەسارەی سەرەتای کۆمەڵەی خۆر (عەتارد، ڤینۆس، زەوی و مەریخ) هەموویان لە مادەی رەق و پڕ لە بەرد دروستکراون، موشتەری تۆپەڵەیەکی زەبەلاحی گازە و پێکهاتەیەکی هاوشێوەی خۆری هەیە. دەتوانین بڵێین موشتەری تۆپە گازێکی پڕ لە گەردەلوول، نائارام و شلەقاوە.
لە هەندێ شوێنی موشتەری، خێرایی با دەگاتە 640 کیلۆمەتر لە کاژێرێکدا، واتە سێ هێندە خێراتر لە رەشەبای ترسناکترین زریانی سەر گۆی زەوی.
گەڕان بەدوای رووی رەقدا
ئەگەر لە بەرگەهەوای هەسارەکەمانەوە بەرەو رووی زەوی بێینە خوارەوە، پەستانی هەوا بەردەوام زیاد دەبێت، تا لە کۆتاییدا دەگەینە سەر رووی زەوی، کە یان خاکە یانیش ئاوە.
بەراورد بەوە، لە موشتەری، ئەگەر لە بەرگەهەوا هایدرۆجینی و هیلیۆمییەکەی بێینە خوارەوە، هاوشێوەی هەسارەکەمان، چەند نزمتربینەوە، پەستانی هەوای زیاتر دەبێت. بەڵام لە موشتەری، پەستانی هەواکە یەکجار زۆرە.
چینە یەک لەسەر یەکەکانی گازەکە لە سەرەوە بۆ خوارەوە پاڵمان پێوە دەنێن، وەک ئەوە وایە لە بنی ئۆقیانووسدا بین، بەڵام لە بری ئاو، چواردەورمان گاز دەبێت. پەستانەکە هێندە زیاد دەبێت کە لەشی مرۆڤ تێکدەشکێتە نێو یەک؛ وەک تۆپەڵە کاخەزێکی لێدێت.
ئەگەر هەزار و 600 کیلۆمەتر بچینە خوارەوە، دەبینین گازە چڕ و گەرمەکە بە شێوەیەکی سەیر رەفتار دەکات. لە کۆتاییدا، گازەکە دەگۆڕێت بۆ هایدرۆجینی شل. بەو شێوەیە، گەورەترین زەریا لە کۆمەڵەی خۆردا، لە هەسارەی موشتەرییە، هەڵبەتە زەریایەکی بێ ئاو.
ئەگەر 32 هەزار کیلۆمەتری دیکە شۆڕببینەوە، هایدرۆجینەکە وەک کانزای شلی بلقەداری لێدێت، ماددەیەک کە هێندە دەگمەنە، زانایان تەنیا ماوەیەکی کەم لەمەوبەر توانیان لە تاقیگەدا دروستیبکەنەوە، ئەوەش دوای زەحمەتییەکی زۆر.
گۆڕینی چینەکان لە هایدرۆجینی گازەوە بۆ هایدرۆجینی شل و دواتر بۆ هایدرۆجینی شلی کانزایی، قۆناخ بە قۆناخە و یەکسەر و لە پڕێکدا نییە. واتە چینەکان بە نەرمی دەگۆڕێن. لە هیچ شوێنێک، هیچ سنوورێکی جیاکەرەوە لە نێو ئەو چینانەدا نییە. هەر وەک چۆن لە هیچ شوێنێک مادەی رەق نییە.
ناوەخنەکەی سامناکە
ئەگەر بەردەوامبین و زیاتر بڕۆینە خوارەوە، دەگەینە ناوەخنی موشتەری.
زانایان هێشتا سەریان لە شێوەی راستەقینەی مادەی ناوەخنی هەسارەکە دەرنەکردووە. بەڵام زۆربەیان هاوڕان کە وەکو بەرد رەق نییە، بەڵکو تێکەڵەیەکی کانزایی گەرم و چڕی شل و رەقە.
پەستانی سەر ناوەخنی موشتەری هێندە زۆرە، وەکو ئەوە وایە 100 ملیۆن بەرگەهەوای زەوی گوشارمان بخەنە سەر.
بەڵام پەستانەکە تاکە کێشە نییە. ئەگەر کەشتیەکی ئاسمانی بنێرین بۆ ناوەخنی موشتەری، بەهۆی پلەی گەرمیی زۆر بەرزەوە، دەتوێتەوە. پلەی گەرماکە 20 هەزار پلەی سیلیزییە. واتە سێ هێندەی چینی دەرەوەی خۆر گەرمە.
موشتەری یارمەتیی زەوی دەدات
موشتەری هەسارەیەکی سەیرە و شوێنێکە مرۆڤ پێی ناگات. بەڵام ئەگەر موشتەری نەبا، رەنگە مرۆڤیش نەبا، چونکە وەک قەڵخانێک کاردەکات و هەسارەکان دەپارێزێت.
لەبەر ئەوەی هێزی کێشکردنەکەی یەکجار گەورەیە، ملیاران ساڵە، موشتەری هەسارەکانی دیکەی لە نەیزەک و بەردە ئاسمانییەکان پاراستووە، چونکە هێزی کێشکردنەکەی وا دەکات ئەو تەنە ئاسمانییانە رێڕەو و خولگەکەیان بگۆڕن.
ئەگەر موشتەری نەبووایە، پاشماوەی بۆشایی ئاسمان بەرزەوی دەکەوت. ئەگەر نەیزەکێکی گەورە بەر زەوی کەوتبا، رەنگە زیندەوەرەکانی قڕکردبا، وەک چۆن دەگوترێت دەیناسۆرەکان لەنێوچوون.
کۆمێنتەکان
وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه
کۆمێنتێک دابنێ