عەشیرەتەکانی دێرەزوور .. نوێترین مەیدانی ململانێی نێوان هەسەدە، سووریا و تورکیا

 

 

 

ئەو ململانێیەی لە ناوەڕاستی ساڵی رابردوودا لە نێوان هێزە نێودەوڵەتی و هەرێمییەکان، بۆ بەدەستهێنانی لایەنگیری عەشیرەتەکانی باکووری رۆژهەڵاتی سووریا دەستیپێکرد، ئەمڕۆژانە تووندبووە و لە ناوچەکانی دەوروبەری دێرەزوردا خەستبوونەتەوە، ئەمەش بە تەواوی ململانێیە لەسەر "دڵ و چەک"ی عەشیرەتی عگێدات، یەکێک لە گەورەترین عەشیرەتەکانی شارەکە. دێرەزوور لە ئاداری رابردوودا لە ژێر چنگی داعش رزگارکرا.

 

 

دوای چەند هەفتەیەکی کەم، لە کۆنتڕۆڵکردنی شارۆچکەی باهۆز، لەلایەن هێزەکانی سووریای دیموکراتەوە، لە دەوروبەری دێرەزوور لە ئاداری 2019، بەپشتگیری هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی دژی داعش بە سەرۆکایەتی ئەمریکا. لە ناوچەکانی رۆژهەڵاتی فورات خۆپێشاندان بۆ باشترکردنی خزمەتگوزارییەکان و دابەشکردنی داهاتی ناوچەکە بەسەر دانیشتووان و قەدەخەکردنی هەناردەکردنی نەوت، بۆ ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی حکوومەتی سووریا، دەستیپێکرد.

 

ئەو ناوچەیەی لەژێر دەستی هێزەکانی سووریای دیموکرات -هەسەدە-دایە، یەک لەسەر سێی خاکی سووریا پێکدەهێنێت و رووبەرەکەی 185 هەزار کیلۆمەتری چوارگۆشەیە. 90٪ی نەوتی سووریا لەم ناوچەیەیە، هەروەها نیوەی غازی ئەو وڵاتە، لەگەڵ سێ گەورەترین بەنداو و زۆربەی بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی وڵاتەکە.

 

زۆربەی لایەنە چالاکەکانی سەر گۆڕەپانی سووریا، هەوڵی کەمەندکێشکردنی ئەو عەشیرەتانە بۆ خۆیان دەدەن، ئەمەش لەبەر کاریگەریی عەشیرەتەکان لە ئاراستەی گۆڕانکارییە سەربازییەکانی ناوچەکە و کۆنتڕۆڵکردنیدا. هەندێک عەشیرەت هاوپەیمانییان لەگەڵ هێزەکانی سووریای دیموکراتدا کرد، هەندێکی دیکەش لەگەڵ ئەنقەرە، ئەوانیدیکەش لە پەیوەندییەکانی خۆیان لەگەڵ دیمەشقدا بەردەوام بوون. لە کاتێکدا تاران هەوڵدەدات "سەرنجڕاکێشی و ئاسانکاری" پێشکێشی گەنجانی سووریا بکات تا بیانخاتە ناو میلیشیا چەکدارییەکانی خۆیەوە.

 

"ئەنجوومەنی عەرەبی لە جەزیرە و فورات" کە ساڵی 2017 دروستبووە، پشتگیری لە خۆپێشاندانەکانی دێرەزوور کرد دژ بە کارەکانی هێزەکانی سووریای دیموکرات. لە بەرامبەردا سەرکردەکانی کورد، وەڵامی ئەو هەڵوێستەیان بەوە دایەوە کە سەرکردایەتی ناوچەکەیان رادەستی خەڵکی ناوچەکە کرد. ئەبوو خەولە، سەرۆکی ئەنجوومەنی دێرەزوور کە لە نەوەی عەگیداتە، لەگەڵ چەندین بەرپرسی دیکەی ئەندامی عەشیرەتەکاندا، بەرپرسن لە ناوچەکە.

 

لە بەرامبەردا ئەنقەرە پشتگیری لە دروستکردنی "ئەنجوومەنی باڵای هۆز و عەشیرەتەکانی سووریا" کرد، ئەمەش لە رێگەی کۆنگرەی دامەزراندنی ئەو ئەنجوومەنەوە، کە لە کانوونی یەکەمی ساڵی 2018 لە ئەعزاز بەسترا لە دەوروبەری حەلەب. هۆز و عەشیرەتەکانی بەشدار لە ئەنجوومەنەکە، پشتگیری خۆیان بۆ کردەوە سەربازییەکانی تورکیا لە دژی هەسەدە دەربڕی. تەنانەت فوئاد ئۆکتای، جێگری سەرۆکی تورکیا، کۆبوونەوەیەکی لەگەڵ ئەندامانی ئەنجوومەنەکە لە ئەنقەرە کرد.

 

لە بەرامبەردا، نزیکەکانی دیمەشق، لە نێویاندا حوسام قاترجی، سەرپەرشتی کۆنگرەیەکی عەشیرەتەکانی دێرەزوور بوون لە ئەسریای دەوروبەری حەلەب، ئەوان بەڵێنیاندا 5 هەزار چەکدار بەردەست بخەن. لە کاتێکدا ئێران کە بوونی سەربازیی لە دەوروبەری دێرەزوور هەیە، بەتایبەت لە بوکەمال، هەزاران گەنجی ناوچەکەی کردووەتە ئەندامی رێکخراوەکانی سەر بەخۆی. لیوای باقر کە سەر بە ئێرانە، دروستکردنی "یەکەکانی بەرگری عەشایەری و میللی بۆ دەرکردنی هێزە بیانییەکان لە خاکی سووریا"ی راگەیاند.

 

لەماوەی رابردوودا، زنجیرەیەک گۆڕانکاری گەورە و بچووک روویاندا، وایکرد فۆکەسەکان بچنەوە سەر ناوچەی رۆژهەڵاتی سووریا. یەکەمیان بڕیاری دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا، بە رەزامەندبوون لەسەر هێشتنەوەی ژمارەیەک لە هێزەکانی ئەمریکا لە رۆژهەڵاتی فورات، دوای ئەوەی پێشتر و لە تشرینی یەکەمی رابردوودا، ئاماژەی بە پاشەکشەپێکردنیان دابوو، لەگەڵ نزیکبوونەوەی کۆتاییهاتنی ماوەکەی لە سەرۆکایەتی ئەمریکا.

دووەم: بەردەوامبوونی هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر پێگەکانی ئێران، لە دەوروبەری دێرەزوور و بوکەمال لە نزیک سنووری عێراق. سێیەمیان: بەردەوامبوونی رووسیا لە تاقیکردنەوەی توانای ئەمریکا، لە سووربوون لەسەر مانەوەی سەربازیی ئەمریکا لە ناوچەکەدا، ئەمەش لە رێگەی هەوڵی بەردەوامی رووسیاوە، بۆ گەیشتنە سەر سنوورەکانی نێوان سووریا و عێراق.

 

لە ناوخۆدا، دوای چەندین مانگ دانوستاندنی نهێنی بە سەرپەرشتی ئەمریکا - فەرەنسا، لە نێوان دوو دیارترین لایەنی کوردی لە باکووری رۆژهەڵاتی سووریا، ئەو دوو لایەنە گەیشتنە رێککەوتنی سەرەتایی لە دەستگرتن بە رێکەوتنی دهۆکی نێوانیان، کە پێشتر ناکۆکییە قوڵەکانی نێوانیان، بووە هۆی جێبەجێنەکردنی لە نێوان ئەنجوومەنی نیشتمانی کورد و هاوپەیمانیی یەکێتیی دیموکرات.

 

هەرچی پەرەسەندنەکەی دیکەیە، پەیوەندی بە راگەیاندنی "رەوتی سبەی" بە سەرکردایەتی ئەحمەد جەربا و ئەنجوومەنی عەرەبی لە جەزیرە و فورات و رێکخراوی ئاشووری و ئەنجوومەنی نیشتمانیی کورد هەیە، کە هاوپەیمانییەکی نوێیان پێکهێنا بەناوی "بەرەی ئاشتی و ئازادی".

 

سەرکردەکانی ئەو هاوپەیمانییە دەڵێن: ئەو هێزە بەرەی هێزە کوردی، عەرەبی و ئاشوورییەکانی سەر زەویی ناوچەکەیە و جەخت لەسەر برایەتی و هاوکاری نێوان پێکهاتەکان دەکاتەوە، راستە هێزەکانی سووریای دیموکرات رۆڵیان هەیە، بەڵام ناکرێ بەتەنیا باڵادەستی ناوچەکە بێت.

 

یەکێک لە سەرکردەکانی ئەو هاوپەیمانییە، بە رۆژنامەی شەرق ئەوسەتی راگەیاندووە، شاندی بەرەی ئاشتی کە کۆبوونەوەی لەگەڵ بەرپرسانی ئەمریکا لە رۆژهەڵاتی فورات کردووە، وەڵامی ئەرێنیانە و دووپاتکردنەوەی ئەمریکای وەرگرتووە، لە هاوبەشیکردن بۆ بەدەستهێنانی ئەوەی گەلی سووریا داوایدەکات، لەگەڵ پشتگیری دەستپێشخەرییەکی لەو شێوەیە کە رۆڵی دەبێت لە رزگارکردنی ناوچەکەدا.

 

 

لە نێو ئەو پەرەسەندنانەدا و لەلای خۆیەوە، مەزڵوم عەبدی، فەرماندەی هێزەکانی سووریای دیموکرات، زنجیرەیەک کۆبوونەوەی لەگەڵ سەرۆک عەشیرەتەکانی دێرەزووردا کرد و گوێی لە داواکارییەکانیان گرت.

 

لەگەڵ بەرەوپێشچوونەکانی دیکەدا، لینسی گراهام، سیناتۆری ئەمریکی و مایک پۆمپەیۆ، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا، رێککەوتنی نێوان کۆمپانیای دەلتا کرۆسنت ئینێرجی ئەمریکی و هێزەکانی سووریای دیموکراتیان راگەیاند، بۆ گرێبەستێک لەپێناو وەبەرهێنان لە نەوتی ناوچەی رۆژهەڵاتی فورات، لەگەڵ ئەگەری هەناردەکردنی نەوتەکە بۆ دەرەوە.

 

هەندێک ئەو رێککەوتنە بە داننانی ئیدارەی ئەمریکا بە ئیدارەی خۆسەری لە رۆژئاوای کوردستان ناودەبەن، لەگەڵ بڕیاردانی تاکەلایەنانەی تایبەت بە سامانە نیشتمانییەکانی سووریا، دوور لە بڕیارەکانی دیمەشق.

 

لە نێو ئەو هەڵچوون و داچوونە ناوخۆیی و دەرەکییانەدا، تیرۆرکردنی متەشەر جدعان هەفل، یەکێک لە شێخەکانی هۆزی عەگیدات لە دێرەزوور کە لە سەرەتای ئەم مانگەدا روویدا، ئاسۆی زنجیرەیەک رووداو و گۆڕانکاری نوێی، لە ناوچەکەدا خستووەتە سەرپشت، لە رووداوەکەدا شێخ ئیبراهیم هەفلیش برینداربوو.

 

 

رۆژی سێی ئەم مانگە، ئۆتۆمبێلی ئیبراهیم خەلیل هەفل، سەرۆکی هۆزی عەگیدات، لە نزیک شارۆچکەی زیبان، کەوتە بەر هێرشێکی چەکداری کە بووە هۆی گیانلەدەستدانی متەشەر جدعان هەفل و شۆفیری ئۆتۆمبێلەکەی، لەگەڵ برینداربوونی شێخ ئیبراهیم هەفل.

 

رووداوەکە بووە هۆکاری هەڵچوون لە ناوچەکەدا، رۆژی دوای تیرۆرکردنەکە، وەک سەرچاوەکانی هەواڵ ئاشکرایانکرد، ئاڵۆزی تووند لە شارۆچکەی (جەدید عەگیدات) روویدا، پاشئەوەی ناکۆکی لە نێوان هێزەکانی هەسەدە و دانیشتووانی ناوچەکەدا دروستبوو.

 

ماڵپەری رووسیا تودەی ئاشکرایکرد کە سەرچاوە ناوخۆییەکان ئاشکرایانکردووە، هێزەکانی هەسەدە تەقەیان لە ژمارەیەک گەنج کردووە کە خۆپێشاندانیان دژی ئەوان کردووە و داوای پاراستنی ئاسایشی ناوچەکەیان کردووە.

 

رۆژی پێشتر، چەکدارانی دەمامکدار کە بەسەر سێ ماتۆڕسکیلەوە بوون، ئۆتۆمبێلەکەی ئیبراهیم خەلیل هەفلیان کردە ئامانج لە نزیک شارۆچکەی زیبان، لە کاتێکدا ئەو بەڕێوەبوو بۆ شارۆچکەی گرانیجی دەوروبەری دێرەزوور، لەپێناو کۆتاییهێنان بە شەڕێکی ناوخۆیی عەشیرەتەکان لە شارۆچکەکەدا.

 

سەرچاوەکانی رۆژنامەی "جسر" ئاشکرایانکردووە، کە شەڕی نێوان عەشیرەتەکان کە هەفل دەیویست بۆ کۆنترۆڵکردنی بچێتە شارۆچکەی گرانیج، بووەتە هۆی کوژرانی عەلی ئەلوەیس، سەرۆکی عەشیرەتی بوڕەحمە، کە یەکێکە لە عەشیرەتەکانی هۆزی بەکارە، ئەمەش کاتێک لە نزیک ماڵەکەی خۆیدا دراوەتە بەر دەستڕێژی گولـلە، لە یەکەم رۆژی جەژنی قوربانی ئەمساڵدا.

 

بەپێی هەمان سەرچاوە، ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی هەسەدە لە دێرەزوور، رووداوی تیرۆرکردنی نیمچە رۆژانە بەخۆیانەوە دەبینن. پێشتر سلێمان ئەلکەسار، کە کەسایەتییەکی هۆزی عەگیداتە تیرۆرکرا. بەپێی سەرچاوەکان، لەو رووداوانەدا، پەنجەی یەکەمی تۆمەتبارکردن ئاراستەی شانە نووستووەکانی داعش دەکرێت، کە ساڵیک لەمەوبەر دەسەڵاتیان لە ناوچەکەدا لەدەستدا و ئێستا چالاک دەبنەوە.

 

 

ئیدارەی خۆسەر و هێزەکانی سووریای دیموکرات، لە بەرامبەر گرێبەستە نەوتییەکەدا کە واشنتن رایگەیاند، بێدەنگییان هەڵبژارد، بەڵام ئەنقەرە و تاران و مۆسکۆ لە بڵاوکراوەی فەرمیدا، رێککەوتنەکەیان رەتکردەوە و وایاندانا "پێشێلکاری سەروەریی سووریا"یە، بە "دزینی سامانی سووریا" ناویان برد.

 

گرێبەستەکە لەلایەک و تیرۆرکردنی شێخ هەفل لەلایەکی دیکەوە، بارووتی هەڵگیرساندنی ئاگری ململانێیەکی نوێ بوون، لە نێوان هێزە نێودەوڵەتییەکان و هێزە هەرێمایەتیی و ناوخۆییەکان، لەسەر دەسەڵاتی عەشیرەتەکانی دێرەزوور.

 

هێزەکانی هەسەدە، بەرپرسیاریەتی تیرۆرکردنی هەفلیان رەتکردەوە، ئاماژەیان بە بەرپرسیاریەتی رووداوەکە دا لەلایەن "شانەکانی رژێم"ەوە، چونکە چەند کەسێک دەستگیرکران کە ئێستا لێکۆڵینەوەیان لەگەڵدا دەکرێت. ئەمە بەپێی قسەکانی بەرپرسێکی کورد.

 

ئەو بەرپرسە هەروەها دەڵێ: "عەشیرەتەکان لەبنەماوە رێکخراو نین لە رووی سیاسییەوە، ناوچەکەش لەدەستی داعش رزگارکراوە بەر لە نزیکەی ساڵێک. رۆڵی ئێمەیە ئاسایش بۆ هەڵبژاردنەکان و هاوکاریکردنی عەشیرەتەکان لەپێناو خۆرێکخستندا بڕەخسێنین".

 

 ئەو ئاماژەی بەوەداوە کە ژمارەیەک لە "سەرکردەکانی عەگیدات لە ئەنجوومەنە ناوخۆییەکان و کارگێڕییەکاندا  هەن، لە نێویاندا ئەبوو خەولە، سەرۆکی ئەنجوومەنی دێرەزوور و ریاز هەفل، جێگری سەرۆکی ئیدارەی خۆسەری" بۆیە بەبڕوای ئەو، هەسەدە پەنا بۆ تیرۆرکردنی هاوپەیمانەکانی نابات.

 

ئەو قسانە هاوکات بوون لەگەڵ دەرچوونی بڵاوکراوەیەک بەناوی "عەشیرەتەکانی عەگیدات و زوبەیدیە"، کە تێیدا دروستکردنی ئەنجوومەنی سەربازیی بۆ رزگارکردنی ناوچەکە راگەیاند، لەگەڵ ئاماژەدان بە "پاڵەوانیەتییەکانی سوپای سووریای عەرەبی" و سڵاوناردن بۆ "دۆستانی سووریا و پشتگیریکردنیان لە جەنگی دژی داعش، بە سەرۆکایەتی سەرۆک بەشار ئەسەد".

 

لە کاتێکدا کۆمەڵەیەکی دیکە بەناوی عەشیرەتی عەگیداتەوە، بڵاوکراوەیەکی راگەیاند و تێیدا رایگەیاند "سوپاسی زۆر بۆ تورکیا بە گەل و بەرپرس و سوپایانەوە، بۆ ئەوەی کە پێشکێشی گەلی سووریایان کردووە"، دوای ئەوەی زنجیرەیەک داواکاری خستووەتە روو، لە نێویاندا: "هێزەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بە سەرۆکایەتی ئەمریکا، لە پشتگیریکردنی هێزەکانی سووریای دیموکرات بووەستێت و ناوچەکە رادەستی خاوەنەکانی بکاتەوە. هەروەها رەتکردنەوەی گۆڕانکاری دیمۆگرافی ناوچەکە".

 

هاوکات ئەنجوومەنی عەرەبی لە جەزیرە و فورات، هاوپەیمانی رەوتی سبەی لە بەرەی ئاشتی، سەرکۆنەی تیرۆرکردنەکەی کرد. بەڵام دیارترین هەڵویست لەلایەن شێخی هۆزەکانی عەگیدات و زوبەیدییەوە هات. کاتێک ئیبراهیم هەفلی سەرۆکی ئەو هۆزانە، رۆژی چوارشەمەی رابردوو لە پاش برینداربوونی لە هەوڵی تیرۆرکردنەکەدا، بڵاوکراوەیەکی راگەیاند و گوتی "تەواوی بەرپرسیاریەتی رووداوەکە دەخەینە ئەستۆی هاوپەیمانیی بەرپرس لە ناوچەکە"، داوایکرد "ناوچەکە رادەستی خاوەنەکانیان بکرێت، هەروەها پێکهاتەی عەرەبی تەواوی رۆڵی خۆی پێبدرێت".

 

 ئەو داوا دەکات "لەماوەیەکدا کە لە مانگێک زیاتر نەبێت، چاو لە جێبەجێکردنی داواکانیان و رادەستکردنی تۆمەتبارەکانی تیرۆرکردنی مشەتەر بکرێت، تا کۆمەڵگا سەقامگیری بەخۆوە ببینێت".

 

 

رۆژنامەی ئیندپێندێنتی عەرەبی ئاشکرایکردووە رۆژی 11ی ئەم مانگە، کۆبوونەوەی سەرۆک هۆز و گەورەی عەشیرەتەکان لە شارۆچکەی زیبان کراوە. تێیدا شێخ ئیبراهیم خەلیل عەبود جدعان هەفل، داوای هاوکاریی لە عەرەبەکانی ناوچەی فورات کردووە، بۆ رووبەڕووبوونەوەی ئەو هێزانەی بە "چەتە" ناویبردوون.

 

بەر لە کۆبوونەوەکە، ناوچەکە بڵاوبوونەوەی فراوانی چەکدارانی بەخۆوە بینی، لە کاتێکدا رۆژی پێشتر، عەشیرەتەکانی ناوچەکە دروستکردنی میلیشیا عەرەبییەکانی ناوچەکەی راگەیاند، بۆ بەرەنگاربوونەوەی هێزە بێگانەکانی ناوچەکە. رۆژنامەکە دەڵێ ئێستا عەشیرەتەکانی ناوچەکە، خۆیان بۆ پەلاماردان و هێرشکردنە سەر هێزەکانی هەسەدە ئامادە دەکەن.

 

سەرچاوەکانی رۆژنامەکە دەڵێن "پرۆسە سەربازییەکان لە رەققەوە تا حەسەکە و دۆڵی فورات لە دێرەزوور درێژ دەبێتەوە".

 

 

بڵاوکراوەی ئەنجوومەنی بەرگری، دروستکردنی هێزێکی بەرپەرچدانەوەی میللی راگەیاندووە "دژ بە میلیشیاکانی قەسەدە و داگیرکاری ئەمریکی لە رۆژهەڵاتی فورات، لەگەڵ هۆشداریدان بە هەموو هاوکاریکارانی ئەو هێزانە لە پێکهاتەی عەرەبی"، بەوەی لە داهاتوودا دەبنە ئامانجی رەوای هێرشەکان.

 

هێزەکانی سووریای دیموکرات، گەشەسەندنەکانی ناوچەکەی بە هەوڵدانی ئەو هێزانەی ناوچەکە، بۆ نانەوەی فیتنە و درز لە نێوان هێزەکانی ناوچەکەدا ناوبردووە. بڵاوکراوەیەکی هەسەدە دووپاتیدەکاتەوە، کە ژمارەی ئەو گەنجانەی ناوچەکە کە پەیوەندی بە ریزەکانییەوە دەکەن زیادیکردووە، بڵاوکراوەکە دەڵێ: "وێڕای ئەوەی روودەدات، عەشیرەتەکانی ناوچەکە لە جەزیرە و رەققە، هەموویان پشتگیری و پەیوەندی قوڵیان بەهێزەکانمانەوە دووپاتدەکەنەوە، کە ناوچەکە لە هەر مەترسییەک دەپارێزن".

 

چاودێران وایدەبینن کە هێزی نوێی یەکخراوی عەشیرەتەکان، پشتگیرییەکی ناڕوونی لە رژێمی سووریاوە پێدەگات، چونکە ئەو چەکەی بەدەست چەکدارەکانییەوەیەتی، چەکی بچووک و ناوەندە و هەمان ئەو چەکانەیە کە بەرلە جەنگ، بەدەست عەشیرەتەکانی ناوچەکەوە بووە، لە کاتێکدا ئەو هێزانە هیچ جۆرە چەکێکی قورسیان پێنەبینراوە، یان لانیکەم تائێستا چەکی قورسیان بەدەستنەگەیشتووە، کە دەکرێ دیمەشق بۆیان رەوانە بکات.

 

 

چالاکڤانانی سیاسی کە ئاگاداری رووداوەکانی ناوچەی دێرەزوورن، دەڵێن هێزەکانی هەسەدە هەندێک جیابوونەوە لە ریزەکانیدا بەخۆوە دەبینێت، کە جیابوونەوەکان لە پێکهاتەی عەرەبی ناوچەکەن. ئەوان دەڵێن ئەو جیابوونەوانە بەهۆی ترس، تۆقاندن و حەڵاڵکردنی خوێنی ئەو عەرەبانەوەیە کە لە ریزەکانی هەسەدەدان. بەپێی ئەو سەرچاوانە لە ماوەی رابردوودا، 7 ئەندام لە شارۆچکەی شحێل و 22 ئەندام لە هۆزی بەکارە و 4 ئەندام لە شارۆچکەی زیبان لە هەسەدە جیابوونەتەوە.

 

سەرچاوە ئاگادارەکان، پێیانوایە هەڵچوون و گرژییەکانی ناوچەکە لە بەرژەوەندیی حکومەتی دیمەشق و هاوپەیمانەکانیەتی، بەتایبەت کە کورد دەستیانگرتووە بەسەر سەرچاوەکانی نەوتی جەزیرەدا.

 

 

گۆڕەپانەکە تادێت ململانێی تووندتر و ئاژاوەی زیاتر بەخۆوە دەبینێت. بوونی هێزی زۆری نێوخۆیی و نێودەوڵەتی لە ناوچەکەدا و هەوڵی هەمووان بۆ چەسپاندنی زیاتری جێپێی خۆیان و بەرقەرارنەبوونی ئاسایش لە ناوچەکەدا، گۆڕەپانەکەی بەکراوەیی لەبەردەم هەر رووداوێکی دیکەی گوماناویدا هێشتووەتەوە تا ناوچەکە بەرەو ململانێ و پێکدادانی سیاسیی زیاتر ببات.

 

عەشیرەتەکانی دێرەزوور لە نێوان هەر چوار لایەنی، هەسەدە، تورکیا، ئێران و سووریادا دابەشبوون. ئەو لایەنانەش هەریەکەیان لە سۆنگەیەکی تایبەتەوە لە بەرژەوەندیییەکانی خۆی دەڕوانێت و رووداوەکانی سەر زەوی، بە ئاراستەی بەرژەوەندییەکانی ئاراستە دەکات. روونە جگە لە ئەمریکا کە پەیوەندییەکی باشی لەگەڵ هەسەدەدا هەیە، هیچ کام لە سێ لایەنەکەی دیکە، هەسەدە و باڵادەستبوونی بەسەر دێرەزوور و ناوچەکانی، لە بەرژەوەندیی خۆیان نابیننەوە، بۆیە ئەگەری کردنەوەی دەرگایەکی گەورەی ململانێ و سەرئێشە بۆ هەسەدە لەو ناوچەیەدا، بە هاندانی هەموو لایەنەکانی دیکە، بەتایبەت تورکیا، ئەگەرێکی پێشبینیکراوە. بەڵام لە بەرامبەر هەموو ئەو گێژەڵوکەیەی رووداوەکان و تێکگیربوونی بەرژەوەندییەکاندا، هەسەدە چ رێگایەک دەگرێتەبەر و چۆن پارێزگاری لە خۆی دەکات؟ ئەوەیان داهاتووی نزیک وەڵامی دەداتەوە.