هێمن هەورامی: لەگەڵ ئەوەداین پێداچوونەوە بە رێککەوتنەکاندا بکرێت لەگەڵ یەکێتی

 

ئەمڕۆ (شەممە 15-07-2023) هێمن هەورامی، ئەندامی مەکتەبی سیاسیی پارتی دیموکراتی کوردستان لەکاتی بەشداریکردنی لە بووڵتەنی نیوڕۆژی تۆڕی میدیایی رووداو کە سەنگەر عەبدولڕەحمان پێشکێشی دەکات، رایگەیاند، ''پێویستە لەگەڵ یەکێتی وێڕای ناکۆکی و جیاوازییەکانمان، بەردەوام لە پەیوەندییدا بین و لێکتێگەیشتن و گفتوگۆمان هەبێت و بتوانین خاڵە هاوبەشەکانمان زیاتر بکەین''.

 

دوایین ناکۆکیی نێوان پارتی و یەکێتی دوای ئەوەی دێت، کە بافڵ تاڵەبانی و شاندی یەکێتی بۆ کۆبوونەوە لەگەڵ مەکتەبی سیاسیی پارتی دیموکراتی کوردستان 9-7-2023 چوونە پیرمام، ئەجێندای کۆبوونەوەکەشیان نزیکبوونەوەی رێککەوتن بوو لەسەر لیستێکی هاوبەش بۆ هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکانی عێراق. 

 

سالار عوسمان، ئەندامی کۆمیتەی ناوەندیی پارتی هەمان رۆژی کۆبوونەوەکە، میوانی بووڵتەنی کاژێر 12:00ـی تۆڕی میدیایی رووداو بوو و رایگەیاند "یەکێتی نە قەوارەی وەک جاران ماوە، نە کیانەکەی لە رووی سیاسییەوە، نە قەبارەی وەک جاران و نە دەنگی"، ئەم گوتانەش بافڵ تاڵەبانیان توڕە کرد و بەئاشکرا بە پارتی گوت "چیدیکە بێدەنگ نابین و قبووڵی ناکەین". 

 

چارەسەرنەبوونی ناکۆکییەکانی نێوان پارتی و یەکێتی لەکاتێکدان، بڕیار بوو 01-10-2022 هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان بکرێت، بەڵام بەهۆی ناکۆکیی لایەنەکان لەسەر هەمواری یاسای هەڵبژاردن، کۆمسیۆن و ژمارەی کورسیی پێکهاتەکان، دواتر درێژکردنەوەی تەمەنی پەرلەمانی کوردستان، کە ئەویش لە 30-5-2023 دادگای باڵای فیدراڵی بڕیاریدا درێژکردنەوەکە نادەستوورییە، بۆیە ناکۆکییەکانیان هەتاوەکو ئێستا بەردەوامن. 

 

سەبارەت بەوەی کۆمیسیۆنی عێراق سەرپەرشتیی هەڵبژاردنی کوردستان بکات، هێمن هەورامی دەڵێ "با بە فەرمی پێکەوە داوا لە کۆمیسیۆنی عێراق بکەین کە بیانووی تەکنیکیی نابەجێ نەهێننەوە، چونکە ئێمە پێمانوایە ئەوەی کە باس لەوە دەکات، ناتوانرێت هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان لەگەڵ ئەنجوومەنی پارێزگاکاندا لە 18ـی مانگی 12 بکرێت، بیانوویەکی سیاسییە".

 

ئاشکراشی دەکات "سبەی (یەکشەممە، 16-7-2023) بەپێی زانیاریی ئێمە، کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق کۆبوونەوەیان لەسەر ئەو نامەیە هەیە، کە بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان ئاراستەی کردوون". دەشڵێ "بەڕێز سەرۆکی کۆمیسیۆن دیارە کە نزیکە لە یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، لەگەڵ ئەندامانی دیکەی کۆمیسیۆن با بفەرموون بە ئەرێنی وەڵامی ئەم نامەیەی بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان بدەنەوە، بیانووی سیاسی لەژێر ناوی بیانووی تەکنیکی نەهێننەوە".

 

 

 

هێمن هەورامی: من، لەگەڵ ئەوەدا نیم کە کۆبوونەوەکان تێکچووبێتن، راستە رەنگە هەندێک بۆچوونی جیاواز لە کۆتایی (دوایین) کۆبوونەوەکەدا دروست بووبێت، بەڵام بەشی هەرە زۆری کۆبوونەوەکە خاڵی زۆر ئەرێنی و رێکوپێکی تێدابوو و گفتوگۆی زۆر بنیاتنەرانە لەنێوان شاندی باڵای پارتی و یەکێتی کراوە، جۆرێک لە نیگەرانی هەبووە لە هەندێک لێدوانەکان، بەڵام چارەسەر کراوە و ئێمە لەگەڵ ئەوەداین کۆبوونەوەکان بەردەوام بن، چونکە سیاسەتی پارتی دیموکراتی کوردستان سیاسەتی لاپەڕەی نوێیە لەگەڵ هەموو لایەنەکان بەگشتی و لەگەڵ یەکێتی بەتایبەتی و، ئێمە بەردەوام دەبین لەسەر هەوڵەکانمان، بەڵام بۆ ئەوەی کە بڵێم کاتێکی دیاریکراو هەبێت، تاوەکو ئەم دەقەیەی کە قسە لەگەڵ جەنابت دەکەم، هێشتا کاتێکی دیاریکراو بۆ کۆبوونەوەی داهاتوو نییە، بەڵام دڵنیاتان دەکەینەوە، سیاسەتی پارتی دیموکراتی کوردستان سیاسەتی چارەسەرکردنی کێشەکان و بەردەوامیی گفتوگۆکان و دۆزینەوەی خاڵە هاوبەشەکان و لێکنزیککردنەوەی سەرجەم لایەنەکانە.

 

 

هێمن هەورامی: بێگومان پارتی و یەکێتی دوو حیزبی گەورەن و ئێمە دوو سیاسەت و بۆچوونی جیاوازمان هەیە و یەک نین؛ لەبەرئەوەی یەکیش نین، بێگومان جیاوازییەکیش هەیە لەسەر کۆمەڵێک لە مەلەفەکان، بەڵام ئێمە لە پارتی، پێمانوایە ئێستا هەرێمی کوردستان بەگشتی، مەسەلەی کورد لەناوچەکە بەتایبەتی، تایبەتتریش بابەتی هەڵبژاردنەکانی پەرلەمانی کوردستان و ئەنجوومەنی پارێزگاکانی عێراق، مامەڵەکردن لەگەڵ حکومەتی عێراق لە قۆناخی دوای تێپەڕاندنی بودجە بۆ ئەم دۆخەی بینیومانە، پێویست بەوە دەکات کە پارتی و یەکێتی لەسەر ئەم مەلەفانە وردتر، رژدتر و باشتر گفتوگۆی بنیاتنەرانە بکەن، بۆ ئەوەی ئەو خاڵانە بدۆزینەوە کە دەکرێت پێکەوە کاریان لەسەر بکەین، رەنگە بۆچوونی جیاوازمان لەوەدا هەبێت کە لە کوێوە دەستپێبکەین، چونکە ئێمە لە پارتی دیموکراتی کوردستان، پێمانوایە لە بابەتە ستراتیژییەکانەوە دەستپێبکەین کە بابەتی (حەتمەن) ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستانە و (حەتمەن) یەکخستنی زیاتری هێز و توانای خەڵکی کوردستانە بۆ رووبەڕووبوونەوەی ئەو ئاڵنگارییانەی لە بەغداوە زیاتر رووبەڕووی هەرێمی کوردستان بوونەتەوە و، بینیمان لە بابەتی گفتوگۆکان لەسەر بودجە هاتوونەتە ئاراوە.

 

رەنگە برایانی بەڕێزی یەکێتی هاوڕا بن لەسەر ئەوەی ئەمانە گرنگن، بەڵام رەنگە ئەوان پێیانوابێت، کە دەبێ لە خاڵی دیکەی پەیوەست بە نێوخۆی هەرێمی کوردستانەوە بێت؛ ئێمە لەگەڵ ئەوەداین خاڵەکانی نیوخۆی هەرێمی کوردستانیش گفتوگۆیان لەسەر بکرێت و پێداچوونەوە بە رێککەتنەکانیشدا بکرێت و زەمینەسازی بۆ رێککەتنێکی نوێتر بۆ کاتی ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان و بۆ بابەتی پێکەوەبوون یان جۆرێک لە لێکتێگەیشتنی هاوبەش بۆ قۆناخی دوای هەڵبژاردنیش لەگەڵ برایانی بەڕێزی یەکێتی ئەنجام بدرێت.

 

 

هێمن هەورامی: نامەوێت وردەکاریی نێو کۆبوونەوەکە باس بکەم، بەڵام ئەوەی گرنگە، دەبێت بەردەوام بین، نابێ بێ ئومێد ببین، دەبێ بەردەوام بین لەسەر گفتوگۆکان. ئێمە، پێمانوایە بەردەوامیی گفتوگۆکان میکانیزمێکی باشترە بۆ زەمینەسازی، دروستکردنی خاڵی هاوبەش، نزیککردنەوەی بۆچوونە جیاوازەکان لەسەر ناوەڕۆکی میکانیزمی چۆنییەتی گەیشتن بەو رێککەوتنانە، پیداچوونەوە بە رێککەوتنەکان و ئەو مەلەفانەی دیکەش کە لەبەردەمماندا هەن، بۆیە با ئەم وردەکارییانە دووبارە بۆ شاندی باڵای هەردوو لایەن جێبهێڵم، بەڵام دڵنیاتان دەکەینەوە؛ سیاسەتی ئێمە بەردەوامیی گفتوگۆکان و لێکنزیککردنەوەی هەموو لایەنەکان بەگشتی و بەتایبەتی لەگەڵ برایانی بەڕێزی یەکێتی نیشتمانیی کوردستانە.

 

 

هێمن هەورامی: شتێک هەیە لە سیاسەت پێی دەگوترێت، (یەکبوون و ململانێ، یەکبوون و کێبڕکێ)؛ پەیوەندی نێوان پارتی و یەکێتی لەسەر بنەمای یەکبوون و ململانێ، یەکبوون و کێبڕکێ دروستبووە، واتا ئێمە لەو قۆناخانەی کە پێویست دەکات، دەبێ جۆرێک لە نزیکبوونەوە و یەکبوونمان هەبێت، بەڵام ئێمە لەبەرئەوەی دوو حیزبی سیاسیی جیاوازین، هەندێک جار ململانێش هەیە، هەندێک جار کێبڕکێش هەیە، بۆیە زۆر ئاساییە، لەڕووی سیاسەتی راگەیاندن و هەڵوێستەوە، کە هەڵوێستێک لەلایەنی بەرامبەرت دەبینیت و پێویست بە روونکردنەوە یان راستکردنەوەی بۆچوونە هەڵەکانی نێو ئەو لێدوانانە دەکات، پێویست دەکات رای گشتیی کوردستانی لێ ئاگادار بکرێتەوە، بەڵام ئەم لێدوانانە و ئەم وەڵامانە نابنە رێگر لەوەی، ئێمە نیازی بەردەوامنەبوونی کۆبوونەوەکانمان هەبێت، ئێمە لەگەڵ ئەوەداین، یەکبوون و ململانێ بکەینە یەکبوون و کێبڕکێ، بۆ ئەوەی بتوانین هەندێک بابەت کە لە پارتی و یەکێتی گەورەترە و مەبەست لە بابەتە سەرەکییەکەش ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بۆ خولی شەشەمە و چۆنییەتی مامەڵەی کوردە لەگەڵ هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکان لە ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی کوردستان، بابەتی پووچەڵکردنەوەی ئەو مینانەی لەنێو یاسای بودجەی عێراقدایە بەو جۆرەی کە تێپەڕیوە؛ هەروەها ئەوەیە کە چۆن هەرێمی کوردستان بتوانێت قەوارەی فیدراڵی و دەستووریی خۆی بپارێزێت و خۆی بۆ قۆناخەکانی دیکەی داهاتوو ئامادە بکاتەوە. بابەتی ئەو گۆڕانکارییانە لەسەر ئاستی هەرێمی و لەسەر  ئاستی نێودەوڵەتی و کاریگەری لەسەر ئاستی هەرێمی لەسەر نێوخۆی عێراق و هەرێمی کوردستانیش جێدەهێڵێت، لێرەدایە، پێویست دەکات وێڕای ناکۆکی و جیاوازییەکانمان، بەردەوام لە پەیوەندیدا بین و لێکتێگەیشتن و گفتوگۆمان هەبێت و بتوانین خاڵە هاوبەشەکانمان زیاتر بکەین و خاڵە ناکۆکەکانمان کەم بکەینەوە یان هەندێکیان پارچەپارچە بکەین و لە بەشێکیان بتوانین چارەسەر بدۆزینەوە، بەڵام نەبینە دیلی ئەوەی کە ئەگەر هەموو بە یەک پاکێج چارەسەر نەکرا، نابێت خاڵەکانی دیکەش دەستیان بۆ ببرێت.

 

 

هێمن هەورامی: ئێمە و یەکێتی دوو هێزی جیاوازین و خاڵی هاوبەشمان ئەوەیە کە دەبێ باوەڕمان بەوە هەبێت قەوارەی دەستووریی هەرێمی کوردستان بپارێزین، دەبێ باوەڕمان بەوە هەبێت؛ یەک حکومەتی هەرێمی کوردستان هەبێت، دەبێ باوەڕمان بەوە هەبێت کە ئەگەر کێشەیەک هەیە، لە نێوخۆی خۆماندا چارەسەری بکەین، نەک بیبەینە بەغدا و بیبەینە، چاتام هاوس و شوێنەکانی دیکە؛ پێموانوایە ئەم خاڵە هاوبەشانە دەبێ جەختیان لێ بکرێتەوە، دەبێ ئێمە پێکەوە پێناسەیەکی هاوبەشمان بۆ قۆناخی ئێستا، شایستەکانی ئێستا و چۆنییەتیی مامەڵەکردن لەگەڵ ئاڵنگارییەکان هەبێت، کە ئەمەش بە لێکتێگەیشتن و بە گفتوگۆی بەردەوام دەکرێت و بە دڕدۆنگیی بەرامبەر بە یەکدی ناکرێت.   

  

 

هێمن هەورامی: ئەوەی کە پێویست بکات بەڕێز گوتەبێژی پارتی دیموکراتی کوردستان روونکردنەوە و وەڵامدانەوەی داوە، بەڵام شتێک هەیە پێی دەڵێن خەیاڵ پڵاوی؛ لەنێو پارتیدا راست و چەپ نییە، پارتی یەک مەرجەع، یەک بڕیار و یەک مەرجەعییەتی هەیە کە جەنابی سەرۆک مەسعود بارزانییە و راستە لەنێو پارتی دیموکراتی کوردستاندا پێش وەرگرتنی بڕیاری سیاسی زۆر جار تەتەڵەی زۆر دەکرێت، گفتوگۆی زۆری لەسەر دەکرێت، رەهەندەکانی لێکدەدرێتەوە، خاڵی ئەرێنی و نەرێنی لە وەرگرتنی بڕیارێک یان لە واژۆکردنێکی تایبەتدا هەموو لێکدەدرێتەوە، بەڵام کە بووە بڕیاری سیاسیی پارتی دیموکراتی کوردستان، سەرجەم پارتی لەژێر چەتری جەنابی سەرۆک و مەرجەعییەتی سەرۆک بارزانیدا مامەڵە لەگەڵ ئەو بڕیارە سیاسییە دەکەن، بۆیە من دڵنیاتان دەکەمەوە ئەوەی، پێیوابێت یان پێشتریش پێیوابووبێت، ناکرێ لە خۆیانەوە سەیری پارتی دیموکراتی کوردستان بکەن، پارتی یەک مەرجەع و یەک سەرۆکی هەیە.

 

 

هێمن هەورامی: نەخێر راست نییە، سیاسەتی پارتی یەک سیاسەتە و سیاسەتی پارتی سیاسەتی رێککەوتن و لێکتێگەیشتنە، بۆیە وەکو بەڕێز گوتەبێژی پارتی لە بەیاننامەکەیدا رایگەیاندووە، ئەگەر ئێمەش حیساب بۆ لێدوانی جیاوازی ئەندامانی مەکتەبی سیاسیی برایانی بەڕێز لە یەکێتی و سەرکردایەتییەکانیان، خەڵک و جووڵەکانیان لە بەغدا و شوێنەکانی دیکە بکەین، نەدەبووایە هیچ کات لەگەڵ یەکێتی کۆبوونەوەمان کردبووایە، بەڵام ئێمە پێمانوایە لەلایەن پارتییەوە سیستمی بەرگریی لەشی پەیوەندیی پارتی و یەکێتی پێویستی بە ڤیتامینی زیاترە و ئێمە هیواخوازی ئەوەین سیستمی بەرگریی ئەم پەیوەندییە لەلایەن برایانی یەکێتیش ڤیتامینی زیاتری پێبدرێت بۆ ئەوەی نەکا ئەگەر لە حاڵەتێکدا بێت، بە ڤایرۆسێکی بچووک یان ئەنفلەوانزایەک کاریگەری لەسەر کۆی پەیوەندییەکانی پارتی و یەکێتی دروست بێت. ئێمە، پێمانوایە پارتی و یەکێتی دوو حیزبی بەرپرسیاری گەورەن و بەرپرسیاریێتیی مێژوویی گەورەترمان لەسەر شانە و پێویست بەوە دەکات بە تێگەیشتنی باشتر لە قووڵایی ئەم بەرپرسیاریێتییە مێژووییە، بەرگریی لەشی پەیوەندییەکانی پارتی و یەکێتی لەوە بەهێزتر بێت، کە ئەگەر لێرە و لەوێ بەجۆرێک مامەڵەی لەگەڵ کرا، ئیدی کۆی ئەم پەیوەندییانە نەکەوێتە مەترسییەوە، نابێت رێگە بدەین بەوەی کۆی پەیوەندییەکانی پارتی و یەکێتی وای لێبێت کە خەڵکی کوردستان زیانمەندی سەرەکی بن تێیدا.

 

 

هێمن هەورامی: من، ناگەڕێمەوە بۆ قۆناخەکانی رابردوو، بەڵام باشترین شت ئێستا کە تۆپەکە لە گۆڕەپانی لایەنە سیاسییە بەڕێزەکانی دیکە و لە گۆڕەپانی کۆمیسیۆنی عێراق و یونامییە، ئەوەیە بەڕێز جەنابی سەرۆکی هەرێمی کوردستان رۆژی 10ـی مانگی حەوت، نامەیەکی فەرمی بۆ کۆمیسیۆنی سەربەخۆی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق ناردووە و داوایان لێدەکات لە 18ـی مانگی 11ـدا کە پێشتر بڕیاری لەسەر داوە، هەڵبژاردن ئەنجام بدرێت، یان ئەگەر ناتوانن لە 18ـی مانگی 11، بێت، با لە رۆژی 18ـی مانگی 12 لەگەڵ هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکانی عێراق بێت. هەر لایەنێکی سیاسیی دیکەی بەڕێز لە کوردستانیش ئەگەر بەڕاستی وەکو پارتی کە بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان جێگری سەرۆکی پارتییە، دەیانەوێت هەڵبژاردن بکرێت، با بفەرموون بە بەیاننامەیەکی فەرمی پشتیوانی لە نووسراوەکەی بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان بکەن و با بە فەرمی پێکەوە داوا لە کۆمیسیۆنی عێراق بکەین کە بیانووی تەکنیکیی نابەجێ نەهێننەوە، چونکە ئێمە پێمانوایە ئەوەی کە باس لەوە دەکات کە ناتوانرێت هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان لەگەڵ ئەنجوومەنی پارێزگاکان لە 18ـی مانگی 12 بکرێت، بیانوویەکی سیاسییە، سبەی بەپێی زانیاری ئێمە کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق کۆبوونەوەیان هەیە لەسەر ئەو نامەیەی، بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان ئاراستەی کردوون، بەڕێز سەرۆکی کۆمیسیۆن دیارە کە نزیکە لە یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، لەگەڵ ئەندامانی دیکەی کۆمیسیۆن با بفەرموون بە ئەرێنی وەڵامی ئەم نامەیەی بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان بدەنەوە، بیانووی سیاسی لەژێر ناوی بیانووی تەکنیکی نەهێننەوە، چونکە ئێمە پێمانوایە هیچ بیانوویەکی تەکنیکی نییە، نەک ئێمە یونامیش پێیوایە کە لایەنی تەکنیکی هیچ رێگر نییە لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان لەگەڵ هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکانی عێراق بکرێت، بەهۆی ئەوەی کە کۆمیسیۆنی سەربەخۆی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق 18 نووسینگەی لە نێو پارێزگاکان هەیە و نووسینگەی دهۆک، هەولێر و سلێمانیی کۆمیسیۆنی سەربەخۆی هەڵبژاردنی عێراق سەرقاڵی هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکانی عێراق نابن، لەبەر ئەوەی هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکان لە هەرێمی کوردستان ناکرێت، کەواتە ئەم سێ نووسینگەیە دەتوانن هاوکار بن لە جێبەجێکردنی بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان و ئێمە لە پارتی دیموکراتی کوردستان جارێکی دیکە پشتیوانیی خۆمان بۆ نووسراوەکەی بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان دەردەبڕین و داوا لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و یونامی و سەرجەم لایەنە سیاسییە بەڕێزەکانی دیکە دەکەین پشتیوانی ئەم نامەیە بن، چونکە ناکرێت هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان لەمە زیاتر دوابکەوێت لەبەر ئەوەی کاریگەری زۆری لەسەر دۆخی هەرێمی کوردستان دەبێت.

 

 

هێمن هەورامی: لە هەر لایەکەوە بێت، ئەگەر کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکان بیانوویان ئەوە بێت، هیچ دەرفەتێک بۆ ئەم بەڕێزانە نەماوە، چونکە لەڕووی تەکنیکییەوە هیچ رێگرییەک نییە، لەڕووی یاساییەوە دوای دەرچوونی بڕیاری دادگەی فیدراڵی لەسەر درێژکردنەوەی ماوەی خولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان کە بە روونی لەبەر ئەوەی ئەوان قسەیان لەگەڵ کۆمیسیۆنی عێراق کردبوو، کۆمیسیۆن بانگهێشتی هەرێمی کوردستان کرابوو و لێرە لەگەڵ یونامی کۆبوونەوەیەکی گرنگیان لەگەڵ کردبوون و یونامیش پاڵپشت و پشتیوانییەتی، بۆیە ئێستا هیچ بیانوویەکی سیاسی، حەقیقی نییە بۆ ئەوەی هەڵبژاردن نەکرێت، بیانووی تەکنیکیش نییە، بەڵام ئەگەر بیانەوێت لەژێر پەردەی بیانووی تەکنیکیدا بڵێن ناتوانین هەڵبژاردنەکان بەڕێوەببەین، ئەمە شەڕپێفرۆشتنێکی سیاسی و بیانووی سیاسییە کە هیواخوازین بە پشتیوانیی لایەنە سیاسییەکانی نێو هەرێمی کوردستان بۆ نامەکەی بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان، ئەو بیانوویە سیاسییە نەدرێتە دەست کۆمیسیۆنی عێراق بۆ ئەوەی ئەوانیش بیانووی تەکنیکییەکە نەکەنە بیانوویەک بۆ ئەوەی رێگر بن لە هەڵبژاردن.

 

 

هێمن هەورامی: ئێمە، یاسای سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستانمان هەیە، بەڵام ئێستا بژاردەی ژمارە یەکی بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان، دامەزراوەکانی هەرێمی کوردستانە، چونکە ئێستا پەرلەمان نەماوە، کە ئەویش نەمابێت کەواتە ئێمە لە بۆشایی پەرلەمان داین و لە بۆشایی پەرلەمانیش یاسای سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان روون و ئاشکرایە، مادەی 10، بڕگەی پێنجەمی روون و ئاشکرایە، بەڵام ئێمە پێمان باشە و کار لەسەر ئەوە دەکەین، ئێستا کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق لەژێر چاودێریی یونامی هەڵبژاردنەکانی هەرێمی کوردستان ئەنجام بدەن، بەڵام ئەگەر خوانەخواستە هەموو رێگرییەکان بۆ ئەوە بێت، کە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئەنجام بدرێت، سیاسەتی پارتی ئەوەیە؛ نابێ هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان زیاتر لەوە دوابکەوێت و دەبێ ئەگەر لەو دوو وادەیەی کە بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە نامەکەی بۆ کۆمیسیۆنی عێراق داوای کردووە، ئەنجام بدرێت. ئەگەر کۆمیسیۆن لەم بابەتە هەر نەیەتە پێش، ئەوکاتە بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان بەپێی یاسا بەرکارەکانی هەرێمی کوردستان هەر بڕیارێک پێویست بێت بۆ گەڕاندنەوەی رەوایی پڕۆسەی سیاسی لە هەرێمی کوردستان و دامەزراوەکانی، بۆ ئەوەی پڕۆسەی سیاسی پەکی نەخرێت، پێویست بەوە بکات هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئەنجام بدات، هەر میکانیزمێکی یاسایی و سیاسی پێویست بکات، بەپێی یاسا بەرکارەکانی هەرێمی کوردستان لە یاسای ژمارە یەکی هەڵبژاردن و یاسای سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان، بە راوێژ لەگەڵ لایەنە سیاسییە بەڕیزەکانی دیکە دەیگرێتەبەر.

 

 

هێمن هەورامی: ئێمە ئامادەین بۆ گفتوگۆکانمان لەگەڵ برایانی بەڕێزی یەکێتی و لایەنەکانی دیکە، چونکە دەبێ بیخەینەڕوو، دوو رێگەمان لەبەر دەمە، یان کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق بیکات، یان بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان بەپێی یاسا بەرکارەکانی هەرێمی کوردستان هەنگاوی دیکە بگرێتەبەر. بژاردەی ژمارە یەکی ئێمە ئەوەیە، کۆمیسیۆنی سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق لەژێر چاودێریی یونامی بە بەکارهێنانی تۆماری دەنگدەرانی بایۆمەتریی عێراق بۆ ئەوەی رەوایی زیاتری ئەم پرۆسەیە هەبێت، هەموو لایەنەکان بە شێوەیەکی شەفافانە بەشدار بن، ئەگەر زانیمان ئەمە رێگریی سیاسی لەسەرە، ئەوکاتە بەپێی یاسا بەرکارەکانی هەرێمی کوردستان ئەو شتەی کە پێویست بێت، لەلایەن بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان بە راوێژ لەگەڵ لایەنە سیاسییەکانی دیکە دەبێ بگیرێتەبەر، بۆ ئەوەی بۆشایی نەبوونی پەرلەمانی کوردستان لەوە زیاتر درێژە نەکێشێت.

 

 

هێمن هەورامی: بابەتی یەک لیستی بابەتێک نییە کە یەکێتی داوای کردبێت، پارتی لەگەڵ ئەوەیە ناسنامەی کوردستانیی ئەو ناوچانە بپارێزرێت، گرنگ ئەوە نییە پارتی چەند کورسی دێنێت و یەکێتی چەند زەرەر دەکات یان یەکێتی چەند کورسی دێنێت و پارتی چەند زەرەر دەکات، گرنگ ئەوەیە رێژەی دەنگەکانی لیستی پارتە کوردستانییەکان کە لەو ناوچانە بە دەستی دەهێنن، سەلمێنەرەوەی کوردستانیبوونی ئەم ناوچانە بێت، ئەمە بۆ ئێمە گرنگە. لە پارتی دیموکراتی کوردستان هیچ کات قسەمان لەسەر ئەوە نەکردووە ئایا لە ئەنجوومەنی پارێزگای کەرکووک پارتی کورسی زیاتر دێنێتەوە یان یەکێتی، یان لە موسڵ پارتی کورسی زیاتر دێنێت یان یەکێتی نایهێنێت، لە دیالە یان لە دوزخورماتوو؛ بۆ ئێمە گرنگە رێژەی سەدیی پارتە کوردستانییەکانە کە پێکەوە جارێکی دیکە سەلمێنەری ئەوە بن، ئەم ناوچانە کوردستانین و مادەی 140 کە جێبەجێ نەکراوە و وێڕای پێشێلکردنی خاڵەکانی، بەڵام کوردستانیبوونی ئەم ناوچانە بسەلمێندرێتەوە، بۆیە ئەمە بژاردەی یەکەمی ئێمەیە.

 

 

هێمن هەورامی: نەتهێشت تەواوی بکەم. لێرە دوو بژاردە هەیە، سیستمی هەڵبژاردنی ئەمجارە لەبەر ئەوەی سانت لیگۆی 1.7ـە، ئەمە کاریگەری دادەنێت، بۆیە ئێمە لەگەڵ ئەوەداین لایەنە تەکنیکییەکانی ئێمە لە بەشی هەڵبژاردنەکانمان، چونکە ئەم بابەتە تەکنیکییە پێش ئەوەی بابەتێکی سیاسی بێت، ئایا یەک لیستییە یان دوو لیستی یان سێ لیستی، تێیدا زەرەرمەند دەبین یان سوودمەند، گرنگ ئەوەیە لایەنە تەکنیکییەکانمان ئەم بابەتانەمان بۆ یەکلایی بکەنەوە، ئەگەرنا لەڕووی سیاسییەوە هەموومان دەبێ کۆک بین لەسەر ئەوەی ناسنامەی کوردستانیی ئەم ناوچانە بپارێزرێت، چۆن ئەم ئامانجە دەهێنرێتە دی، ئێمە ئامادەین و کراوەین بۆ گفتوگۆکردن لەسەری.

 

 

هێمن هەورامی: دووبارە جەخت دەکەمەوە؛ ئێمە، هیچ هێڵێکی سوورمان بۆ گفتوگۆکردن و رێککەوتن نییە، بەڵام پێویست بەوە دەکات کۆبوونەکانی هەردوو مەکەتبی سیاسی بەردەوام بن و ئەم بابەتانە بەوردی قسەی لەسەر بکرێت، چونکە تەنیا ئەوە گرنگە بە حیسابێکی ساردی کوردستانییانە مامەڵەی لەگەڵدا بکرێت و بە بەرگێکی حیزبییانە مامەڵەی لەگەڵدا نەکرێت، چونکە بەپێی ئەم سیستمەی هەڵبژاردن کە ئێستا هەیە سانت لیگۆی 1.7، پرسیارەکە ئەوەیە، ئایا یەک لیستی دەتوانێت قازانج بکات؟ چونکە هەندێک شارەزای هەڵبژاردن پێیانوایە یەکلیستی بە حوکمی ئەوەی ئەم سانت لیگۆی 1.7ـە هەیە، ناتوانێت ئەو ئامانجە دەستەبەر بکات کە ئێمە دەمانەوێت و زۆرینەی دەنگ یان زۆرینەی کورسیی ئەو ناوچانە بەدەستبهێنین و رەنگە فرەلیستیش زیانێکی گەورەی هەبێت، بۆیە پێویست بەوە دەکات جۆرێک لە تێگەیشتن هەبێت، (توزیعی ئەدوار) هەبێت و پارتی و یەکێتی و لایەنەکانی دیکەش، بەرگە حیزبییەکان فڕێ بدەن و بزانن بۆ کوردستانیبوونی ئەم ناوچانە، چۆن قازانج دەکات، بە یەک لیستییە یان دوو لیستی یان سێ لیستی، یاخود چوونە نێو هاوپەیمانیێتی لەگەڵ ئەو لایەنە عەرەب و تورکمانانەی باوەڕیان بە پێکەوەژیان و جێبەجێکردنی مادەی 140 هەیە، بۆیە ئەم بابەتە وردەکاریی تەکنیکیی زیاتری پێویستە، کە ئێمە هیوادارین لە ماوەی داهاتووی نزیکدا، ئەم بابەتە پێش 31ـی مانگی حەوت یکلایی بکەینەوە.

 

 

هێمن هەورامی: لە بەیاننامەکەمان (راگەیێندراوی دوایین کۆبوونەوەی کۆمیتەی ناوەندیی پارتی دیموکراتی کوردستان) زۆر روون و ئاشکرایە، ئەو رێککەوتنەی واژۆکراوە بۆ پێکهێنانی حکومەت بە سەرۆکایەتیی بەڕێز محەممەد شیاع سوودانی، رێککەوتن و هاوپەیمانیی بەڕێوەبردنی دەوڵەتی پێ دروستکراوە و لەنێو ئەم هاوپەیمانیی بەڕێوەبردنی دەوڵەتە (رێککەوتن) واژۆ کراوە، کە کۆمەڵیک خاڵی سەرەکی لەخۆگرتووە. خاڵە هەرە سەرەکییەکان ئەوە بووە؛ ئەو بابەتانەی پەیوەستن بە هەرێمی کوردستان بە رێککەوتن لەگەڵیان لەنێو ئەنجوومەنی وەزیران تێپەڕێندرێن و لە پەرلەمانی عێراقدا پشتیوانیی لێ بکرێت، رێککەوتن لەسەر ئەوە کرابوو، کە رێککەوتنی شنگال جێبەجێ بکرێت، رێککەوتن لەسەر ئەوە کرابوو؛ بارەگاکانی پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ ئەو ناوچە کوردستانییانە بگەڕێنەوە، رێککەوتن لەسەر ئەوە کرابوو؛ بابەتی رەشنووسی یاسای نەوت و گاز لە ماوەی شەش مانگی یەکەمی دەستبەکاربوونی سەرۆکوەزیرانی عێراقدا بڕواتە ئەوێ، رێککەوتن لەسەر ئەوە کرابوو؛ پێداچوونەوە بە دادگەی فیدراڵیدا بکرێت و دادگەی فیدراڵی لەسەر بنەمایەکی نوێتر و بە تێپەڕاندنی یاساکەی لە پەرلەمانی عێراق بنیات بنرێت، رێککەوتن لەسەر زۆر بابەتی دیکە کرابوو، بەڵام بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی دادپەروەرانە مامەڵەی لەگەڵدا بکەین، بەڕێز سەرۆکوەزیرانی عێراق، محەممەد شیاع سوودانی هیچ کوتلەیەکی نییە و تەنیا یەک پەرلەمانتاری لەنێو پەرلەمانی عێراقدا هەیە، کەسێکی راستگۆ بووە، ئەوەی توانیویەتی ئەنجامی بدات، بە راستگۆیانە بە ئێمەی گوتووە، دەتوانم ئەمە ئەنجام بدەم شتێکی نەتوانێت ئەنجام بدات، پێی گوتووین، ناتوانێت ئەمە ئەنجام بدات، گلەییەکانی ئێمە ئاراستەی پێکهێنەرانی هاوپەیمانیی بەڕێوەبردنی دەوڵەتە، کە ژمارەی ئەندامانی پەرلەمانیان لەنێو لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق، لیژنەکانی دیکە و پەرلەمانی عێراق بە شێوەیەکی زۆرتر هەیە، ئەوان پابەندی ئەم جۆرە رێککەوتنە نەبوون و گلەییەکەی ئێمە زیاتر لەسەر پێکهێنەرەکانی هاوپەیمانیی بەڕێوەبردنی دەوڵەتە، نەک سەرۆکوەزیران.

 

 

هێمن هەورامی: وەکو باسمان کرد، سەردانەکە سەردانێکی نافەرمی بوو، بۆیە من ناچمە نێو وردەکارییەکانەوە.

 

 

هێمن هەورامی: ئەوەی پێیوابێت لەنێوان هەرێمی کوردستان و بەغدا کێشە دروست نابێت، پێموانییە واقیعبین بێت، لەبەرئەوەی لە بەغدا جۆرێک لە پاشەکشێ لە جێبەجێکردنی دەستوور هەیە، رێککەوتنەکان وەکو خۆیان جێبەجێ ناکرێن، واقیعێکی تازەتر لە بەغدا دروستبووە کە پێیانوایە دەتوانن دەستووریش پێشێل بکەن و بۆشیان بچێتەسەر، بۆیە ئەوەی پێیوابێت کێشەکان بەمزووانە بە تەواوی هەمووی چارەسەر دەبن و هەموو شتێک ئاسایی دەبێتەوە بۆ قۆناخەکانی پێشووتر، پێموانییە ئەمە بۆچوونێکی واقیعبینانە بێت، بەڵام گرنگ ئەوەیە ئێمە وەکو هەرێمی کوردستان چۆن مامەڵە لەگەڵ ئەم پێشهاتانەدا دەکەین، بۆیە ئەوەی گرنگە؛ ئێستا لەسەر ئاستی باڵای حکومەتی هەرێمی کوردستان لیژنەیەک بۆ بەدواداچوونی جێبەجێکردنی بودجە دروستکراوە و لەلایەن حکومەتی عێراقیش لیژنەیەک لەنێو نووسینگەی بەڕێز سەرۆکوەزیرانی عێراق هەیە بۆ بەدواداچوونی چۆنییەتی جێبەجێکردنەکەی.

 

گرنگە ئێمە لە هەوڵەکانی خۆمان بەردەوام بین، بەڵام بە دڵنیاییەوە لێکتێگەیشتن لە نێوخۆی هەرێمی کوردستان، نزیکبوونەوەی زیاتری پارتی و یەکێتی و مامەڵەمان پێکەوە و دەرهێنانی ئەو بابەتانەی کە پێویست دەکات، بەتایبەتی ئەو بابەتانەی هەندێک دۆخی نێوخۆیی هەیە کە ئەم گلەییەمان لە برایانی بەڕێزی یەکێتی هەیە کە هێنانی بەغدا و دادگەی فیدراڵی بۆ کێشە نێوخۆییەکانی هەرێمی کوردستان یارمەتی بەهێزبوونی پێگەی هەرێم کوردستان بەرامبەر بە بەغدا نادات، بۆ رووبەڕووبونەوەی ئەو  تەنگەژانەی لە بەغداوە بۆ کۆی هەرێمی کوردستان دروست دەکرێن، چونکە ئەو تەنگەژانەی لە بەغداوە بۆ هەرێمی کوردستان دروست دەکرێن، تەنیا بەرامبەر بە پارتی و هەولێر ناکرێن، بەڵکو بەرامبەر بە کۆی خەڵکی کوردستانن.