Ebubekir Bağdadi
Erbil (Rûdaw) - IŞİD lideri Ebubekir Bağdadi, 27 Ekim günü İdlib’de öldürüldü. Trump ABD kuvvetlerince düzenlenen operasyona destek veren Rusya, Türkiye, Rojava Kürtlerine ve Irak'a teşekkür etti. ABD basını da operasyona geniş yer ayırdı.
ABD Başkanı Donald Trump, dün Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada, Bağdadi’nin ölümüyle sonuçlanan operasyonun detaylarını anlattı.
Trump, Bağdadi’nin İdlib’in kuzeyindeki Barişa köyünde ABD özel kuvvetlerinin düzenlediği operasyon sonucu öldürüldüğünü açıkladı.
Operasyonu, Başkan Yardımcısı Mike Pence, Savunma Bakanı Mark Esper ve askeri yetkililerle birlikte izlediğini ifade eden Trump “İdlib'e iniş son derece tehlikeliydi. Rusya bizimle işbirliği yaptı. Kürtler bize son derece faydalı olacak bilgiler verdi” diye konuştu.
Trump açıklamasında şunları söyledi:
"Bağdadi öldü. Bağdadi'nin arkadaşları da öldürüldü. Bağırarak öldürüldü. O bölge temizlenmişti. 11 çocuk yara almadan evden çıkarıldı. Yalnızca Bağdadi ve tünel kalmıştı. Üç çocuğu da kendisiyle birlikte sürükledi ve onlar da kendisiyle birlikte ölüme sürüklendi. Kendisi üzerindeki bombalı yeleği patlatarak intihar etti. Tünel yok edildi. Son anlarını da korku ve panik içerisinde geçirdi. Biz iki saat boyunca o bölgedeydik. Görev tamamlandıktan sonra hassas maddeleri bölgeden çıkardık.
IŞİD kaynaklı planları da yok ettik. Bağdadi'nin yok edilmesi, terör liderlerine yönelik kararlılığını göstermektedir. IŞİD'i ve diğer terör örgütlerini yıkmakta kararlıyız. IŞİD'liler kaçınılmaz sona sürüklenecekler. Onunla birlikte çalışanlar neyin içine girdiklerini bilmiyorlardı. Çok korkan köpekler gibiydiler.
Zorlayarak insanların dinini değiştirmeye çalıştılar, insanların kafalarını kestiler. Tüm bunlar Bağdadi yüzünden yapılmıştı. Kendisi bunu istiyordu. Yoksul ve hasta birisiydi, şimdi de öldürüldü. Şiddet yanlısı birisiydi, şiddetle öldürüldü. Ağlayarak ve bağırarak öldürüldü.”
Trump operasyın nedeniyle Rusya'ya, Suriye'ye, Türkiye'ye, Irak'a ve Rojavalı Kürtlere teşekkür etti.
Bağdadi'yi yakalatan istihbarat, nereden alındı?
ABD basını Bağdadi operasyonunda Suriyeli Kürtlerden yoğun istihbarat alışverişinde bulunulduğunu aktardı. Ancak operasyona giden süreçte Irak ve Kürdistan Bölgesi’nden de istihbarat akışı sağlandığı anlaşılıyor.
Reuters'a konuşan Iraklı bir güvenlik yetkilisi, Bağdadi'ye götüren istihbaratın kaynağının daha önce Türkiye’de yakalanarak Irak’a teslim edilen Bağdadi’nin yardımcısı İsmail El Ethavi olduğunu söyledi.
Iraklı yetkili, “Ethavi’nin Iraklı güvenlik timlerine verdiği bilgiler, Bağdadi’nin nasıl hareket ettiği ve nerede saklandığı konusundaki bulmacanın eksik parçalarını tamamladı. Ethavi bize aralarında Bağdadi’nin de bulunduğu beş kişiye ilişkin detaylı bilgileri verdi. Bu kişiler Bağdadi’yle Suriye içerisinde ve farklı yerlerde buluşan kişilerdi” dedi.
Bağdadi’nin yakalanması sürecindeki önemli adımlardan biri de Amerikalı, Türk ve Iraklı istihbarat yetkililerin ortak operasyonuyla dört Iraklı ve bir Suriyeli IŞİD'li yöneticilerin yakalanması oldu.
Üst düzey bir Iraklı yetkili, “Yakalanan bu kişiler bize Suriye’de Bağdadi’yle nerede buluştuklarına dair bilgileri verdiler. Bunun üzerine CIA’yle birlikte bölgeye daha fazla kaynak göndermeye karar verdik. 2019 yılının ortalarında Bağdadi’nin ailesi ve üç yardımcısıyla, İdlib’in köylerinde oradan oraya hareket ettiğini tespit ettik” dedi.
Iraklı yetkili, “Ayrıntıları CIA’e bildirdik onlar da geçen beş ay boyunca uydular ve insansız hava araçlarıyla bu noktayı izlediler” dedi.
Öte yadan Irak basını, Bağdadi’nin bacanağı olan Muhammed Ali Sacid’in de yakalandıktan sonra IŞİD ldieri hakkında önemli bilgiler verdiğini, Bağdadi’nin son görüntülerini paylaştığını ve bu bilgilerin Amerikan makamlarına aktarıldığını yazdı.
Irak Güvenlik Basın Hücresi de uzman bir ekibinin bir yıl boyunca düzenli istihbarat bilgilerine dayanarak Bağdadi’yi ve yanındakileri takibe aldığını açıkladı.
Açıklamada, istihbarat çalışmaları sonucunda Bağdadi’nin Suriye’nin İdlib kenti kırsalında sağlandığının saptandığını, Irak Ulusal İstihbarat Dairesi’nin ilgili taraflarla birlikte operasyon düzenleyerek IŞİD liderini öldürdüğü belirtildi.
Bağdadi operasyonu nasıl düzenlendi?
ABD basınında IŞİD lideri Bağdadi’ye karşı operasyonun 5 ay öncesinden planlandığı yazılıyor. Demokratik Suriye Güçleri (DSG) yetkilileri de bu bilgiyi açıklamalarıyla doğruladı.
Trump operasyonun başlamasıyla birlikte kendisinin yanı sıra ABD yönetiminin istihbarat ve ulusal güvenlik birimlerinin başındaki isimlerin Beyaz Saray'da gelişmeleri canlı olarak takip ettiğini ifade etti.
New York Times gezetesi, Suriyeli Kürtlerden gelen istihbarat sonucunda gerçekleşen bir operasyon ile öldürüldüğüne dikkat çekti.
Haberde, Bağdadi uzun bir süredir ABD'nin takibinde olduğu ve Donald Trump'ın Suriye'den çekilme kararının ardından, operasyonun öne çekildiği belirtildi.
Habere göre, CIA ve ABD Özel Harekat Birlikleri, Bağdadi'nin yerini daha önceden tespit etti ve operasyon hazırlığına girişti.
Gazetede operasyona dair şu detaylar yer aldı:
"Suriyeli bir mühendisin anlatımına göre, Bağdadi operasyonun düzenlendiği köyde El Kaide bağlantılı Hurras el-Din örgütünün komutanlarından Ebu Muhammed Salama'nın evinde saklanıyordu. Son operasyon planlaması geçen hafta içerisinde iki ila üç günde tamamlandı. Trump yönetiminden üst düzey bir yetkili, eldeki istihbarata göre Bağdadi'nin yer değiştirmek üzere olduğunun bilindiğini ifade ediyor.
Helikopterler Erbil’den havalandı
Haberde Washington yerel saati ile 17.00 (01.00) sularında büyük kısmı CH-47 Chinook tipi olmak üzere sekiz Amerikan helikopterinin Kürdistan Bölgesi’nin başkenti Erbil’deki askeri üsten havalandığı ileri sürüldü.
Fox news de operasyonun Erbil’den yapıldığını ve ABD’nin İncirlik Hava Üssü’nü kullanmadığını doğruladı.
New York Times’ta yer alan bilgiler şöyle:
Radarlara yakalanmamak için alçak ve hızlı uçuş gerçekleştiren helikopterler Suriye sınırını geçti ve Suriye hava sahasında kalarak İdlib'in kuzeyindeki Barişa köyüne ilerlemeyi sürdürdü. 70 dakikalık uçuş sırasında helikopterlere yer yer ateş de açıldı.
Helikopterlerin inmesinden hemen önce hem helikopterler hem de diğer ABD savaş uçakları bölgedeki binalara ateş açtı. Delta Gücü komandoları ve eğitimli köpekleri himaye ateşi eşliğinde operasyon bölgesine indiler.
Trump komandoların ana kapıdan değil duvarı patlatarak hedef binanın bulunduğu alana girdiğini söyledi. Amaç olası bubi tuzaklarına yakalanmamaktı. Bu sayede hızla hareket ederek bir grup IŞİD savaşçısıyla karşı karşıya geldiler.
Delta Gücü komandoları binayı çevreleyen duvarı geçtikten sonra çatışmaya girdi ve bir dizi kişi bu çatışmada ABD komandoları tarafından öldürüldü. Komandolar duvarı patlatıp içeriye girerken bir Arap tercüman, çocuklara ve savaşçı olmayan ancak o bölgede bulunan kişilere nereden nasıl kaçabileceklerini söylüyordu.
Bu sayede bölgede bulunan 11 çocuğun yara almadan kurtulduğu belirtiliyor. Bağdadi'nin yeraltı tüneline kaçmasıyla birlikte Amerikan komandoları takibe başladı.
Trump Bağdadi'nin kaçarken yanına üç çocuk aldığını ifade etti. Bağdadi'nin bu çocukları “canlı kalkan” olarak kullanmayı amaçladığı sanılıyor. Bağdadi'nin üzerinde intihar yeleği olduğundan şüphelenen komandolar, Bağdadi'yi etkisiz hale getirebilmesi için bir köpeğe “saldır” emri verdi.
Komandolar operasyonun ardından yerleşkede bulunan 11 çocuğu bölgede bulunan bir kadına teslim etti. Ardından ise yerleşkenin tamamen imha edilmesi emri verildi. Operasyon konusunda bilgi sahibi bir yetkiliye göre, bu şekilde bu bölgenin gelecekte IŞİD tarafından kutsal bir yer haline gelmesinin önüne geçilmesi amaçlandı."
Bağdadi neden İdlib’deydi
Düne kadar istihbarat raporları ve haberler Bağdadi'nin Irak-Suriye sınırında, çölde saklandığına inandıklarını aktarıyordu. Ancak Bağdadi Türkiye sınırına 5 km uzaklıktaki Barişa köyünde ortaya çıktı.
Trump, Bağdadi'nin İdlib'de olduğunu, çünkü burada IŞİD'i yeniden diriltmeye çalıştığını söyledi.
Bazı kaynaklar Bağdadi’nin IŞİD’in son kalesi olan Bağoz’un bu yıl Mart ayında koalisyon güçleri ile DSG tarafından kontrol edilmesinden sonra İdlib’e kaçtığını ve en az 6 aydır burada olduğunu ileri sürdü.
Reuters’e konuşan İdlib’deki Heyet Tahrir Şam ötgütü liderlerinden biri, Bağdadi’nin yardımcısı Ebu Sadi Iraki ile o bölgede olduğunu bildiklerini söyledi.
Aynı ajansa konuşan bir Türk yetkili ise iki gün önce de Bağdadi’nin ailesiyle birlikte bir minibüse binerek başka bir köye geçtiğinin tespit edildiğini söyledi.
Ancak, El Kaide’nin Suriye kolu olan HTŞ ile düşman olan IŞİD’e ve liderine neden saldırmadığı ise merak konusu.
DSG sözcüsü Kino Gabriel, son günlerde Bağdadi’nin nerede olduğuna dair kessin bilgilere ulaştıklarını ve bunu CIA ile paylaştıklarını açıkladı.
Türkiye’nin operasyonundaki rolü neydi?
ABD Başkanı Trump, operasyona destek verdiği için Türkiye’ye de teşekküt etti.
Türkiye’nin ABD askerlerinin İdlib bölgesine gireceğinden haberdar olduğunu belirten Trump, “Bazı bölgelerin üzerinden uçtuk. Müthiştiler, bir problem yoktu” açıklamasında bulundu.
Türkiye Milli Savunma Bakanlığı, ABD operasyonu öncesinde askerî makamlar arasında bilgi alışverişi ve koordinasyonda bulunulduğunu açıkladı.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun da, “Türkiye Cumhuriyeti olarak NATO müttefikimiz ABD’nin eli kanlı bir teröristi adalete teslim etme çabalarına destek olmaktan memnuniyet duyduk” dedi.
Fakat Foreign Policy dergisine konuşan ABD’li bir yetkili ise operasyondan önce Türkiye’nin kısaca bilgilendirildiğini ancak operasyonun “ehemmiyeti nedeniyle” içeriği hakkında bilgi paylaşılmadığını söyledi.
“Kürt savaşçılar da katıldı”
ABD başkanı Trump açıklama yapmadan önce DSG Genel Komutanı Mazlum Abdi (Mazlum Kobani), ABD ile “tarihi başarılı bir operasyona imza attıklarını” açıkladı.
Mazlum Abdi, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, şu ifadelere yer verdi:
“Beş aydır, Ebu Bekir el-Bağdadi'yi öldürmek için ortak bir operasyon gerçekleştirene kadar, sahada ortak bir işbirliği ve doğru izleme yapıldı. Bu büyük göreve katılan herkese teşekkürler.”
Washington Post’a konuşan ABD’li bir yetkili, “Operasyona Delta Gücü Komandoları, CIA ve Kürt güçleri katıldı” dedi.
Rûdaw, DSG Basın Sözcüsü Mustafa Bali'ye bu soruyu sordu ancak Bali, bu konuda detay paylaşamayacağını söyledi.
Beyaz Saray’dan üst düzey bir yetkili de Foreign Pollicy’e, “Operasyon Erbil, Irak ve Suriye’de planlandı” bilgisini paylaştı.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın