رووداو- نیویۆرك
بەگوێرەی پڕۆژە بڕیارێكی ئەنجوومەنی نێودەوڵەتیی ئاسایش، هەموو وڵاتانی جیهان هەر زانیارییەكیان هەبێت دەربارەی گرووپە توندڕەوەكانی هاوشێوەی داعش و ئەلقاعیدە، دەبێت بیدەنە ژان پۆڵا لاپۆرت و لیژنەكەی. ئەوانیش لەلای خۆیان تاوتوێی دەكەن. ژان پۆڵ لاپۆرت، بەرپرسی دژە تیرۆر لە ئەنجوومەنی نێودەوڵەتیی ئاسایش لە هەڤپەیڤینێكدا لەگەڵ تەلەڤزیۆنی رووداو كە رۆژی سێشەممە بڵاودەبێتەوە، باسی شەڕی داعش و رۆڵی كورد لەو شەڕە و ژمارەی چەكدارە بیانییەكانی نێو ئەو رێكخراوە توندڕەوە دەكات.
رووداو: زۆر لە وڵاتان تەنانەت لە نێو ئەنجوومەنی ئاسایشیش یەكدی تۆمەتبار دەكەن بەوەی یارمەتیی داعش دەدەن، هیچ بەڵگەیەك هەیە كە حكومەتێكی دیاریكراو یارمەتی داعشی دابێت.
ژان پۆڵ لاپۆرت: حەزدەكەم بڵێم ئەمە خاڵە گرنگەكە نییە. پێویستە بەجددی لە دژی داعش بوەستینەوە، چونكە داعش بەپێی بڕیارنامەی ژمارە 2117ی ئەنجوومەنی ئاسایش گەورەترین گروپی تیرۆرستییە. بەڕاستی پێموایە ئێستا كاتی یەكبوونە. نەتەوە یەكگرتووەكانیش هەر بۆ ئەو مەبەستەش دروستكراوە. پێویستە هەموو وڵاتان بەپێی رێككەوتننامەكانی ئەنجوومەنی ئاسایش یەكبگرن بۆ رووبەڕووبوونەوەی داعش. هەروەها دەمەوێ خاڵێكی دیكەش بخەمە روو، وڵاتانی دراوسێی داعش لە بەرەی پێشەوەی شەڕی دژی داعشدان، بەڵام باوەڕم وایە شەڕی دژی تیرۆر ئەركی سەر شانی تەواوی كۆمەڵگای نێودەوڵەتییە. هەر لایەنێكیش كە بیەوێ بەشێوەیەكی ناوچەیی شەڕ بكات، بەبێ لەبەرچاوگرتنی هیچ روانگەیەكی نێودەوڵەتی، شكست دەخوات.
رووداو: لە یەكێك لە كۆبوونەوەكاندا پێش دوو هەفتە سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان گوتی چەند حكومەتێك هەن یارمەتی داعشیان داوە. تۆ رازیت لە رۆڵی دراوسێكانی داعش لە رێگەگرتن لە چوونی چەكدارانی داعش بۆ سووریا؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: پرسەكە رازیبوون نییە، نامەوێ باسی پرەنسیپەكان بكەم، دەمەوێ شتی مەیدانی ئەنجامبدرێت لەلایەن تەواوی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتییەوە. كاری ئێمە وەك ئیدارەی جێبەجێكار لە ئەنجوومەنی ئاسایش ئەوەیە تەواوی وڵاتانی جیهان هان بدەین پێكەوە كار بكەن بۆ لەنێوبردنی داعش. ئەوە ئەو شتە بوو كە دەمویست بیڵێم. با هەموو وڵاتان كێشەكانیان پشتگوێ بخەن و تەركیز بخەنە سەر ئەركە سەرەكییەكە، ئەویش لەناوبردنی ئەو رێكخراوە تیرۆرستیەیە كە رۆژانە تاوانی جەنگ و تاوانی دژی مرۆڤایەتی دەكات، دەستی بەسەر چەند ناوچەیەكدا گرتووە و خەڵكی خستووەتە ژێر گوشارێكی زۆر. پێویستە لەناوی ببەین.
رووداو: هەموو وڵاتانی جیهان راپۆرت و زانیاری بۆ تۆ دەنێرن دەربارەی ئەو گروپانەی لە لیستی تیرۆردان، دەتوانی پێمان بڵێی ئێستا چەند چەكداری بیانی شەڕ بۆ داعش دەكەن؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: بەڵێ، بەگوێرەی ئەو زانیارییەی لەلایەن وڵاتان و شرۆڤەكارانەوە بەدەستمان گەیشتووە، ئێستا 30 هەزار شەڕكەری بیانی لە عێراق و سووریان، لەنێویاندا نزیكەی 20 تا 30%یان ژنن. بێگومان ئەوە ژمارەیەكی زۆرە. هەروەها دەمەوێ بڵێم زۆربەی ئەو شەڕكەرانە گەنجن. بەهۆی ئینتەرنێت و ئامرازە میدیاییەكانی دیكەوە پەلكێشكراون بۆ نێو داعش. كاتێك دەچنە ئەو ناوچانەی لەژێر دەستی داعشدان، زۆربەیان بێهیوا دەبن، زۆربەشیان دەیانەوێ بگەڕێنەوە، بەڵام هەر كە دەگەنە ئەوێ، داعش دەست بەسەر پاسپۆرتەكانیاندا دەگرێت. كاتێك دەیانەوێ رابكەن، دەكوژرێن. ئەوەش گرنگە بزانرێت، ئەو گەنجانە بێهیوا دەبن بەهۆی ئەو شتانەی لەناو داعش دەیبینن. دەبینن رێكخراوەكە تیرۆرستییە، هەروەها دەبینن كە لەنێو ئەو رێكخراوە تیرۆرستییەدا كەسانێك هەن بەشێكن لە گروپی ئەنجامدەری تاوان. بیرمان نەچێت ئێستا سەرچاوەی 7%ی داهاتی داعش بازرگانیی ماددە هۆشبەرەكانە. ئەوە بەگوێرەی قسەی لێكۆڵینڤانی دادوەریی مافیاكانی ئیتاڵیا. بەشێكی دیكەی داهاتەكەشی لەرێی بازرگانی بە ژنان و مرۆڤەوە دەستدەكەوێت. هەروەها لەرێی فرۆشتنی نەوتیشەوە داهاتی دەستدەكەوێت. ئەو كەسانە تێدەگەن داعش پەیوەندی بە تاوانی رێكخراوەوە هەیە. ئەو سەرچاوانە سەرچاوەی باشی داهات نین. ئەوە واتای ئەوەیە داهاتەكەیان كەم دەبێتەوە و ناچار دەبن بیر لە سەرچاوەی دیكە بكەنەوە.
رووداو: تۆ گوتت 30%ی چەكدارە بیانییەكان ئافرەتن، ئایا ئەو ئافرەتانە بەڕاستی چەكدارن یان خێزانی چەكدارانی داعشن؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: ژنەكان چەكدارن، رەنگە هەندێكیان یارمەتی چەكدارە پیاوەكان بدەن، بەڵام بەشێكی زۆریان چەكدارن. ئێمە دەڵێین لەنێوان 20 تا 30%، چونكە سەختە ژمارەكە بە وردی دەستنیشان بكەین، بەڵام زۆربەی ژنەكان چەكدارن.
رووداو: بەگوێرەی تێگەیشتنی ئێوە چی وا لە كەسێك دەكات ژیانی بەریتانیا یان سوێد جێبهێڵێ و بۆ داعش شەڕ بكات، ئایا تەنیا ئایدیۆلۆژیایە یان هۆكاری دیكەی لەپشتە؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: پێویستە بە وردی لە ناخی ئەو كەسانە بڕوانین كە پەیوەندی بە داعشەوە دەكەن. هۆكارەكان زۆرن. من ناتوانم پێت بڵێم هۆكارەكە چییە، تەنیا دەتوانم بڵێم چەندین هۆكار هەن. بۆ هەندێكیان، مەسەلەكە هەژارییە، بۆ هەندێكیان هۆكارەكە تێكەڵاونەبوونیانە لەگەڵ كۆمەڵگا، تووشی بێزاری بوون. بۆ هەندێكیشیان هۆكارەكە ئەوەیە كە هەست دەكەن ئەو لێكدانەوەیەی داعش بۆ ئاین هەیەتی لێكدانەوەیەكی راستە، لەكاتێكدا بەتەواوی هەڵەیە. چەندین هۆكاری دیكەش هەن. بۆ هەندێكیان هۆكار پەروەردەیە. كەواتە ژمارەیەكی زۆر هۆكاری جیاواز هەن. ناتوانی بڵێی ئەمە هۆكارەكەیە. ئێمە لەو كۆمەڵگایەی تێیدا دەژین زۆر ئاڵوودەی ئامرازەكانی پەیوەندی و بەدەستهێنانی زانیاری بووین. كەواتە لەم كەیسەدا، كەسانێك هەن كە وێنەی داعش سەرنجی راكێشاون، پێیانوایە شەڕ بۆ دۆزێك دەكات. دۆزەكە هەر چییەك بێت سەرنجی خەڵك رادەكێشێ.
رووداو: بەڕێزتان دەڵێن ئایدیۆلۆژیا تاكە هۆكار نییە، بەڵام دوا كۆبوونەوەی ئەنجوومەنی ئاسایش دەربارەی بیروباوەڕی داعش و ئەلقاعیدە بوو، لەوێ بڕیاردرا كە دەبێت لێژنەی بەڕێزتان ستراتیژێكی جیهانی دابڕێژێ بۆ بەرەنگاربوونەوەی بیروباوەڕی داعش، ئایا ئەمە راگەیاندنی شەڕێكی ئایدیۆلۆژی نییە لە دژی داعش؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: نەخێر، بابەتەكە رووبەڕووبوونەوەی ئایدیۆلۆژیای داعش نییە، بۆ نموونە، كەمێك لەمەوبەر باسی هۆكارەكانی چوونی خەڵكم كرد بۆ نێو داعش، پێویستە ئەو كەسانە بزانن داعش چییە. بابەتەكە زۆرتر پەیوەندی بەو تێگەیشتنەوە هەیە كە ئەو كەسانە بەرامبەر داعش هەیانە، هەروەها پێشبینییەكانیان لەگەڵ ئەوەی بە واقیعی لەناو داعش دەیبینن. رەنگە رێكخراوە تیرۆرستییەكان لەڕووی پەیوەندییەكانەوە زۆر لە ئێمە باشتربن. ئەوان خێران لە ئەنجامدانی كار و دروستكردنی پەیوەندیدا. لە ئامادەباشیدان و سەرچاوەی باشیان لەبەردەستدایە. بێگومان پێویستە ئێمەش خۆمان بگونجێنین. ئەم بڕیارنامەیە بۆ ئەوەیە كە خۆمان ئامادە بكەین، نەك بۆ كاردانەوە، بەڵكو بۆ كاركردن بەپێی پلان. كار بێت نەك كاردانەوە. پێموایە پێویستە وا بكەین. هەروەها بە خەڵك بڵێین ئایا ئێوە دڵنیان كە دەتانەوێ بچنە ناو داعش بۆ ئەنجامدانی ئەم كارە قێزەونانە؟ بۆ ئەنجامدانی كوشتوبڕ و سەربڕینی خەڵك، بەڕاستی دەتانەوێ ئەو كارە بكەن؟ لەبەر چ هۆكارێك؟ لە كاتێكدا ئیمام و پێشەوا ئاینییەكان هەموویان دەڵێن ئەو كارانە بە تەواوی پێچەوانەی بنەماكانی ئاینن، دڵنیان دەتانەوێ ئەوە بكەن؟
بەڵام ئێستا پەیامەكەمان روون نییە. واتە پێویستە هەموو تواناكانمان بخەینەگەڕ، نەك تەنیا توانای وڵاتانی ئەندامی ئەنجوومەنی ئاسایش، بەڵكو توانای رێكخراوەكان و كەرتی تایبەتیش. لەبەرئەوەیە ئەمجارە بانگهێشتی كۆمپانیا تایبەتەكانیشمان كرد، یەكەمجار بوو ئەو كۆمپانیایانە بێنە ئەنجوومەنی ئاسایش و كۆببینەوە بۆ ئەوەی روونی بكەینەوە كە پێویستە پێكەوە چی بكەین.
رووداو: ئەمانە هەموو هەوڵی سیاسی باشن، بەڵام پرسیار ئەوەیە رۆڵی چەكدارە بیانییەكان تا چ راددەیەك بۆ داعش گرنگە؟ تەنانەت بەپێی راپۆرتی لێژنەكەی ئێوەش داعش پشتگیری خەڵكی ناوچەكەی هەیە، كە وا هەست دەكەن پشتگوێخراون و جێگەیان نابێتەوە لە پرۆسەی سیاسی عێراقدا؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: رۆڵی هەردووكیان گرنگە، بێگومان دانیشتووانی ناوچەكە كە تۆ باستكرد، پێویستە ئێمە پشتگیرییان بكەین، لە رووی تێگەیشتن لێیان و كرانەوە بە روویاندا. بەڵام لە هەمانكاتدا، چەكدارانی بیانی ئەو كەسانەن كە دەیانەوێ كاری خۆكوژی بكەن، ئەوان دوای وەرگرتنی مەشق لەنێو داعش دەیانەوێ بگەڕێنەوە وڵاتەكانیان و لە هەندێ وڵاتی جیهاندا هێرشی تیرۆریستی و تەقینەوە بكەن. پێویستە بایەخ بە هەموو پارامیتەرەكان بدەین، بەڵام چوونی چەكدارە بیانییەكان راستەوخۆ پەیوەندی بە رۆڵی كۆمەڵگای نێودەوڵەتییەوە هەیە. لەبەرئەوەی بەبێ هەماهەنگی كۆمەڵگای نێودەوڵەتی سەركەوتوو نابین، هەماهەنگی لەڕووی ئاڵوگۆڕی زانیاری لەنێوان وڵاتان، هەروەها هەماهەنگی وڵاتان لە بواری تاوانكاری، هەموو ئەو كەسانەی كە تاوان دەكەن پێویستە بهێنرێنە بەردەم دادگا. ئازادكردنی ئەو كەسانە بژارەیەكی باش نییە. بەم جۆرە پێویستە دیاردەی چوونی چەكدارانی بیانی بۆ ناو داعش چارەسەر بكرێت.
رووداو: رۆڵی پێشمەرگە چۆن هەڵدەسەنگێنی لە جەنگی دژ بە داعشدا؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: من پێشمەرگە وەك هێزێكی هاوپەیمانی دژی داعش دەبینم كە كاری زۆری كردووە و بەرەوپێشچوونی باشی بەدەستهێناوە، لەپێناو بەدیهێنانی ئاشتی و سەقامگیری لە ناوچەكەدا، هەروەها سەقامگیری لە عێراقیش. ئەوە گرنگترین دوو رۆڵن كە پێشمەرگە دەیانبینێ. لێرەوە سەرەخۆشی دەنێرم بۆ هەموو قوربانییەكانتان لە شەڕی داعشدا، هەروەها بۆ قوربانیانی ئەو كارەساتەی بەسەر ئێزدییەكان هات. رۆڵی پێشمەرگە گرنگ بوو لە كۆنتڕۆڵكردنەوەی ئەو ناوچانەی ئێزدیەكانی لێ دەژین بۆ ئەوەی بگەڕێنەوە سەر ماڵ و حاڵی خۆیان.
رووداو: پێشمەرگە هێشتا چەكی پێویستیان پێنادرێ لەلایەن كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، بۆچی یارمەتی زیاتری پێشمەرگە نادرێ؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: من بەدواداچوونم بۆ ئەو بابەتە نەكردووە و وردەكاریی ئەو بابەتەم لانییە، بۆیە نامەوێ هەڵوێستی خۆم لەسەر شتێك بخەمە روو كە زانیاریم لەبارەیەوە نییە.
رووداو: بەڵام لەو باوەڕەدا نیت كە دەبێت چەكی زیاتر بدرێتە پێشمەرگە؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: بێگومان لەڕووی ناردنی چەك و تەقەمەنییەوە، رەنگە لە زۆر لایەنەوە پێویست بكات كاری باشتر بكرێت. بەڵام ئەو پرسە پەیوەندی بە كورد و هاوپەیمانانەوە هەیە. دەبینم كە كورد لەڕووی سەربازییەوە پێشكەوتنی باشی بەدەستهێناوە، ئێستا كورد زۆر نزیك بووەتەوە لە مووسڵ. خەڵك لە ناوچەكانی دەوروبەری مووسڵەوە پەنا بۆ پێشمەرگە دەبەن بۆ ئەوەی بیانپارێزێت. ئەگەر بیری لێبكەیەوە ساڵێك لەمەوبەر كورد لەكوێ بوو، ئەمساڵ لەكوێیە، بەراورد ناكرێ.
رووداو: دەربارەی ئۆپۆراسیۆنەكەی مووسڵ كێشەكە تەنیا ئەمنی نییە، بەڵكو سیاسیشە، وەكو دەزانن زۆربەی دانیشتووانی مووسڵ سوننەن، زۆربەی ئەو هێزە عێراقیانەی بڕیارە مووسڵ ئازاد بكەن شیعەن، بە بۆچوونی ئەنجوومەنی نێودەوڵەتی ئاسایش دەبێت چۆن جێبەجێ بكرێ؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: من دەڵێم ئەگەر شەڕ دەستپێبكات، كە ئەگەری هەیە شەڕی گرتنەوەی مووسڵ هەڵبگیرسێت، با شتێك بكەین كە ببێتە نموونە. با شتێك بكرێت كە لەگەڵ یاسا نێودەوڵەتییەكان بێتەوە. یاسا نێودەوڵەتییەكانی پەیوەست بە مافەكانی مرۆڤ. هەوڵ بدرێت بە هەموو توانایەك خەڵكی مەدەنی بپارێزرێت. بەشێوازێك داعش تێكبشكێندرێت كە پەیڕەوی لە یاساكانی جەنگ بكرێت. بەڕاستی پێموایە پێویستە ئەو كارە بكەین بۆ بەدەستهێنانەوەی متمانەی دانیشتووانی ناوچەكە. هەروەها نیشانی جیهانی بدەین كە بەپێچەوانەی كردەوە قێزەونەكانی داعش، ئێمە وەك كۆمەڵگای نێودەوڵەتی و هاوپەیمانی نێودەوڵەتی كە پێشمەرگەش بەشێكیەتی، دەتوانین بەپێی یاساكانی جەنگ شەڕ بكەین.
رووداو: ئێمە لە ئێستاوە باسی سیناریۆكانی دوای رووخانی داعش دەكەین، بەڵام ئایا ئێستا داعش لە شكستێكی گەورەدایە؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: بەر لە هەرشتێ، داعش 40%ی ناوچەكانی ژێر دەستی لەدەست داوە، بگرە زیاتریش. هەروەها لەڕووی داهاتیشەوە، بەهۆی هێرشە ئاسمانییەكانەوە، ئێستا داهاتی داعش كەمی كردووە.
رووداو: ئێستا چەند پارەیان هەیە؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: پێشتر داهاتی ساڵانەی داعش 500 ملیۆن دۆلار بوو، ئێستا داهاتی ساڵانەی 250 ملیۆنە. ئەو پارەیەش لەڕێی بازرگانی و وەرگرتنی باج لە خەڵكی ژێر دەستی بەدەستدێنێ. بۆ نموونە فرۆشتنی نەوت بەشێوەیەكی دراماتیكی كەمی كردووە. هێشتا ساڵانە 250 ملیۆن دۆلاری دەستدەكەوێت. هێشتا ئەوە پارەیەكی زۆرە. خاڵە گرنگەكە ئەوەیە بەهۆی كەمبوونی داهات، داعش شەڕەكە دەباتە وڵاتانی دیكە، وەكو ئەنجامدانی هێرشی تیرۆرستی لە چەند وڵاتێك، رەنگە هێرشەكان بەردەوام بن، وەكو هێرشەكانی پاریس و برۆكسل، هەروەها لە بەغدا و شارەكانی دیكەی وڵاتان وەكو لە میسڕ. رەنگە داعش بەردەوام بێت لە هێرشەكانی، داعش تاكتیكەكانی دەگۆڕێت، لەبەرئەوەی بیرمان نەچێت، ئەو گروپە بە سروشت زۆر خێرایە لە خۆگونجاندن، خێرایە لە ئەنجامدانی هێرش، سەرچاوەی بەرفراوانی لەبەردەستدایە. ئەوە تەحەدی گەورەی بەردەم كۆمەڵگای نێودەوڵەتییە. پێویستە وەكو داعش بەخێرایی هەنگاو بنێین. رەنگە ئەوە چارەسەر بێت.
رووداو: كەواتە داعش هێشتا دەوڵەمەندە و وەكو جاران چالاكە و هێشتا چەكی زۆری هەیە؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: دەوڵەمەند؟ دڵنیا نیم. كێشەی داهاتی هەیە.
رووداو: بەڵام ئەوان وەكو رێكخراوێك كە دەوڵەت نەبێت دەوڵەمەندترینن لە جیهاندا؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: بێگومان ئەوە راستە. بەڵام ئەوە خاڵە گرنگەكە نییە، گرنگ ئەوەیە سەرچاوەكانی كەم بوونەتەوە، بۆیە ناچار بووە مووچەی چەكدارەكانی كەم بكاتەوە، تەنانەت مووچەی چەكدارە بیانییەكانیش. داهاتی كەمی كردووە، بۆیە ئەو رێكخراوە تاكتیكی دیكە دەگرێتە بەر. ئەوە مەبەستەكەم بوو. كاتی دەوێت تاوەكو تەواوی ناوچەكانی ژێر دەستی داعش كۆنتڕۆڵ دەكرێنەوە. رەنگە لە عێراق كارەكە ئاسانتر بێت، چونكە لەو وڵاتە ئاكتەری كەمتر هەن لەچاو سووریا.
رووداو: كەواتە كێ نەوتی داعش دەكڕێت، 500 ملیۆن دۆلار داهاتێكی زۆرە، ئێستا دەگوترێ چەند بەرپرسێكی حكومەتەكانی دراوسێی سووریا نەوتی داعش دەكڕن؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: نازانم بەرپرسە حكومییەكان كێن، بەڵام دەزانم ئەو كەسانەی نەوت لە داعش دەكڕن، بەشێكن لە تاوانی رێكخراو. ئەمە بابەتەكەیە. رەنگە سەرەتا كەسانێكی پلە نزم ویستبێتیان پارەیەكیان دەستبكەوێت. بەڵام ئێستا بابەتەكە بووەتە قاچاخییەكی گەورە. ئەو كارەش تاوانێكی رێكخراوە. هیچ شتێكی دیكە نییە جگە لە تاوانی رێكخراو.
رووداو: ئەگەری روودانی هێرشی تیرۆرستی لە وڵاتانی ئەوروپا و ئەمریكا چەندە؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: وەكو هەر وڵاتێكی دیكەی جیهان. تەنیا چەند رۆژێك لەمەوبەر لە بەغدا تەقینەوە روویدا. ژمارەیەكی زۆر خەڵك كوژران و پتر لە 200 كەسیش برینداربوون. هەروەها لە میسر تەقینەوە روویدا، لە وڵاتانی دیكەش روویداوە. پێویستە هەمیشە بیری خەڵكی بهێنینەوە و لە تەلەڤزیۆنەكانەوە باسی بكەین كە زۆربەی قوربانییەكانی دەستی داعش موسوڵمانن. موسوڵمانانی وڵاتانی ناوچەكە، یان كوردستان و ناوچەكانی دیكە. پێموایە گرنگە ئەوە روون بكەینەوە. بۆ نموونە داعش تەقینەوەیەكی گەورەی لە شاری لاهوور ئەنجامدا، هەروەها دوو هەفتە لەمەوبەر لە ئەفغانستان. دەمەوێ بڵێم ئەگەر وا هەست بكەین كە وڵاتانی ئەوروپا زۆر پێشكەوتوون و بەباشی دەپارێزرێن و هیچ هێرشێكی تیرۆریستی روونادات. نەخێر، بەر لە هەر شتێك....
رووداو: هەر روودەدات؟ ناكرێ رێی لێ بگیرێ؟
ژان پۆڵ لاپۆرت: نەخێر من ناڵێم با بێ هیوابین. كاری دروست ئەوەیە هەمیشە كار بكەین بۆ ئاڵوگۆڕی زانیاری و ئاڵوگۆڕی زانیاری هەواڵگری. دادوەران و لێكۆڵینڤانانی دادگا پێكەوە هەماهەنگی بكەن. نزیكەی مانگ و نیوێك لەمەوبەر كۆبوونەوەیەكم هەبوو لەگەڵ دادوەرانی دادگای باڵای باشووری ئاسیا و ئەمریكا و چەند وڵاتێكی دیكە. لەبەرئەوەی ئەوان رۆڵێكی سیمبولیان هەیە بۆ تێگەیشتن لەوەی چۆن باشتر پێكەوە كار بكەین. هیچ وڵاتێك ناتوانێ بە تەنیا شەڕی داعش بكات. هەروەها با كەس هەستنەكات لەدەستی داعش پارێزراو دەبێت. چونكە چەكدارانی داعش دەكرێ بگەڕێنەوە وڵاتەكانیان، تا ئێستا چەندیان گەڕاونەوە مەغریب؟ ژمارەیەكی زۆریان. كەواتە پێویست هەموو وڵاتان یەكگرتووبن، هەر بۆیە من لێرەم لە نەتەوە یەكگرتووەكان، هەموو هەوڵی خۆم دەدەم بۆ ئامادەكردنی كۆمەڵگای نێودەوڵەتی. هەروەها پێویستە تاوانباران ببرێنە دادگا، پێویستە ئەو كەسانە سزابدرێن. پێموایە نابێ بەهیچ شێوەیەك ئازادبن.
کۆمێنتەکان
وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و ههموو خزمەتگوزارییەکان بهكاربێنه
کۆمێنتێک دابنێ