Erbil (Rûdaw) - Birçok ülkede kadınların eğitim almasına izin verilmezken, 1890 yılında Dr. Sabat Istambouli adlı bir Kürt kadın, ABD'deki tıp fakültesinden tıp diploması alarak dünyadaki ilk kadın doktorlardan biri oldu.
Aralarında 18. ve 19. yüzyıllarda tıp okuyan Dr. Sabat'ın da bulunduğu bu kadınlarla ilgili ayrıntılı bilgiler, tıp diploması veren kolejin Miras Merkezi ve Özel Koleksiyonlarında arşivleniyor. Mezunlar arasında Ortadoğu ülkelerinden insanlar da vardı.
Arşivlenen bilgi ve belgeler, diplomaların kopyasını, fotoğrafları ve kişisel bilgileri içeriyor. Bunların arasında, tıp diploması almak için 1885'te ABD'ye taşınan Dr. Sabat'ın bilgileri ve iki sınıf arkadaşıyla birlikte çekilmiş fotoğrafı da var.
Rûdaw'a konuşan Legacy Center arşivcisi Matt Herbison, "Elimizdeki bilgiler sadece o okuldayken kaydedilmiş olan bir materyal” dedi.
Tıp eğitimi için burs aldı
Belgelerde ve fotoğraflarda farklı şekilde atıfta bulunulan Dr. Sabat'ın adı konusunda bir kafa karışıklığı var. Adı Tabat Islambooly, Tabat Istanbuli, Sabat veya Thabat olarak da yazılmıştır.
Geçmişte, bu kolejdeki her öğrenci, dört yıllık kursları boyunca her yıl için öğrenim ücreti olarak 130 dolar (şimdiki 3000 dolara eşdeğer) ödemek zorundaydı. Ancak Herbison, Dr. Sabat'a çalışma programı boyunca her yıl için 35 dolarlık (şimdi 1000 dolara eşdeğer) bir burs verildiğini söyledi.
Eldeki belge ve bilgilere göre Dr. Sabat üniversiteyi dört yerine beş yılda bitirmiş. Eğitimine 1885'te başladı ve 1890'da mezun oldu. Neden eğitimin ebir yıl ara verdiği bilinmiyor.
“Okuldaki ilk yılı 1885 ve 1886 öğretim yılı gibi görünüyor ve bir sonraki öğretim yılının öğrenci listesine baktığımızda bazı nedenlerden dolayı o listede yok. Neden bir yıl izin aldığını gösteren bir kaydımız olduğunu sanmıyorum. Ertesi yıl, 1887’de geri dönüyor. 1887'den 1890'da mezun oluncaya kadar üç yıl boyunca eğitimine devam ediyor" diyor Herbison.
Dr. Sabat, tıp diploması alarak profesyonel kariyerine doktor olarak başlıyor ve tıp diplomasına sahip tarihin ilk kadın doktorlarından biri oluyor.
Ya ülkeleri ya da aileleri tarafından gönderiliyorlar
Dr. Sabat'ın doğum yılı ile ilgili ayrıntılar da net değil. Ancak Herbison’ın açıklamalarına göre, Şam'da yaşayan ve daha sonra Pennsylvania'ya taşınan Yahudi Kürt bir aileden geliyor.
Herbison'a göre bu kolejde öğrenci olanlar ya kendi ülkeleri tarafından burada lisans eğitimlerine devam etmek için gönderilmiş ya da akrabaları veya arkadaşları aracılığıyla başvuran kişiler.
Google Orta Doğu ve Kuzey Afrika tüketici pazarlama müdürü Najeeb Jarrar, Rûdaw'a, Dr. Sabat'ın mezun olduktan sonra Şam'a geri döndüğünü ve profesyonel kariyerine orada devam ettiğini söyledi.
Kolej yetkilileri ise; Dr. Sabat'ın ABD'den kesin olarak ayrıldığından beri hakkında çok az bilgiye sahip olduklarını söylüyorlar.
1929'da Dr. Sabat'ın izi kaybediliyor.
Dr. Sabat'ın hayatını araştıran Jarrar, doktorun Şam'da bir süre kaldıktan sonra tıp alanındaki çalışmalarına devam etmek için Kahire'ye taşındığını söyledi. Torunları şu anda Kanada'da yaşarken 1941'de öldüğü söyleniyor.
Dr. Sabat'ın mezun olduğu Pensilvanya Kadın Tıp Koleji, 1850 yılında kuruldu ve dünyada kadınları tıp diploması alacak şekilde yetiştirmek üzere kurulan ilk kolejdi. Kolej daha sonra Drexel Üniversitesi Tıp Fakültesi tarafından devralındı.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın