Erbil (Rûdaw) - Rojhılat’ta ulusalcılık ve yurtseverlik sadece silah kuşanarak Peşmerge olarak yapılmıyor. Vatanı korumak için değişen koşullar ve şartlar yeni yöntemlerle çalışma olanakları ortaya çıkarmış. Çevreyi koruma da bu çalışma yöntemlerinden biri olarak ön plana çıkıyor.
Rojhılat’ta çevrecilik doğayı koruma için geçen yüzyıldaki 90’lı yılların başında yeni bir akım olarak ortaya çıktı. Rojhılat’ın farklı kentlerinde birbirinden bağımsız şekilde tek tek çevre dernekleri kuruldu. Ancak yeni bir akım olması ve doğayı korumanın öneminden dolayı kültürel ve yardımlaşma alanında çok hızlı bir şekilde gelişme gösterdi.
Hava kirliliği, nehir ve göllerin kuruması, su kuyularının rastgele kazılması, mera, orman ve yeşil alanların yakılması ve yüzlerce çeşit ot ve hayvan türünün ortadan kaldırılması gibi bir çok sebep Rojhılat’ta çevre ve doğaya yönelik tehlikenin ana unsurları oldu. Rojhılat’ta yeni nesiller çevre ve doğa koruma sorumluluğunu bir görev olarak yerine getiriyor.
Rojhılat’taki çevre gönüllüleri için “Çevre Peşmergesi” tabiri kullanılmalı. Rojhılat’ta bazıları büyük kentler olmak üzere belde ve ilçelerde bile büyük çevre dernekleri kurulmuş. Çevre gönüllülerinin en önemli görevleri arasında orman yangınlarını söndürme, göl, nehir ve dere kenarları ile piknik alanlarının temizlenmesi yer alıyor.
Rojhılat’ta 135 çevre derneği bulunuyor
Rojhılat’ta resmi olmayan verilere göre çevre koruma alanında faaliyet yürüten Sine’de 32, Urmiye’de 35, Kırmaşan’da 31 ve İlam’da da 37 olmak üzere toplam 135 sivil toplum örgütü bulunuyor.
Resmi Çevre Koruma Dernekleri eğitim ve katılım merkezi sorumlusu Muhammed Derwêş, Rojhılat ve İran genelinde nufüs oranına göre en çok çevre gönüllüsünün İlam kentinde olduğunu söyledi.
Çevre koruma derneklerinin kendi iç tüzüklerine göre, çevre koruma derneklerinin amaçları arasında çevreyi koruma, çevre koruma bilincini oluşturma, temiz ve korunaklı çevre bölgeleri ve milli parklar oluşturma, çevre kirliliğine neden olan faaliyetleri engelleme gibi faaliyetler yer alıyor.
Sine Çevre Koruma Dernekleri İletişim Sorumlusu Hamid Esrari, çevre kirliliğiyle ilgili sorunların, baraj yapımı ve suyun başka kentlere aktarılması, orman yangınlarının önüne geçilmesi ve özellikle hastane atıkları olmak üzere çöp ve katı atıklara bilimsel bir çözüm bulunması olduğunu belirtti.
Çevre derneklerinin sorunların çözümü için maddi yardıma ihtiyacı olduğunu belirten Hamid Esrari, İran hükümetinin de meseleye gerekli önemi göstermediğini ifade etti.
Esrari, “Hiç kimseden maddi yardım almamak bizim en güçlü yönümüzdür. Bu şekilde hiçbir tarafın baskısı altında kalmıyoruz. Ancak projelerimizi uygulamaya koymak ve olumlu sonuçlar almak için ilgili taraflardan yardım etmelerini bekliyoruz” dedi.
Merivan Çevre Derneği
Merivan’da Yeşil Dağ Derneği’nin kurulması çevre derneklerinin sistematikleşmesi ve örgütlendirilmesinde bir dönüm noktasıydı. Merivan Yeşil Dağ Derneği, 2004 yılında bir kaç genç aktivist tarafından, genelde Rojhılat ve özelde de göl, dere ve ormanlarıyla çok özel bir doğaya sahip olan Merivan’da çevre kirliliğine karşı halkı bilinçlendirmek için kuruldu.
Yeşil Dağ Derneği, orman yangınlarının söndürülmesi konusunda Merivan halkını teşvik eden bir merkez olarak çok kısa bir zamanda çok güçlü çalışma altyapısı oluşturdu. Yeşil Dağ Derneği 15 yıl gibi bir zamanda Merivan’da yüzlerce orman yangınını söndürme, halkın avlanmaya karşı teşvik edilmesi, hava kirliliğine karşı otomobil yerine bisiklet kullanılması, fidan dikme, ormanların geliştirilmesi ve diğer başka etkinlikleriyle Rojhılat’ta çevre koruma alanında en aktif ve tanınır dernek oldu. Merivan kenti de bu derneğin çalışmaları sayesinde Rojhılat’ta çevre temizliğinde örnek kent oldu.
25 Ağustos 2018’de üç çevre dostu arkadaşı ile birlikte Merivan’daki orman yangınını söndürme çalışmaları sırasında hayatını kaybeden Şerif Bacweri, daha önce yaptığı bir açıklamada çevre dernekleriyle ilgili olarak, “Çevre koruma alanında faaliyet gösteren ve daha önce çok bilinmeyen sivil toplum örgütleri çok modern bir şekilde çalışıyor. Bunlar modern dünyanın tecrübeleridir ve biz de bu modern dünyada yaşıyoruz. Çevrenin karşı karşıya kaldığı tehlikeler ve toplumdaki yeni ve önemli gelişmeler bu sivil toplum örgütlerinin kurulmasına neden oluyor” demişti.
Şerif Bacweri, halkın bu sivil toplum örgütlerine yaklaşımına dair olarak, “Halk bu derneklerin faaliyetlerini destekliyor ve biz de halktaki vatanın doğasını koruma hissiyatının farkına varıyoruz. Ancak meselenin tam anlamıyla anlaşılabilmesi için zamana ihtiyacımız var faaliyetlerimiz yavaş yavaş halkın üzerindeki etkisini gösteriyor” ifadelerini kullanmıştı.
Kırılmış tüfek...kutlu bir tüfektir
Yeşil Dağ Derneği’nin önemli etkinliklerinden bir tanesi “Kırılmış tüfenk, kutlu ve yeşil bir tüfenktir” sloganıyla düzenlenen kampanyaydı. Kampanya kanatlı ve diğer hayvanların avlanmasının önüne geçmek için avcıların ikna edilmesi için düzenlendi. . İlk başta eğitim ve bilgilendirme içeriğiyle ilan edilen kampanya daha sonra Rojhılat genelinde düzenlendi ve farklı bazı ülkelerlede de düzenlendi ve dünyada duyuldu.
Şerif Bacwer, kampanyayla ilgili olarak, “Halkın nasıl bir şekilde bu kampanyayı desteklediğini, silahlarını bırakarak çevr gönüllüsü olduklarını gördük” dedi.
Kırılmış tüfek kampanyasının hikayesi:
Rojhılat’ın Hewraman’ın ova bölgesinde yaşayan Ahmed Azizi adındaki avcı 2013 yılının Ocak ayında bir sabah uykudan uyanarak ova halkının toplandığı bir yerde tüfeğini taşlarla kırarak avcı arkadaşlarıyla şu mesajı paylaşıyor: “Avladığımız her bir canlı ile birlikte insaniyetimizi de kaybediyoruz. Bırakın da çocuklarımız tabiatı olduğu gibi görsün.” Ahmed Azizi’nin bu mesajından sonra “Kırılmış Tüfek” kampanyası yayıldı.
Hükümet engeller çıkarıyor
Ancak son bir kaç yılda çevre dostlarını farklı gerekçelerle baskı altına alarak çevrecilere suçlamalar yöneltiyor.
Urmiye Çevre Koruma Derneği Sorumlusu Ferzane Racifer, “Çevreciler eleştirilerilerde bulunarak sorunları öne çıkarma derdinde değil. Aksine çevreciler sorunları tespit ederek üyelerinin desteğiyle çözmek için çabalıyorlar” diye konuştu.
Ferzane Racifer, Maku’da hükümetin desteğini almadan üyelerini eğiterek fidan diken Çevre Koruma Derneği’ni örnek gösteriyor.
Rojhılat’taki çevre koruma dernekleri üyelerinin sayısı hiçbir resmi kurum tarafından açıklanmadı ancak Yeşil Dağ Derneği’nin bir üyesinin verdiği bilgilere göre, Yeşil Dağ Derneği’nin Merivan’da 6 bin gönüllü üyesi bulunuyor.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın