هەنگەوانێک لە هەرێمی کوردستان. وێنە: بڵند تاهیر - رووداو
رووداو دیجیتاڵ
هەرچەندە پار لە هەرێمی کوردستان باشترین ساڵی بەرهەمهێنانی هەنگوین بوو لە ماوەی ئەم چەند ساڵەی رابردوودا، بەڵام چاوەڕوان دەکرێت ئەمساڵ بەرهەمەکە نزیکەی 60٪ کەم بکات. ئەوە لەکاتێکدایە نزیکەی 100 هەزار پوورەی هەنگ زیادیان کردووە.
رۆژی پێنجشەممە، 17-08-2023 عارف شێروانی، سەرۆکی کۆمەڵەی هەنگەوانانی کوردستان بە رووداوی گوت، بەراورد بە پار و ساڵانی پێشتر، ئەمساڵی هەنگوین کەمترە و نزیکەی 350-400 هەزار تۆن هەنگوین دەبێت.
لەبارەی هۆکاری کەمیی بەرهەمەکەوە عارف شێروانی گوتی، "بەهاری ئەمساڵ زۆر خۆش بوو، 100هەزار پوورە زیادیانکرد؛ پوورەش زیادبکات، هەنگ لاواز دەبێت و بەرهەمی کەم دەبێت".
مێشهەنگ لە وەرزەکانی بەهار و هاویندا هەنگوین دروست دەکات، بەڵام بەرهەمی بەهار کەمترە و نزیکەی 15-20٪ی بەرهەمی ساڵەکەیەتی.
سەرۆکی کۆمەڵەی هەنگەوانانی کوردستان دەڵێت، "هاوینان مێشهەنگەکان دەبرێنە ناوچە کوێستانییەکان، بەڵام ئەمساڵ لەبەر باو و باران لەکاتی پێگەیشتنی گوڵدا 19 رۆژ بەردەوام بوو، هەنگ نەیتوانی شیلەی پێویست لە هەڵاڵەکان بمژێت".
لە هەرێمی کوردستان 800 هەزار پوورەی هەنگ هەن
ساڵانە هەنگوین کەم و زیاد دەکات. بۆ نموونە، لە ساڵی 2017دا 450 تۆن و ساڵی 2018 تەنیا 100 تۆن بەرهەمهاتووە، بەڵام لە ساڵی 2019دا زیادیکردووە بۆ 500 تۆن؛ لە ساڵی 2020دا نزیکەی 500 تۆن هەنگوین هەبووە، بەڵام لە ساڵی 2021 زیادیکردووە و گەیشتووەتە 700 تۆن.
لە ساڵی 2022دا هەنگوین لە هەرێمی کوردستان نزیکەی 1000 تۆن بوو، لەبەر باشیی کوالێتییەکەی 51 تۆن هەناردەی ئیمارات کرا، بەڵام چاوەڕوان دەکرێت ئەمساڵ هەنگوین نزیکەی 350-400 تۆن بێت و بەشی نێوخۆش ناکات.
بە گوتەی عارف شێروانی، هەرێمی کوردستان ساڵانە پێویستی بە 525 تۆن هەنگوینە و نزیکەی 800 هەزار پوورەی هەنگیش لە هەرێمی کوردستان هەن.
تێچووی کیلۆیەک هەنگوین چەندە؟
لە ساڵێکدا پێویستە چەند جارێک ژینگەی هەنگ بگۆڕدرێت. هەنگەوان هادی محەممەد قسەی بۆ رووداو کرد و گوتی، "شوێن گۆڕین خەرجییەکی زۆر دەخاتە سەر شانمان؛ هەروەها سندووق و پوورە تێچووی تایبەتی خۆیان هەیە. بە گشتی، یەک کیلۆ هەنگوین 15-20 هەزار دینار لەسەر هەنگەوان دەکەوێت".
ئەو هەنگەوانە گوتیشی، "هەندێک ساڵ، ناچار دەبین پەڕەمێو و شریتی ڤاروان بدەینە هەنگ، ئەمەش خەرجییەکی دیکەی قورسە لەسەر هەنگەوان".
پەڕەمێو و شریتی ڤاروان چین و بۆچی دەدرێنە هەنگ؟
پەڕەمێو، کاتێک هەنگ شەڵخە دەدات و ئامادە دەبێت بۆ زاوزێ، هەنگەوان دەیکاتە ناو پوورەیەکی نوێ، چوارچێوەی پوورە (سندووقەکە) دەبێت پەڕە مێوی لێبدرێ، ئەوەش بۆ زیاتر هاوکاریکردنی شارە هەنگەکەیە بۆ بنیاتنانی شاری نوێ.
شریتی ڤاروان: (گەنەی هەنگ یان حەشەرە)شی پێدەگوترێ، ئەو گیاندارە بچکۆلە تووشی هەنگ دەبێت تا نەیکوژێت وازی لێناهێنێت، سەرەتا تووشی باڵقرتان و پەککەوتنی دەکات و بەرەهەمەکەشی دەخوات، دواتر هەنگەکە بەهۆی پەککەوتەییەوە لە شار دەردەکرێت، هێشتا وازی لێناهێنێت، خوێنی سەری هەنگەکە دەمژێ تا دەیکوژێ.
جیاکردنەوەی هەنگوینی ئەسڵی لە ساختە
ئەسعەد مەلا ناسر، هەنگەوان لە پارێزگای هەولێر رۆژی هەینی، 18-8-2023 بە رووداوی گوت، "هەرێمی کوردستان تائێستا نەیتوانیوە تاقیگەیەک بۆ پۆلێنکردنی هەنگوین دروستبکات، چونکە تائێستاش تەنیا بە ئەزموون هەنگوینی باش و خراپ جیادەکرێتەوە. زۆربەی هاونیشتمانیانیش ئەو ئەزموونەیان نییە. ئێستا هەنگوینە باشەکانیش بوونەتە قوربانی هەنگوینە ساختەکان". ئەسعەد مەلا ناسر دەشڵێت، "تاکە رێگە بۆ کڕیار ئەوەیە خاوەن هەنگەکە بناسێت و متمانەی پێ بکات".
بەڵام عارف شێروانی، سەرۆكی تۆڕی هەنگەوانانی كوردستان دەڵێ، تەنیا لە هەولێر دوو تاقیگە هەن؛ یەکێکیان لە کۆلێژی زانست و ئەوی دیکەیان لە کۆلێژی کشتوکاڵە؛ زۆربەی نموونەکانیش لەوێ دەپشکنرێن، هەر هەنگەوانێک بیەوێ دەتوانێت لەوێ هەنگوینەکەی بپشکنێت و بڕوانامەش وەربگرێت.
د. عەبدولڕەحیم عومەر، بەڕێوەبەری گشتی لە وەزارەتی كشتوكاڵ و پسپۆڕی بواری هەنگ پێیوایە، هەنگوینی کوردستان باشترین جۆری هەنگوینە و دەڵێت، "وەزارەتی کشتوکاڵ تەنیا دان بە کواڵێتی هەنگوینی خۆماڵیدا دەنێ، چونکە هەنگوینەکانی دیکە بە رێگەی نایاسایی هاوردە دەکرێن.
لە هەرێمی کوردستان 15 هەزار هەنگەوان هەن کە 800 هەزار پوورەی هەنگیان هەیە. بە گوتەی سەرۆکی کۆمەڵەی هەنگەوانان، ئێستا کوالێتیی هەنگوینی کوردستان بووەتە جیهانی و خواستی زۆری لەسەرە.
کۆمێنتەکان
وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه
کۆمێنتێک دابنێ