سەرۆکوەزیرانی هەرێمێکی ئەڵمانیا: پاراستنی پێکهاتەکانی سووریا بنەمای سەرەکیی کارکردنمانە لەگەڵ حکومەتی ئەو وڵاتە

21-03-2025
ئاڵا شاڵی
ئاڵا شاڵی
راینەر هاسلۆف، سەرۆکوەزیرانی هەرێمی ساکسن ئەنهالتی ئەڵمانیا قسە بۆ ئاڵا شاڵی، پەیامنێری رووداو دەکات
راینەر هاسلۆف، سەرۆکوەزیرانی هەرێمی ساکسن ئەنهالتی ئەڵمانیا قسە بۆ ئاڵا شاڵی، پەیامنێری رووداو دەکات
A+ A-
 
رووداو دیجیتاڵ

سەرۆکوەزیرانی هەرێمی ساکسن ئەنهالتی ئەڵمانیا دەڵێت، ئاگادارن گەلی کورد لە ماوەی یەک سەدەی رابردوودا لە چەندین وڵاتی ناوچەکە رووبەڕووی دۆخێکی سەخت بووەتەوە، هەربۆیە ژمارەیەکی زۆریان روویان لە وڵاتانی رۆژئاوا کردووە.
 
راینەر هاسلۆف، سەرۆکوەزیرانی هەرێمی ساکسن ئەنهالتی ئەڵمانیا بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت، "زۆر گرنگە کورد لە هەر کوێیەک بێت، نیشتمانی خۆی بدۆزێتەوە، بێ ئەوەی رەگ و ریشەی خۆی لەبیر بکات. لێرەش پێکەوە لەگەڵ کولتوورە جیاوازەکاندا یادی بۆنەکانی خۆی دوور لە تووندوتیژی بکاتەوە."
 
سەرۆکوەزیرانی هەرێمەکەی ئەڵمانیا لەبارەی دۆخی سووریاش بۆ رووداو قسەی کرد و گوتی، تووندوتیژییەکەی سەرەتای ئەم مانگەی ناوچەکانی رۆژئاوای سووریا جێگەی قبووڵکردن نییە. بە پێویستیشی زانی، دەستووری ئەو وڵاتە بە جۆرێک بێت، مافی کورد و پێکهاتەکانی دیکەی تێدا پارێزراو بێت.
 
دەقی هەڤپەیڤینی رووداو لەگەڵ راینەر هاسلۆف، سەرۆکوەزیرانی هەرێمی ساکسن ئەنهالت:
 
رووداو: پەیامی بەرێزتان بۆ نەورۆزی کورد چییە؟ چەندە گرنگە ئەم بۆنە کولتوورییانەی کورد لە ئەلمانیا دەکرێن؟
 
راینەر هاسلۆف: بێگومان ئێستا زۆر گرووپی نەتەوەیی لێرەن، روونە کە پێکەوە ئاهەنگ دەگێڕین. ئێمە کۆمەڵگەیەکین؛ کۆمەڵگەیەکی مەدەنین و دەبێت پێکەوە بین و یەکگرتوو بین. لەلایەکی دیکەوە، ئەمڕۆ لە رۆژژمێری ئێمەشدا دەستپێکی بەهارە، واتە مرۆڤەکان لەو کاتەوەی هەن، هەمیشە بەهۆی ئەو توخمە گەردوونیانەی دەزانین، وەک خۆر، خولانەوەی خۆر و شتی دیکە، جەژنی هاوبەشیان هەبووە. بابەتەکە رووناکی و تاریکیە؛ پرسە بنەڕەتییەکانن، ئەوەش ئێمە وەک مرۆڤی ئایینی پێکەوە گرێ دەدات. خواستی ئاشتی و ئازادیش هەمیشە بەم جەژنانەوە گرێدراوە. ئەمە بابەتێکی جیهانییە بۆ ئێمە، بێ لەبەرچاوگرتنی ئەوەی نیشتمانت لە کوێیە و لە کوێوە هاتوویت.
 
رووداو: پەیامی بەرێزتان بۆ کورد چییە کە ئەمرۆ ئاهەنگی جەژنی نەورۆز دەگێرن؟
 
راینەر هاسلۆف: هەموو مرۆڤێک نیشتمانێکی دەوێ؛ هەموو مرۆڤێک وابەستەبوونێکی دەوێ؛ دەبێت هەموو کەس پاشخانی خۆی بزانێت؛ بەڵام دەبێت پلانیشی بۆ ئاشتی و داهاتوویەکی ئارام هەبێت. ئێمە دەزانین کە گەلی کورد لە زۆر وڵات ناچاربوون بژین؛ ئەو وڵاتانە شەڕیان تێدا بووە و سەخت بووە بە ئاشتی بژین. زۆر گرنگە بەر لە هەموو شتێک، کورد لە هەرکوێیەک بێت، نیشتمانی خۆی بدۆزێتەوە، بێ ئەوەی رەگ و ریشەی خۆی لەبیربکات. لێرەش پێکەوە لەگەڵ کولتوورە جیاوازەکاندا یادی بۆنەکانی خۆیان دوور لە تووندوتیژی بکەنەوە.
 
رووداو: ئەڵمانیا باڵیۆزخانەی لە دیمەشق کردەوە و یارمەتی دارایی دەسەڵاتی سووریا بە سەرۆکایەتی ئەحمەد شەرع دەدات. ئەوە بەبێ مەرج دەکات؟
 
راینەر هاسلۆف: ئەمە بڕیاری وەزارەتی دەرەوەی حکومەتی ئەڵمانیایە. خۆیان ئاگاداری ئەوەن کە بابەتەکە چەندە ئاڵۆزە. دەزانن کە ئاساییبوونەوەی دۆخەکە ئاسان نییە، بەڵام پشتگیرییەکی لەو جۆرە وا دەکات ئەوان پابەندی بنەماکانی مافی مرۆڤ و بنەما گەردوونییەکان بن کە ئێمەی مرۆڤ پێکەوە دەبەستنەوە. ئەوە دەبێت بناخەی سەرەکی سیاسەتی ئێمە بێت. ئێمە لە سەرەتای پرۆسەیەکی سیاسیداین کە هێشتا زۆری ماوە و زۆر شتیش لە ئێمە دەخوازێت کە دەبێت لە ئەستۆی بگرین. 
 
رووداو: دڵنیان ئەم دەسەڵاتەی ئێستای سووریا ئەو کۆمەڵکوژییەی بەرامبەر عەلەوییەکان کردی ، بەرامبەر کورد و دروز و ئەوانی دیکە دووبارەی ناکاتەوە؟
 
راینەر هاسلۆف: من بەو جۆرە بیردەکەمەوە، ئەو تووندوتیژییەی روویدا و روودەدات کەس قبووڵی ناکات. ئەگەر کارەکە پەیوەندی بەوەوە هەیە کە لەگەڵ حکومەتی نوێدا هاوکار بین، دەبێت یەکەم شت ئەوە بێ کە مرۆڤ تووندوتیژی وەلاوە بنێت. تووندوتیژی دەبێتە هۆکاری جیاکاری و ئەوانی دیکە جیا دەکاتەوە. ئێمە ناچارین چارەسەری ئاشتییانە بدۆزینەوە. پاراستنی پێکهاتەکان پێوەری هەرە باڵایە بۆ کولتووری پێکەوە کارکردن و بنەمایەکیشە لە بنەماکانی نەتەوە یەکگرتووەکان لە هەموو ئەو وڵاتانەی لە جیهاندا هەن.
 
رووداو: سووریا ئێستا بەپێی دەستوورێکی کاتی بەڕێوەدەچێت کە کورد، دروز، کریستیان، عەلەوی  رەتیدەکەنەوە، چونکە دەڵێن دەستوورێکە بۆ یەک کەس دانراوە. ئەوە بە مەترسی نابینن بۆ دروستبوونەوەی تووندوتیژی لە سووریا؟
 
راینەر هاسلۆف: بە پێی تێگەیشتنی ئێمە لە ماف و دەوڵەتداری، ئەو شتە قبووڵ ناکرێت، چونکە پاراستنی پێکهاتەکان دەبێت هەمیشە دەستەبەر بکرێت. ئەگەر ئەوە نەبێت، توخمی پێکەوە کارکردن نابێت. چاوەرێی ئەوە دەکەم حکومەتی فیدراڵی و حکومەتی نوێی فیدراڵی داواکاری روون پێشکێش بکات و داوای پێکەوەیی بکات. 
 
رووداو: کورد داوای دەستوورێک دەکات کە تێیدا دان بە هەبوون و مافەکانی لە سووریا بنرێت. ئێوە پشتیوانی لە داوای کورد دەکەن؟
 
راینەر هاسلۆف: ئەمە بنەمایەکی گرنگە. ئەوەی لە دەستووری ئەڵمانیادا هەمانە، بتوانین یارمەتیدەر بین لەوێش جێگیری بکەین، ئەوە مەرج و پێوەری ئێمەیە بۆ ئەو دەوڵەتانەی لەگەڵیان کاردەکەین بۆ ئەوەی بتوانن شتێکی هاوشێوە دەستەبەربکەن. بۆ من دەستوورێک جێگەی قبووڵکردن نییە کە تێیدا ماف و پاراستنی پێکهاتەکان جێگیر نەکرابێت.
 
رووداو: چۆن دەرواننە پرۆسەی چارەسەری لە تورکیا لە کاتێکدا هەواڵەکانی چەند رۆژی رابردوو  و دەستگیرکردنی سەرۆکی شارەوانی ئیستەنبووڵ بەشێک لە لایەنەکانی نیگەران کرد؟
 
راینەر هاسلۆف: ئێستا ئاگاداری وردەکارییەکان نیم. بەڵام حکومەتی فیدراڵی لەم بابەتەدا بەرامبەر بە ئەندامێکی ناتۆ، هەروەها هاوبەشێکی، دەبێت داواکاری خۆی هەبێت کە هەمان ئەو بنەمایانە پەیڕەو بکات وڵاتی خاوەن یاسا جێبەجێیان دەکات و دەبێت ئەو بنەمایانش بە بێ کەموکورتی پەیڕەو بکرێن.
 

کۆمێنتەکان

وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه‌

کۆمێنتێک دابنێ

داواکراوە
داواکراوە
 

دوایین هەواڵەکان

لیوا سەعد مەعن، راوێژکاری وەزیری ناوخۆی عێراق (لای راست) و نوێنەر فاتیح، پێشکێشکاری رووداو.

سەعد مەعن: 400 بۆ 600 چەکداری داعش لە عێراق ماون

راوێژکاری وەزیری ناوخۆی عێراق دەڵێت، لەگەڵ هەرێمی کوردستان لە هاوئاهەنگی بەردەوامدان بۆ دۆسیەی پاراستنی سنوورەکان و رووبەڕوو بوونەوەی مادە هۆشبەرەکان و رادەستکردنی تاوانباران. دەشڵێت، نە هەرێمی کوردستان داڵدەی تاوانبارانی عێراق دەدات و نە عێراقیش داڵدەی ئەو کەسانە دەدات کە لە هەرێمی کوردستان فەرمانی دەستگیرکردنیان هەیە.