زەنگی مەترسییەکى راستەقینە لەسەر کەرکووک

 

لەبەر ئەوەى ئێستا پرسى کەرکووک وەک بەرپرسیارێتییەکى نەتەوەیى و نیشتمانى لە ریزبەندى ئامانجەکانى هێزە سیاسییەکان و ناوەندەکانى دەسەڵاتدا زۆر خراوەتە ریزى دواوە، هەروەها لەبەرئەوەى جگە لە کەرکووکییەکان خۆیان، خەڵکى شار و شارۆچکەکانى دیکەى کوردستانیش زۆر بەلایانەوە گرنگ نییە کەرکووک چى بەسەر دێت، بۆیە ئەو دوو بابەتەش وەک زۆر پرسى دیکەی گرنگ، بە فەرامۆشکراوى بە مێژوو سپێردران.

  

بابەتەکانیش ورووژاندنى دوو مەترسى بوون لەلایەن دوو کارەکتەرى سیاسىی کوردەوە، کە هەردووکیان کەرکووکین و بەرپرسیارێتیشیان نوێنەرایەتیکردنى کەرکووکە لە هەرێم و لە بەغدا. ئەوانیش (ئومێد محەممەد و فەهمى بوورهان) بوون. ئومێد محەممەد نوێنەرى کەرکووکە لەسەر لیستى نەوەى نوێ لە پەرلەمانى عیراق. وەک پەرلەمانتار تۆمارێکى ڤیدیۆیى بڵاوکردەوە و پرسێکى مەترسیدارى ورووژاند کە هەندێ ناوەندى عەرەبى بە مەبەستى گۆڕینى دیموگرافیاى کەرکووک و لە چوارچێوەى سیاسەتى نوێى تەعریبدا، بە کۆمەکى ماد،ى دنەى عەرەب دەدەن بچنە کەرکووک و پلانەکەشیان هەر ئەوە نییە ژمارە و رێژەى عەرەب لە کەرکووک بەرزبکەنەوە، بەڵکو ئامانجیان ئەوەیە لە پشتى گەڕەکە کوردییەکانى کەرکووکەوە لە نێوان هەولێر و کەرکووک، هەروەها سلێمانى و کەرکووک، پشتوێنەیەکى عەرەبنشین دروستبکەن و بۆ ئەو مەبەستە دەستیان بە کڕینى زەوییەکى زۆر کردووە. 

 

بێگومان ئەمە مەترسى و هەڕەشەیەکى گەورەیە لەسەر کەرکووک، بەڵام ئەمە هەموو مەترسییەکە نییە وەک ئەوەى ئومێد محەممەد باسى دەکرد، مەترسىی گەورە ئەوەیە کە پەرلەمانتارە کوردەکەى نەوەى نوێ دەڵێت گوایە (بەرپرسى یەکەمى یەکێتیى نیشتمانىی کوردستان لە کەرکووک، لە پشتى فرۆشتنى ئەو زەوییانەیە بە عەرەبە هاوردەکان).  

 

بابەتى دووەمیش رۆژى 10-06 واتا هەفتەیەک لەمەوبەر لەلایەن فەهمى بوورهان، سەرۆکى دەستەى ناوچە کوردستانییەکانى دەرەوەى ئیدارەى هەرێمى کوردستانەوە خرایەڕوو. ئەویش دواى ئەوەى سەردانى هێز و لایەنە سیاسییە کوردییەکانى کەرکووکى کرد. لە بارەگاى مەڵبەندى یەکێتیى نیشتمانى کوردستان قسەى بۆ میدیاکان کرد و گوتى: "رێژەى هاتنى عەرەبى هاوردە بۆ گەڕەکەکانى کەرکووک بەشێوەیەکى چاوەڕواننەکراو زیادیکردووە و چەندین بەڵگە لەبەردەستن ناسنامەى بارى شارستانیی کەرکووک دەدرێتە عەرەبى هاوردە".

 

ئەم دوو بابەتە ئەگەر لەم سەردەمەدا نەبووایا کە لە ئاستى دەستەبژێرێکدا بە سەردەمى هیچ و پووچى ناودەبرێت، دەبوو کۆمەڵگەى کوردى بهێنایەتە جۆش، بەڵام چاوەڕوانیکردنى وەرگرتنى هەڵوێست لە ئاستى رووداوگەلى لەم جۆرە، بووەتە خەونێکى خۆش، بۆیە منیش ئومێدم بەوە نییە کەسێک بتوانێت خاوەندارێتیی ئەم پرسە بگرێتە ئەستۆ و لێپێچینەوە بکرێت، یاخود کەسێک لەسەر کەرکووک بە دەنگ بێت و سزاى هەر کەسێک بدات وەک دەگوترێت ئەگەر دەستیان لەو خیانەتەدا هەبێت، بەڵام هیچ نەبێت هێشتا نوزەیەک هیوا ماوە کە خەڵکانێک هیچ نەبێت ئەوەندە بەدەنگبێن نەهێڵن ئەو مەترسی و هەڕەشانە بەردەوام بن و لە شوێنێکدا رایبگرن. 

 

پێش هەر کەسیش دەبێت کوردى کەرکووک خۆیان بەدواى تەگبیرى حاڵى خۆیانەوەبن، لە رابردوودا کوردى کەرکووک نموونەى ئازایەتى بوون، تەنانەت لەناو شۆڕش و پێشمەرگایەتیش، هەرە پێشمەرگە گیانبازەکانى شۆڕش، کوڕانى کەرکووک بوون، ئێستا حیزبى کوردى و دەسەڵاتدارانى ناو حیزبەکان لە کەرکووک، خەڵکیان زۆر بێدەسەڵات کردووە. پێویستە کوردى کەرکووک لەو راستییە تێبگات چاوەڕوانیکردنى فریادڕەسێک لە دەرەوە بێت و رزگاریان کات، دەبێتە چاوەڕوانىی گۆدۆ و سکەى قیتارەکەى هەورامان. ئەوەى ئێستا لەسەر کەرکووک دەگوترێت دەبێتە دەستپێکى قۆناخێکى زۆر دژوارتر بۆ داهاتووى کوردى کەرکووک. 

 

دەبێت نەوەکانى داهاتوو باجى قورستر بدەن لەپێناو مانەوەیاندا لەو شارە، بۆیە ئەگەر دەربەستى ئێستا و داهاتووى خۆیان دێن، ئەگەر منداڵەکانیان خۆش دەوێت و نایانەوێ لەبەردەم ئازار و مەترسى و تراژیدیاى گەورەتردابن، دەبێت ئێستا خۆیان بەر بەو مەترسییانە بگرن. سەرەتایترین رێگە و هەنگاویش لەوەوە دەستپێدەکات کە کوردى کەرکووک خۆیان خاوەندارێتیى خۆیان بگرنە دەست.