Rakka (Rûdaw) – Savaşın üzerinden bir yıl geçti ancak Rakka’da hala ceset kokusu hakim. Sadece bu yıl içersinde kentte 5 yeni toplu mezar bulundu. Bunlardan ikisinde toplam 2 bin 500 ceset çıkarıldı.
Rakka’daki en büyük toplu mezarlardan biri olan “Panorama” mezarlığında çalışmalar sürüyor. Bu toplu mezarda toplam bin 500 ceset bulunuyor ve şu ana kadar 150’si çıkarılarak nakledildi.
Rakkalı Hasan Hüseyin, iki eşini ve çocuklarından birini kendi elleriyle bu mezarlığa gömmüş ama şu an yerlerini bulamıyor. Eşinin mezarını aramaya en küçük oğlu Muhammed ile gelmiş. Annesi ve kardeşi uçak bombardımanında hayatlarını kaybettiğinde Muhammed henüz 3 aylıkmış. Hasan onun için, “Annesi de benim, babası da. Bensiz dayanamıyor” diyor.
Hasan Hüseyin, “Bulunduğumuz yere 4 füze isabet etti. Ailemden 3 kişiyi kaybettik. Iki eşim ve bir kızım öldü. O saldırıda halktan çok kişi öldü. Kendi ellerimle onları bu mezarlığa gömdüm. Sanırım kabileri üçüncü bölümdeydi. Burada çalışan ekipten Allah razı olsun fakat biz hala kendi ölülerimizin cesetlerini bulamadık” diyor.
Toplu mezarlardaki çalışma şimdi daha zor bir aşamaya gelmiş bulunuyor. Çünkü mezarlıkların büyük bölümü yıkılan yüksek binaların enkazı altında kalmış. Bu yüzden çıkarılmaları kolay olmuyor.
Rakka’daki enkazın altından son bir yılda 3 bin ceset çıkarıldı. Bulunan toplu mezarlar dışında hala yaklaşık 4 bin kadar cenazenin çeşitli enkaz ve toplu mezarlarda olduğu belirtiliyor. Rakka’da ceset toplama işinin en az 6 ay kadar daha süreceği tahmin ediliyor.
Rakka’yı yenileme timi sorumlusu Yasir Hamis, “Şu an 3 toplu mezarda çalışıyoruz. Her bir mezarı açıp cenazeleri çıkarmak için bir buçuk aya ihtiyacımız var. Panorama ve Fihaha toplu mezarları dışında sokak aralarındaki mezarlıklar da var. Kıyıda köşedekileri de saymıyoruz” diyor.
Rakkalıların evlerine dönmemelerinin bir sebebi de kentte hala toplanmamış olan cesetler. Fatima Esad bu kennte bıraktığı anılarının izlerini arıyor ancak büyük bir yıkımdan başka bir bulguyla karşılaşmıyor.
Fatima Esad, “Komşularımı dünüyorum, hiç biri kalmadı. Sadece bizim sokaktan benim tanıdığım insanlardan 150 kişi öldü. Bu büyük bir haksızlıktır. Peki ya evlerine dönmek isteyenler? Onlar nerede kalacak? hiç bir şeyleri kalmamış” diyor.
Rakka’daki savaşın bilançosunu gösterebilecek resmi bir belge yok. Ancak resmi olmayan rakamlara göre kenti kurtarma savaşı sırasında 15 binden fazla sivil hayatını kaybetti. Bunların büyük bölümünü de kadın ve çocuklar oluşturuyor.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın