Şerê 'birakujî' şerekî bidawînehatî, çareser?

27-04-2020
RÛDAW
Nîşan Kurdistan Kurd PDK YNK Şerê Birakujî
A+ A-

Di malpera Rûdawê de û di beşa Nerînê de gotareke nivîskar Arif Qurbanî ya bi navnîşana Birakujî şerekî bidawînehatî bala min kişand, min xwand û dixwazim li ser vê mijarê nerîna xwe bînim ziman.

Xuya ye ku heta niha têgeha îdarekirina milmilaniyan li Herêma Kurdistanê û bi taybet jî di navbera PDK û YNKê de tê cîbicîkirin, cîbicîkirina vê têgehê jî ne tenê bijardeyeke guncaw e, lê belê pêwîst e jî ji bo hin qonaxan, lê diviyabû ew yek bi armanca derbasbûna ji qonaxekê bo qonaxeke din baya, plankirî baya, bi awayekê ku di encamê de hemû dezgehên leşkerî û ewlehiyê yên hemû aliyan radestî hikûmetê bihatina kirin.

Ya li Herêma Kurdistanê di pratîkê de tê dîtin, ji wê armancê dûr e, rast e yek ji encamên şerê navxwe ev e ku alîgiriya leşker û saziyên ewlehiyê bo partiyan maye, lê belê şerê navxwe tekane eger nîne. Li çendîn welatên din ên cîhanê jî şerê navxwe hebûye û zirarên wê ji şerê navxwe ya li Kurdistanê zêdetir jî bûye, lê belê paş rêkeftineke aşkere û ji bo berjewendiya giştî û pêkanîna saziyên fermî yên profesyonel, aliyên şer hêz û şiyanên xwe bi rêkeftin û plan radestî saziyên hikûemtê kirine. Hinek ji wan şeran şerên tayifî û netewî û olî bûn, ku bêguman dûratiya navbera wan ji ya aliyên siyasî zêdetir e, bi taybet eger ew aliyên siyasî di gelek qonaxên xebatê de di yek çeperê de bin û bi hev re tûşî karesat û jinavbirinê bûbin, heta dezgehe hevbeş a serkeftî ya wek Bereya Kurdistanî damezrandibin.

Lê çi qewimiye! Ya ku rû daye gelek mezintir e, têgeheke nû ya perwerdehî, siyasî, civakî û aborî hemû warên hukmraniyê kontrol kiriye, di jêr vê têgehê de gelek zehmet e ku dezgeh û saziyên leşkerî û emnî di pileya yekem de girêdayîbûna wan bi hikûmetê be, berovajî vê yekê piraniya wan dezgehan di pratîkê de girêdayîbûna wan bo partiyekê ye û wek partî kar dikin, heta li hin navçeyan desthilatên partiyê ne tenê zal e li ser desthilatên saziyên leşkerî û emnî, lê belê zal e li ser tevahiya saziyên hikûmetê jî, û ew rewş her wisa maye û dê berdewam be, eger destpêkek rasteqîn û bingehîn neyê danîn.

Êdî temamkirina şerê navxwe bi rizgarbûna ji wê têgehê bidawî dibe, dema dezgehên leşkerî û emnî bikevin jêr kontrol û raspardeyên hikûmetê, wê demê şerê navxwe jî bidawî dibe.

Dibe ku PDK û YNK vê biryarê bidin, û ew yek jî bibe bername weke bernameya çaksaziyê û tekezî li ser cîbicîkirina wê bihê kiri, lê belê pirs ev e; ta çi astî bawerî di navbera wan de heye ku bikarin bi xwe destpêşxer bin. Ez wiha baş dibînim ku aliyekî sêyem beşdar bibe û stratejiyeke demdirêj dane, û ew ezmûna li gelek welatan çê bûye, û ne şerm e jî eger em bixwe nekarin xwe ji wê rewşa milmilanî ya metirsîdar rizgar bikin, penahê bibin ber aliyekî sêyem. Baş e aliyê sêyem kî be?

Bi nerêna min divê çend grûpên profesyonel ên navxweyî bêne pêkanîn û bi hemahengî û piştevaniya rêxistinên navdewletî yên taybetmend, vê erkê mezin û dîrokî pêk bînin daku bikarin bibin bi aliyê sêyem, û divê PDK û YNK bi armanca serxistina vê proseyê, razî û beşdar bin. Dibe ku ew grûp pêk bên; ji grûpa karûbarên siyasî û berjewendiya netewî, grûpa karûbarên yasayî, grûpa karûbarên leşkerî û emnî, grûpa karûbarên bazirganî û htd. Mebesta min hemû ew war in ku têkiliyeke rasterast ligel encamên wê proseyê hene.

Ya gelek giring e, divê ew prose wek rêkeftinên berê nebe, divê proseyeke piralî û serdemî be û di çarçoveya yasayê de be, encamên wê jî bibin mekanîzmên desthilatdariya leşkerî û emnî.

Lê belê giringtir ji wê jî ev e, ku divê ji dil razîbûn li ser hebe, wate biryara destpêkirina vê proseyê, biryareke navxweyî be, hez û razîbûna rasteqîn a PDKê û YNKê li ser hebe, ne ku ji bo lîstikeke siyasî yan jî berjewendiya aliyekê be.

Di dawiyê de jî dibêjim, her divê Herêma Kurdistanê ji vê du alîtiya leşkerî û emnî rizgar bibe, ew jî çênabe, eger ku PDK û YNK vê biryarê nedin, ew biryar jî pêwîstiya wê bi fişara xelkên xemxor heye.

Şîrove

Bi mêvanî şîroveyekê binivîse an jî têkeve hesabê xwe da ku malperê bi awayekî yeksertir û berfirehtir bi kar bînî

Şîroveyekê binivîse

Pêwîst
Pêwîst
 

Nûçeya dawî

 Hîwa Cemal

Xakjimêrî

Di heyama 30 salên borî de, qet nebe sê caran derfet ji Kurdan re peyda bûye ku navçeyên Kurdistanî yên li derveyî rêveberiya Herêma Kurdistanê vegerînin