Erbil (Rûdaw) – KAFKASSAM Başkanı Hasan Oktay, Türkiye ile İran'ın bölgesel konularda farklı politikalara sahip olduklarını ve bu nedenle aralarında önlenemez bir gerginliğin olduğunu söyledi.
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Irak ve Kürdistan Bölgesi'ne yaptığı ziyaretin hemen ardından Ukrayna, Rusya ve İran'a da bir ziyaret gerçekleştirdi.
Kafkasya Stratejik Araştırma Merkezi (KAFKSASSAM) Başkanı Prof. Dr. Hasan Oktay, Rûdaw TV’de Sima Abkhezr'ın sunduğu 15.00 bültenine katılarak Fidan’ın bu ziyaretlerini değerlendirdi.
Prof. Dr. Hasan Oktay, İran ile Türkiye arasında dostluk ilişkileri bulunduğunu ve bununla birlikte bölgesel problemlere bakış açısından kaynaklı farklılıklardan dolayı bir gerginliğin de söz konusu olduğuna dikkat çekti.
"İran ile Türkiye arasında önlenemez bir gerginlik var"
Irak politikasından örnek veren KAFKSASSAM Başkanı, Irak ve Kerkük’teki gelişmelerde her iki ülkenin bakış açısında farklılıklar olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Mesela bugünlerde Kerkük’te ve Irak’ta meydana gelen olaylarda Türkiye ile İran karşı karşıya gelebilir. Hakeza Suriye’de İran ile Türkiye’nin anlaşamaması söz konusu. Bunun yanında İran üzerinden Türkiye’ye düzensiz göçmen gelişleri söz konusu. Ve en önemlisi de Azerbaycan-Ermenistan arasındaki itilafta İran’ın meseleye bakış açısıyla Türkiye’nin meseleye bakış açısı arasında ciddi anlamda problemler söz konusu.
Bunların hepsini birlikte değerlendirdiğimizde, bir basın toplantısında hem Abdullahiyan hem de Hakan Fidan’ın meselelere farklı bakışlarını ortaya koymaları İran ile Türkiye arasında ciddi anlamda önlenemeyen bir gerginlik olduğu şeklide değerlendirileceği için basın toplantısına gerek duymadan iki devlet dışişleri bakanları bir araya gelerek meselelerini konuştular.”
Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki artan gerginliğin önleyebilmek adına Türkiye’nin “fedekarlıklar” yaptığını kaydeden Hasan Oktay “Moskova’da imzalanan ateşkes neticesinde bölgeye kısa süreli barış gelmiş fakat devamı söz konusu değil. Çünkü Dağlık Karabağ’da problemler söz konusu. Durum daha da gerginleşebilir. Azerbaycan konusunda Türkiye çok hassas. Bunun yanı sıra İran’da kuzey komşuları Ermenistan ve Azerbaycan arasında bir çatışmanın İran için bir risk olduğunu gördüğü için bu konuya bakışları Türkiye ile farklı. Ama farklı olması Türkiye ile İran’ın ilişkilerinin bozulacağı anlamına gelmez” dedi.
İran’ın düzensiz göç ve enerji meselesini Türkiye’ye karşı bir silah olarak kullandığını belirten Prof.Dr. Oktay, “İran zaman zaman Irak ve Suriye politikalarıyla çeliştiğinde enerjiyi Türkiye’ye karşı bir koz olarak kullanıyor. Bu da ister istemez Türkiye-İran arasında bir gerginliğe neden oluyor” dedi.
“Bölgesel petrol dünyaya satılmaya başladığında İran’ın baskıları kalkacak”
Hasan Oktay bu konuda şunları dile getirdi:
“Irak’ta huzurun sağlanması, merkezi hükümetin kuvvetlenmesi ve Bölgesel hükümetin de kendi politikalarını yürütecek bir açıklıkla, politika üretmeye başladığında IKYB yönetiminin elindeki enerji kaynaklarının Türkiye üzerinden dünyaya pazarlaması söz konusu. Bu anlamda İran’ın Bölgesel Yönetim (Kürdistan) üzerindeki baskıların kalkması, Bölgesel yönetimin hem merkezi hükümetle hem Türkiye ile bir enerji politikasını kendi başına yürütmesine İran her ne kadar karşı da olsa İran bölgedeki enerji politikasından elini çekmek zorunda kalacak.”
“Fidan’ın Bağdat ziyareti, İran ile Türkiye’yi karşı karşıya getirdi”
Hakan Fidan’ın Bağdat ziyaretine ilişkin ise Prof. Oktay şu değerlendirmede bulundu:
“Her ne kadar Hakan Fidan geçmişte ‘İrancı’ bir algı içerisinde yetişmişse de Hakan Fidan şimdi Türkiye devletinin çıkarlarını ve politikalarını yürütmek durumunda. Bu bağlamda Hakan Fidan’ın Bağdat ziyareti ister istemez, İran ile Türkiye’yi karşı karşıya getirdi. İran’ın hem Bölgesel yönetiminin üzerindeki hegemonyasında bir kopma olacak. Hem de bir iki gündür Kerkük’te meydana gelen olayların arkasında İran’ın olduğunu görmek mümkün. Belki bu Hakan Fidan’ın Tahran ziyaretinden bir iki gün önce Hakan Fidan’a açıktan mesaj vermek için gerçekleştirmiş.
İran’ın Irak ve Bölgesel Yönetim üzerindeki hegomonyası her geçen gün azalacak, bölge ekonomik olarak intişaf edecek. Bu bağlamda Hakan Fidan’ın hem Bağdat ziyareti hem de Tahran ziyareti İran’ın Bölgesel Yönetim üzerinde ve bölge politikalarının daha rasyonel ve mantıklı bir zemine çekilmesi, Irak başta olmak üzere Bölgesel Yönetim de İran ile ilişkilerini gözden geçirecektir. Dünya gerçekliğine yakınlaştırmak gerekir. Çünkü bugün İran, dünyanın ciddi ambargosu ile karşı karşıya. Dolayısıyla İran ile yürütülen bütün politikalar dünya devletleri tarafından ambargo tehdidiyle karşı karşıya kalacak. Hakan Fidan’ın önce Bağdat, sonar Kiev ve Moskova şimdi de Tahran ziyareti İran’a karşı yürütülen dünya siyasetini Türkiye'nin İran’a en açık ve net bir şekilde söyleyeceği bir ortam oluşturdu. Bundan sonraki politikalarında İran daha rasyonel ve içine kapanık politikalara dönmek zorunda kalacak.”
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın