Sam Bankman-Fried dosyası
Geçtiğimiz Perşembe günü New York mahkemesi, kripto para borsası platformu FTX'in kurucularından Sam Bankman-Fried'ı beş haftalık bir yargılamanın ardından 110 yıl hapis cezasına çarptırdı.
Sam Bankman-Fried, dolandırıcılığı açığa çıkmadan ve 2022 yılı sonunda tutuklanmadan önce kripto para dünyasının en genç milyarderlerinden biri olarak kabul ediliyordu. 2019 yılında FTT dijital para birimini ve FTX platformunu piyasaya sürdü ve FTX kısa sürede en popüler ikinci kripto para birimi platformu haline geldi, tüccarlar ve yatırımcılar buraya milyarlarca dolar yatırım yaptı.
2022'nin sonlarında Bitcoin çöktüğünde dijital platformlar ve şirketler de iflas etti. FTX platformu, dünyada iflas ilan eden onlarca tanınmış platformdan biriydi.
New York Güney Bölgesi ABD Savcısı Damian Williams, “8 milyar doları zimmete geçiren Sam Bankman-Fried’in işlediği suç, ABD tarihindeki en büyük mali dolandırıcılıklardan biri” dedi.
Kürdistan Bölgesi'nde çevrimiçi dolandırıcılık
Kürdistan Bölgesi ve Irak'ta bankalara ve ekonominin geleceğine duyulan güven eksikliği nedeniyle insanların elinde çok fazla nakit var. Nitekim Irak Merkez Bankası'nın tahminlerine göre Irak'ta yaklaşık 58 milyar dolar dolaşımda bulunuyor ve bunun sadece 5’te 1’i bankalara, geri kalan 43,5 milyar doları ise nakit olarak insanların elinde kalıyor.
Ülkedeki gayrimenkul, araç, günlük ihtiyaçlar ve diğer ürünler ile malzemeler de dahil olmak üzere çoğu ticari işlem nakit olarak yapıldığından dolandırıcılık ve insanların parasını kaybetme olasılığı da yüksektir. Binlerce dolandırıcılık davası mahkemelerde çözülmeyi bekliyor ve bunların çoğu sonuçsuz kalıyor.
Öte yandan dinamik bir borsanın olmayışı, tek boyutlu ve sallantılı bir ekonominin varlığı bazı vatandaşların online ve dijital platformlara yatırım yapmaya yönelmesine neden oluyor.
Son yıllarda birçok farklı platform ve internet sitesinde, örneğin birkaç ay ve yıl içerisinde belli miktarda tasarruf sağlanarak yatırımcılara ve vatandaşlara çok fazla kazanç sağlanabileceğine dair reklamlar yapıldı ancak ancak bir süre sonra vatandaşların milyonlarca doları çalındı ve sitelerin sahipleri kaçtı.
Irak ve Kürdistan Bölgesi'nde çevrimiçi yatırım fonu kurulmasına dair herhangi bir yasa bulunmadığından bu sitelere para yatırma riski her zaman mevcuttur.
Sam Bankman Fried’in davası, dünyaca ünlü bir web siteleri olsa bile iflas ve dijital işlem dolandırıcılığı riskinin yüksek olduğunu ortaya çıkardı. Kürdistan Bölgesi ve Irak'ta yasal olarak dijital para birimiyle işlem yapmasına izin verilen kayıtlı herhangi bir şirket de bulunmuyor.
Çoğu zaman sosyal medya veya siteleri aracılığıyla genç kitleye ulaşıyorlar. Birisi kendini tanıtmaya ve çevrimiçi platform veya web siteler üzerinden yatırım yaparak nasıl kâr elde ettiğini anlatmaya başlıyor, irtibata geçtikleri gençlere de yatırım tavsiyesi veriyorlar. İlk birkaç ayda katılımcıya sermayesinden kar elde edip siteye güvenmesini sağlıyorlar. Ancak bir müddet sonra site kapanıyor ve şahıslar kayıplara karışıyor, böylece başlangıçta yatırdığı sermayesi buhar olup uçmuş oluyor. Buna benzer onlarca vaka yaşandı ve hatta insanların sosyal hayatları da ciddi tehlikeye girdi.
Sanal dünyada yapılan diğer bir dolandırıcılık tekniği de, insanların telefon numaralarının ve WhatsApp hesaplarının ifşa olmasından kaynaklanıyor. Aniden, cep telefonunuzdan bir arama alıyorsunuz kendilerini gerçek bir şirket olarak başka ülkeden sizi aradıklarını söylüyorlar. Size güvenilir bir banka veya kuruluş olduklarına söyleyecekler ve sizi buna inandırmaya çalışacaklar. Size çekilişle binlerce dolar para kazandığınızı söyleyecekler. Farklı kaynaklardan aldıkları bilgilerle o kadar başarılı bir oyunculuk performansıyla sizi inandırmaya çalışacaklar, hâlbuki bilgilerinizi farklı kesimlerden çalmış veya araklamışlardır.
Kürdistan Bölgesi'ndeki uluslararası bir para transferi şirketinin bilgilerine göre her ay onlarca vatandaş bu amaçla yurt dışına para göndermek için kendilerine başvuruyor. Ancak banka çalışanları bunun bir dolandırıcılık vakası olduğunu bildiği için para transferini gerçekleştirmelerine engel olarak kendilerini uyarıyor.
ABD Ticaret Komisyonu'nun aktardıklarına göre 2022 yılında çevrimiçi yollarla yapılan dolandırıcılık yoluyla 8,8 milyar dolar çalındı. Bu rakam 2021 yılında yapılan dolandırıcılık boyutundan 2,6 milyar dolar daha fazla.
Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve gelişmiş diğer bazı ülkelerde çalınan paraların araştırılması ve geri iade edilmesi için özel hukuki kuruluşlar var. Ancak bu kuruluşların da çalışma alanlar sınırlı, suçluların tespit edilip yakalanmalarına rağmen çoğu zaman çalınan paraların iadesi yapılamıyor.
Amerika Birleşik Devletleri'nde, Hazine Bakanlığı'na bağlı Fensen, İngiltere'de Action Fraud kurumları çevrimiçi dolandırıcılık vakalarını araştırmakla sorumlu kurumlar olarak görev yapmaktadır. Ancak terörle ilgili olaylar dışında, bireysel vakalar o kadar da ciddiye alınmıyor. Paranız çalındı veya alıkonuldu, bu konuda size yardımcı olamıyorlar. Bir de Kürdistan Bölgesi'nde yaşadığınızı ve hiçbir şey ulaşamadığınızı varın siz düşünün!
New York Başsavcısı Damian Williams, " İnsanların parasını çalan ve bundan sonsuza dek kurtulacağını düşünenlere bir ders olarak Sam Bankman-Fried'ın hikâyesini anlatmak istiyorum" dedi.
(Yazılar, yazarların görüşlerini yansıtmaktadır. Rûdaw Medya Grubu'nun kurumsal bakış açısıyla örtüşebilir ya da örtüşmeyebilir.)
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın