Baregaha Barzani’nin kuruluş amaçlarından en önemlisi, bir diaspora veya diğer parçalardaki Kürdlerin kültürel, tarihi ve ruhi birliğini oluşturmak ve bu amaç doğrultusunda Kürdistan’a sahiplenme görüşü üzerinde durulması ve kararlaştırılmasıydı. Bunu en temel biçimi yurt dışındaki Kürdlerin partiler ve ideolojiler üstü bir araya gelerek, milli değerlerin korunması sahiplenmesi ve içselleştirilmesiydi. Milli bayrak, vatan, marş vb milli ruhun temellerini sahiplenmekti. Ana amaç ise diplomatik ve iç milli çalışmalardı. Bunun için bütün Avrupa ülkeleri gezildi ve toplantılarla talep ve öneriler alındı. Şimdi ise nerdeyse bütün Avrupa ve Amerika’da bu çalışmalar; “Yurt Dışındaki Kürdler Topluluğu Merkezi” adı ile kurumlaşmaya başladı.
Aralık 2001’de kurumlaşan Konfederasyonun diplomasi çalışmalarına katkı notları olarak bu çalışma yapılmıştır.
Diplomasi bir topluluğun, kurum kuruluşun veya devletin bir kaç aynı özellikteki alanda kendini sosyal, kültürel , ekonomik veya siyasi tanıtma, alan açma veya ilişki geliştirerek tanıtım ve destek bulma faaliyetidir.
Diaspora veya dış topluluklar içinde bulundukları durumu tanıtarak sorunları çözmede yardım almak amacı ile diplomasi uğraşı verirler.
Diplomasiyi sadece siyasi veya milli bir destek tanıtım faaliyeti olarak görmemek gerekir. Kültürel tanıtım faaliyeti, ticari tanıtım pazarlama, siyasi veya sosyal tanıtım da birer diplomasi alanıdır.
Diaspora diplomasisi herhangi bir diplomatik uğraş alanı gibi yürütülebilecek bir tanıtımdır. Komplike veya devlet destekli yada güçlü diaspora toplulukların tersine küçük ve dağınık topluluklar içinde bulundukları zayıf veya az bilgi çerçevesinde diplomasi yapmaktadırlar. Koşulları fazla önemli olmazsa da sınırlı olanak, güç ve referanslarla yapılmaktadır. Diplomasi için herhangi bir koşula gerek yoktur. İyi bir referans ve proje ile her koşulda yürütülebilir.
Genel olarak Kuzey Kürd kaynakları diaspora topluluğu diplomasisinden bahsedecek olursak, fazla güçlü ve etkili olmadığını söyleyebiliriz. Anlık ve oldukça spesifik hareket edildiği için başarılı bir diplomasi yürütüldüğü söylenemez. Ama diğer topluluklar, Tamil, Kolombiya, Eritre Yahudi ve Ermeni diasporası ise oldukça geniş olanak ve bilgi ile başarılı sonuç alıcı faaliyetler yürütmektedirler.
Kürd diplomasisi oldukça parçalı ve zayıftır. Kanalları kullanma yöntemleri, içinde bulundukları yapı ile doğru orantılı olduğu için hem istenilen yere ulaşmada sorunlar yaşanıyor, hem de ulaşıldığında anlatılmak istenen ile anlatılan farklı oduğundan istenilen sonuçta farklı olarak ortaya çıkıyor.
Kullanılan temel strateji klasik yöntemi aşamamaktadır, ya tamamen, kendine yakın siyasi, kültürel kanallar kullanılıyor, ya da propaganda temelli ilerleniyor. Örnek olarak İngiltere verilecek olursa Kuzey Kürd topluluğu kendine yakın görmediği muhafazakar parti ile güçlü ilişkilenemiyor. Nedim Zahawi etkin bir muhafazakar parti milletvekili ve bakanıdır, Kürd’tür ama ilişki siyasi nedenlerle geliştirilmiyor.
Yine bahsettiğimiz gibi bilinen yaklaşımlar dışında bir aktör kullanılamıyor. Daha çok kendisine yakın görülen marjinal çevreler marjinal bir tarzda ilişkilendiriliyor.
Kendi aktörleride sınırlı ve döneme göre değişiklik arzediyor.
Son dönemde Kürdistan Hükümeti Merkezli Avrupa genelinde kurulan; Kürdish Diaspora Center, Navenda Revenda Kurd Li Derve, Kurdish Diaspora Center for Strategic Studies isimleri geçmesinin yanı sıra, her ülkede kendi duruşuna yakın milletvekili ve politik şahsiyetler kanalı kullanılmaktadır. Fakat bunun ciddi sonuç ve etkileri olduğu söylenemez.
Türkiye ve devletler, dış diplomatik faaliyetlerde en büyük engel ve tehlikedir. İşgalci devletler bu faaliyet ve Kürd etkilerini boşa çıkartmak için elindeki oldukça geniş ve etkili olan olanak ile yöntemleri kullanmaktadırlar. Bunun çok çeşitli örnekleri bulunmaktadır. Diplomasi ve desteğin geliştiği ülkelere askeri, ekonomik vb uygulama dahil, her yöntem Kürd diplomasisini ve ona olan desteği engellemek için kullanılmaktadır. Öyle ki bu durum güçlü diplomasiyi engellemek için süikastlara kadar gitmektedirler, Dr. Kasımlo, Dr. Şerefkendi ve Sakine Cansız suikastlerini biraz böyle anlamak gerekmektedir.
Rojava veya diğer işgal ve saldırılar karşısında batıdan yürütülen diplomatik faaliyetler, sokak gösterileri, veya sıradan batılı şahısların sıradan açıklamalarını geçmemektedir. Bu durum Kürd diplomasinin zayıflığından çok Batılı ülkelerin bölge ülkeleri ile derin tarihi bağ ve çıkarları ile ilgilidir.
Avrupa Kürd diplomasisinin temel problemi, güçlü bir alt yapı ve referanslarının olmamasıdır. Spesifik duruş ve zayıf hedeflerle hareket edildiği gibi, hareket sürekliliğinde de ciddi sorunlar bulunmaktadır.
Birinci öneri; güçlü bir süreklilik, ikincisi; hedef amaçlı, istenilen şeyi alma veya tanıtma için dar çevreye değil de bütün alanlara gitme, sonuncusu ise; ideolojik davranmama.
Kürd resmi statüsü var fakat alt diplomasisi olan bir statü Kürdistan Hükümetinin uluslararası etkili gücü olmasına rağmen bunu yeteri kadar kullanamıyor, veya parçalı davranışı aşamıyor. İmkanlar ve altyapı aslında güçlü fakat söylendiği gibi bu durumun etkili ve bilgili kullanma sorunları var. NGO’lar ve kurumlar ise genel olarak anlatılan yetersiz yaklaşımlardan dolayı etkili olamıyorlar.
Genel diplomatik yaklaşımlarda olduğu gibi kamu-halk diplomasisi de içinde bulunulan siyasi düşünce veya hareketle sınırlı kalmaktadır. Kürdistan Hükümeti bazı tanıtımlar yapsa da, Barzani Charity Foundation iyi bir örnektir. Öbür parçalardaki hareketlilikler, basın, sanat, spor, turizm vb. gibi çok önemli alanları siyasi nedenlerle ya öngörü zayıflığı ya da yetersizlikten dolayı boş bırakmaktadırlar.
Diğer meselelerde olduğu gibi diplomasi alanında yapılan Kürd aydın çevrenin değerlendirmesi kesinlikle yeni dönem Kürd tanımına uygun değildir. Hayatta kalma ve güçlenme iç güçle ilgili durumdur. Kaldı ki Kürdler her zamankinden daha etkili ve güçlü bir içyapı ile dışarda etkilerini eskiye oranla ilerletmekteler. Bu ‘hayatta kalma’ önermesi bir eski siyasi tarz denemesidir. Kürdler bu durumu çoktan aşmış, yeni bir dönemdedirler.
NGO’larda diplomatik sonuç alma önemlidir. Bu ilişki ve ulaşımları genişleterek, alanı büyüterek ciddi etkili sonuçlar alınabilir. Bu kurumların rolü ana gücü etkileme ve ulaşmada yaşamsal önemdedir.
Kürd diplomasisi artık kesinlikle mağduriyet temelli hareket etmemeli, daha çok tanıtım, güç oluşturma ve kendini tanımak, güçlenme bu yolla baskı oluşturma tarzına gidilmelidir. Temel sonuç alıcı durum iç güçlenme ve etkinin genişliğidir.
HDP ve diğer Bakur Kürd yapılanmaları yukarıda bahsedilen sorun ve sonuçlardan muzdariptirler. Avrupa’da diplomasiyi bu kurumlar adına Avrupa temsili bilinen eski dar alışkanlıklarla ve alanlarla verdikleri için sonuç alıcı bir durum görünmemektedir. Yapılan diplomasiden çok diyalog biçiminde olmaktadır. Kürdistan Devlet ve güç sistemi temel alınmalı, artık: ‘ insan hakları’ vb mağduriyetler üzerinde hareket edilmemelidir.
Kürd diplomasisinin sürekliği bulunmamaktadır. Ajanda ve ülke eksenli sürdürülmemektedir. Bu da başarıda ve sonuç almada zayıflığı beraberinde getirmektedir.
Herhangi bir topluluğun diğer topluluklarla yapacağı ortak diplomasi her zaman önemlidir. Ve düşünülenden daha çok sonuç alınır. Kürd diplomasisinde diğer diaspora toplulukları ile ortak belirleme ve hareketleri etkili sonuçlar getirir.
Lobi faaliyeti diplomasiyi aşan daha güçlü etkili bir faaliyettir. Bunu gerçekleştirme daha güçlü temelli etkili bir örgütlenme ve çok çeşitli güç gerektirmektedir. Lobi Avrupa ölçeğinde daha sonuç alıcı bir yöntem olarak kendisini göstermektedir. Lobi faaliyeti bizimki gibi öngörüsü zayıf dar ideolojik gruplarla oluşturulamaz.
Avrupa’da neredeyse her ülkenin Ortadoğu ile ilgili bu tür akademik istihbari veya parlementer bir çalışma grubu mutlaka vardır. Bu alanda özel ve ayrıntılı çalışmalar yaptıkları, makale, kitaplar yazdıkları, etki alanlarını genişletmek için çok yönlü faaliyetler içinde oldukları bilinmektedir. Kürd diplomatik faaliyetleri bu grup ve kurumlarla ayrıntılı ilişkilerinin olduğunu düşünmüyorum, bu kurumlarla bazı diyalogları olduğu bilinmektedir. Daha çok bu kurumların isteği doğrultusunda yürüyen bir tarzdan bahsedilebilir. Democratik Progress İnstitute vb kuruluşlar buna örnek, dar faaliyet yapılarıdır.
Kürd çalışmalarında insan kaynağı, diplomasi bağlantısından profesyonel olarak bahsedilemez. Kurum kuruluşlar insan kaynaklarını diplomaside sadece sayı veya sokak hareketi olarak kullanma mantığı ile hareket etmektedirler.
Kürd bireyinin diplomatik faaliyeti bireyi güçlendirir, alanını ve ufkunu genişletir. Ekonomik sosyal ve ya akademik, kültürel olarak alanlar ve olanaklar açar. Bu alanlar hem yürütme açısından hem de diplomasiyi hedefleyen Kürd toplumu açısından güçlü, başarılı sonuçlar getirir.
(Yazılar, yazarların görüşlerini yansıtmaktadır. Rûdaw Medya Grubu'nun kurumsal bakış açısıyla örtüşebilir ya da örtüşmeyebilir.)
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın