رووداو - هەولێر
رۆژی پێنجشەممەی پێشوو ئیلهام مەدفەعی، گۆرانیبێژ، ئاوازدانەر و گیتارژەنی بەناوبانگی عێراقی گۆرانییەكی نوێی بەناوی "اسكونی یا جرح" بڵاوكردەوە. مەدفەعی لە دیمانەیەكی تایبەتدا بە (رووداو)ی راگەیاند كە ساڵانێكی درێژ كاری لەسەر ئاوازی ئەو گۆرانییە كردووە. گۆرانییەكە لە شیعرێكەوە سەرچاوەی گرتووە كە 40 ساڵ لەمەوبەر لە كتێبێكدا بەرچاوی كەوتووە و لای خۆی پاراستوویەتی.
مەدفەعی گوتی: "ئەمە یەكێكە لەو ئاوازە خاوەن جەماوەرەی كە لە ساڵانی حەفتاكان دامنا. لە بازاڕ پیاسەم دەكرد، لەسەر شەقامەكە چاوم بە كتێبەكەی عەبدولقاسم ئەلشابی كەوت و بە 100 فلس كڕیم. ئەو كتێبە زۆر سەرنجی راكێشام".
مەدفەعی كە لە ساڵی 1942 لە دایك و باوكێكی كورد لەدایكبووە، تاكە تراكە نوێیەكەی لە سیمینارێكدا لەگەڵ موزیسیەن و هونەرمەندانی كورد لە هەولێر بڵاوكردەوە.
هونەرمەندە عێراقییەكە بەهۆی تێكهەڵكێشكردنی موزیكی نەریتیی عەرەبی لەگەڵ میلۆدی و ئامێرە رۆژئاواییەكان ناوبانگی دەركردووە، بەتایبەتیش گیتار كە لە زۆربەی ئاوازەكانیدا هەیە.
مەدفەعی باسی لەوەش كرد كە سروشتی روحیی شیعرەكە و لایەنی سۆفیگەریی شاعیرەكە یارمەتیدەر بووە بۆ ئەوەی مەودایەكی زۆری داهێنانی لە دانانی ئاوازەكەدا لەبەردەست بێ. ئەو هێشتاش ئەو رۆژەی لەبیرە كە یەكەمجار بیری لەوە كردەوە شیعری شاعیرە تونسییەكە بكاتە گۆرانی و دەڵێت: "كاتێك یەكەمجار شیعرەكانیم خوێندەوە، شتێك بە مێشكمدا هات. ئەلشابی شاعیرێكی رێبازی سۆفیگەرییە و شیعرەكانی وەك بڵێی روحانین، ئەو شیعرەیان تایبەتمەندیی لیریكی هەیە، بەو پێیەش كە شاعیرەكەی سۆفییە مەودای بیركردنەوەیەكی زۆرت پێدەدات".
ئەو ئاوازە نوێیە لە بەیروت تۆمار كراوە و وەك مەدفەعی دەڵێ، میشێل فازڵ، خاوەنی كۆمپانیای تۆماركردنی گۆرانی، ئاوازەكەی بەدڵ بووە و لە ئۆكراینا لەگەڵ ئۆركێسترایەكی 115 كەسیدا تۆماری كردووە.
خەڵكی سەر بە هەموو تەمەنەكان و گەلانی هەموو جیهان تام لە موزیكی مەدفەعی دەكەن، بە خەڵكی غەیرە عەرەبیشەوە. هونەرمەندە عێراقییەكە دەڵێ: "موزیكی من بۆ هەموو تەمەنەكانە، هەندێكجار سەرم سوڕدەمێنێ كاتێك دەبینم كچێكی تەمەن چوار ساڵ گۆرانی چەل چەل عەلیە رومان دەڵێتەوە، كچەكە ئەمریكی بوو، بەڕاستی سەرم سوڕمابوو كاتێك ئەوەم بینی".
بەڵام "اسكونی یا جرح" وەك هیچكام لە گۆرانییەكانی دیكەی نییە، چونكە ئەو گۆرانییە تەواو شەخسیە، دیارییەكە كە پێشكەش بە روحی هاوژینە كۆچكردووەكەی كردووە. ئیلهام مەدفەعی لەبارەی كۆچی خێزانەكەی و ئەو گۆرانییە بە (رووداو)ی گوت: "ئەوە (كۆچی هاوژینەكەی) كاریگەریی لەسەرم دانا. من هاوسەرەكەمم لەدەستدا. هەڵبەت ئەمە شتێك نییە كە من بە بۆنەی ئەو رووداوەوە گوتبێتم، چونكە هیچ شتێك ناتوانێ شوێنی روحی هاوژینی دووەمم بۆ بگرێتەوە. رووداوێكی زۆر ناخۆش بوو كە لەناكاو روویدا".
گۆرانیبێژە عێراقییەكە بە خۆشییەوە یادی حەفتاكانی سەدەی رابردوو دەكاتەوە، كاتێك گەنجەكان دڵیان دابووە موزیكەكەی و میراتی كولتووری خۆیانیان لە گۆرانییەكەی ئەودا دەدۆزییەوە.
مەدفەعی لەبارەی ئەو رۆژگارەوە دەڵێت، ئەوەیان باسی سەردەمێكە كە بەرەبەرە گەنجەكان دەبوونە جەماوەری موزیكەكەی ئێمە و نەوەی گەنج شتێكی لە میراتی وڵاتەكەی لەناو هونەرەكەی ئێمەدا دەدۆزییەوە. ئەوان بەرەبەرە هەستیان بە مانای ئەو وشانە دەكرد و لەگەڵیان دەكەوتنە سەما".
لای مەدفەعی تێكهەڵكێشكردنی ئامێرە موزیكاڵەكان و میلۆدییەكانی كولتوورە جیاوازەكان وەكو تێكەڵكردنی رەنگەكان وایە لە نیگاركێشیدا و یارمەتی خەیاڵی گوێگر دەدات و رێگە بۆ دروستبوونی پەیوەندی لە نێوان گۆرانیبێژ و گوێگرەكانی خۆش دەكات.
ئاوازدانەرە عێراقییەكە لەبارەی ستایلی خۆیەوە دەڵێت :"ئەوە شتێكی گرنگە كە بێین و موزیكی عەرەبی و شیعری كلاسیكی یەكبخەینەوە، لە كاتێكدا بۆ نموونە ئامێرێكی وەك گیتاریشی لەگەڵ بێ. ئەمە تەنیا وەك دانانی دوو رەنگ لە تەنیشت یەك نییە، بەڵكو وەك ئەوەیە هەزار دەنگی جیاواز لە یەك خولەكدا ببیستی. كەشی گۆرانییەكە دەبێ پێگەی راستەقینەی خۆتت پێ ببەخشێ و ئیدی خەڵك خۆیان لە زمانی جەستەت تێدەگەن".
مەدفەعی لە زۆر وڵات ژیاوە و لە زۆر وڵاتیش كاری كردووە، لە چەند دەیەی رابردووشدا موزیكەكەی لەگەڵ خۆی بە هەموو جیهاندا گێڕاوە. ئەو ئێستا لە ئوردن دادەنیشێ و پێشیوایە سەرەڕای ئەو پێشكەوتنە زۆرەی لە تەكنەلۆژیای دەنگ و ڤیدیۆدا هاتووەتە ئاراوە و ئەو هەمووە كەناڵی تەلەفزیۆنییەش كە كراونەتەوە، كەچی موزیكی عێراقی لە دۆخێكی باشدا نییە.
هونەرمەندەكە بە خەمێكەوە لەبارەی رەوشی ئێستای موزیكی عێراق دەڵێت: "ستۆدیۆ و تەلەڤزیۆن زۆرن، نازانم چەند تەلەڤزیۆن هەن، بەڵام ئاكامەكەیان (بۆ موزیكی عێراق) مایەی دڵخۆشی نییە. دەنگی گەنج هەڵبژێردراون، بەڵام ئەو كاریگەرییەی لەسەر موزیك دروستیان كردووە تێكەڵە، بە جۆرێك رەنگی جیاوازی لە خۆگرتووە كە رەنگەكان لەگەڵ یەكدیدا ناگونجێن".
خەڵكانێك رایان وایە تێكەڵكردنی موزیكی رۆژئاوایی لەگەڵ موزیكی عەرەبی مەترسیی ئەوە دروستدەكات كە كولتوورە خۆماڵییەكە هێز و رەنگ و بۆنی خۆی لەدەست بدات. بەڵام مەدفەعی لەگەڵ ئەو بۆچوونەدا كۆك نییە و سەركەوتنی موزیكی خۆی وەك نموونەیەك دەهێنێتەوە.
ئیلهام مەدفەعی دوو جار لەلایەن (بی بی سی)یەوە بۆ خەڵاتی باشترین موزیسیەنی رۆژهەڵاتی نێوەڕاست پاڵێوراوە، دوو جاریش خەڵاتی پلاتینیومی بۆ سیدییەكانی بەدەستهێناوە. دوایین كۆنسێرتی لە ئاڵبێرت هۆڵی ئینگتەرا بوو كە تێیدا لەگەڵ هەندێك لە هاوڕێ موزیسیەنە ئینگلیزەكانیدا یەكیان گرتبووەوە. مەدفەعی لەبارەی ئەو بۆنە هونەرییە گوتی: "دڵخۆش بووم كە لەوێ بووم و ئەو گۆرانییە فۆلكلۆرە عێراقییانەم پێشكەش كرد".
کۆمێنتەکان
وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه
کۆمێنتێک دابنێ