Erbil (Rûdaw) – Rûdaw Araştırmalar Merkezi’nin öncülüğünde başkent Erbil’de ikincisi düzenlenen "Dönüm Noktaları ve Ortadoğu'nun Geleceği" konulu 2. Erbil Forumu başladı.
Forumun açılış konuşmasını yapana Rûdaw Araştırma Merkezi Direktörü Ziryan Rojhelati, bölgesel ve uluslararası ortakları ve araştırmacılarla birlikte forumun ana teması çerçevesinde daha önce Chatham House kurallarına göre yuvarlak masa toplantılarında farklı konuları tartıştıklarını belirterek iki gün boyunca forumun paneller ve açık tartışmalarla devam edeceğini söyledi.
Erbil Konferansı'nın Kürt ulusal lideri Molla Mustafa Barzani'nin vefat yıldönümüne denk geldiğini hatırlatan Rojhelati, “Bu bölgede diyalog kapılarını çoğaltmak olan Erbil Forumu’nun asıl amacının merhum Barzani'nin de uğrunda çalıştığı dava ve çizgi doğrultusunda olduğuna inanıyorum” dedi.
Ziryan Rojhelati şöyle devam etti:
“Rûdaw Araştırmalar Merkezi'nin düzenlediği bu ikinci yıllık forumunun diğer bir ana teması da Ortadoğu'da dönüm noktaları ve bölgenin geleceğidir. Erbil de, binlerce yıllık tarihi boyunca bölgede birçok önemli değişime ve dönüm noktasına şahitlik etmiştir. Ayrıca çeşitliliği ve farklı etnik ve dini yapısı nedeniyle tüm farklı sesleri ve renkleri bir araya getirmek için bölgedeki en uygun yerlerden biri olabilir.
Kürdistan'ın en eski şehri olarak uzun yıllardır çeşitli etnik ve dini grupların buluşma yeri olan Erbil, bu yönüyle tipik bir Ortadoğu kentini andırıyor ama barış içinde bir arada yaşamı ile.
2023 Erbil Forumu, genel olarak bölgede ve özel olarak Batı Asya'da yıllık bir diyaloğun kurumsallaştırılmasına yönelik sağlam bir adım olma özelliğini taşıyor. Dolayısıyla Erbil Forumu aracılığıyla daha fazla diyaloğa kapı açılması Kürdistan ve Irak'ı da güçlendirecektir.
“Erbil Forumu bizim aksimizi bile düşünen herkesin yeridir”
Erbil Forumu’nun tüm farklı görüş ve düşüncelerin ifade edildiği bir yer olması vizyonumuz var. Sonuçta görüşlerimiz, dinlerimiz ve milliyetlerimiz ne olursa olsun coğrafya bizi bir arada olmaya zorunlu kılmıştır. Birlikteliğimizin barışçıl ve ortakça olması da önemlidir. Erbil Forumunda, savaş ve kaosun dışında birlikte olmanın daha iyi bir yolu olduğunu ve bunun da ancak sürekli diyalogla sağlanabileceğini göstermek istiyoruz. Dolayısıyla Erbil Forumu bizim aksimizi bile düşünen herkesin yeridir. Bugün burada olmayan ve gelecek yıllarda burada olabilecek herkesin yeridir.
Bu forum, bir bütün olarak dünyanın değişim içerisinde olduğu ve kendisi ile birlikte burayı yani Ortadoğu'yu da değişime doğru götürdüğü bir zamanda düzenleniyor. Çin ile ABD arasındaki küresel çekişmenin yanı sıra Rusya ile Avrupa arasındaki çekişmeler de bölgeye etkisini gün geçtikçe arttırıyor. Bu da bölgemizdeki aktörler arasında ittifak ve rekabet politikalarının daha hareketli şekilde gündeme gelmesine neden olmuştur.
Ukrayna'daki savaşın üzerinden bir yıldan fazla zaman geçti. Avrupa'daki önemli savaşların hızla küresel bir nitelik kazandığı dikkate alındığında, Ukrayna'daki savaşın uzaması ve bunun dünya ve Ortadoğu üzerindeki etkisi konusunda birçok endişe var.
Son iki yüz yılda Batı, genel olarak küresel sisteme yön verdi ve dünyadaki güç odakları arasındaki mücadelelerde Batı'nın geleceğine ilişkin sorular Ortadoğu için hala çok önemli bir konu olmaya devam ediyor. Bu, diktatörlük sonrası Batı hakimiyeti döneminin ürünü olan Irak ve Kürdistan Bölgesi için de çok önemlidir. Atlantik Konseyi ile Rûdaw Araştırma Merkezi’nin ortak bir paneli ile Washington Enstitüsünün bir panelinde de bu konuya ilişkin sorular tartışacak. Ayrıca Rusya'nın Irak Büyükelçisi de burada ülkesinin görüşlerini dile getirecek.”
“Türkiye, İran, Irak ve Suriye olmak üzere bölgedeki ülkelerde yaşanan iç ve dış değişimler”
Erbil Forumu’nda öne çıkan bir diğer önemli konunun da başta Türkiye, İran, Irak ve Suriye olmak üzere bölgedeki ülkelerde yaşanan iç ve dış değişimler olduğuna vurgu yapan Rojhelati, şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye Cumhuriyeti 100. kuruluş yıldönümünde, sonucu sadece ülkenin kendisini değil, bölgedeki güç dengelerini de etkileyecek belirleyici bir seçime doğru gidiyor. Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AK Parti) iktidarda kalıp üçüncü on yılına girmesi veya tersine rakiplerinin kazanması ihtimali bir dönüm noktası olacaktır.
Özellikle geçen yılki gösterilerin ardından İran'ın iç durumu, bölgedeki rolü ve Tahran'ın dış ilişkileri sürekli ilgi çeken bir konu ve değişim halinde.
On yıldan fazla süren protestolar, gösteriler ve uluslararası bir boyut kazanan iç savaşın ardından, Suriye'deki durum her bir ülkeden daha fazla değişen bu küresel ve bölgesel güç dengeleriyle bağlantılı görünüyor.
Irak'ın farklı güç kutuplarında yer alan bir ülke olarak önemi, burada yaşanan olayların sadece Irak ile sınırlı kalmamasını sağlıyor. Bu konular da İran Araştırmaları Merkezi (İRAM), Amerikan Levant Araştırmaları Merkezi, Fransız Irak Araştırmaları Merkezi ile burada Erbil Forumu’nda tartışılacak.
Zafer ilan edilmiş olmasına rağmen, terör hala bölgede önemli bir sorun olmaya devam ediyor. Bu nedenle güvenlik sorunları ve ikinci nesil IŞİD konusu Erbil Forumu’nun diğer bir konusudur ki bu 28 Şubat’ta Chatham House kurallarına göre düzenlenen yuvarlak masa toplantısında ele alındı.
Erbil Forumu’nun konuları sadece siyaset ve güvenlikle sınırlı değil, aynı zamanda bölgedeki diğer dönüm noktalarını da kapsamaktadır. Nüfus artışının dünyanın diğer bölgelerinin neredeyse iki katı olduğu Ortadoğu gibi bir yerde, kadınlar ve gençler siyasi ve sosyal değişimin önemli birer dinamiği olarak öne çıkıyor. Bu nedenle Erbil Forumu, kadınların siyasi ve toplumsal değişimdeki rolü, gençlik sorunları, eğitim, dijital dönüşüm ve din özgürlüğü, insan hakları sorunları ve enerji ile ilgili konular gibi çeşitli konuları bir araya getirerek bölgedeki dönüm noktalarına genel bir bakış sunuyor. Elbette Wilson Merkezi, İtalyan Uluslararası Çalışmalar Merkezi (CeSI), Seed Vakfı, Five One Labs ve Uluslararası Dini Özgürlük Yuvarlak Masası, Vision Education, Al-Naba Forum, Taqadoom Araştırma Merkezi ve Qamar Energy gibi diğer ortaklarımızla bu konularda tartışma ortamı yaratabilmek için yoğun bir şekilde çalıştık.”
Rojhelati konuşmasının sonunda Rûdaw Araştırma Merkezi'nin tüm ortaklarına, teşekkür etti.
2. Erbil Forumu
Washington Enstitüsü, Atlantik Konseyi, Wilson Merkezi, Uluslararası Din Özgürlüğü Yuvarlak Masa Toplantısı (IRF), İtalyan Çalışmaları Merkezi (CESI), Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM), İran Araştırmaları Merkezi (İRAM), Fransız Irak Araştırmaları Merkezi (CFRI), Qamar Energy, Vision Education, the SEED Foundation ve Five One Labs gibi birçok uluslararası merkez ve kuruluş da Forumun organizasyonu, ana katılımcıları ve ortakları arasında.
Dünya ve Ortadoğu değişimlerle dolu hassas bir süreçten geçerken Kürdistan da bu değişimlerin merkezinde yer alıyor. Forumun planlanan konuları, bölgenin içinden geçtiği bu dönüm noktalarından hareketle belirlendi.
Çok sayıda politikacı, uzman, araştırmacı, yerel ve uluslararası medya, belirlenen bu konuları yuvarlak masa toplantıları, röportajlar, paneller ve açılış konuşmaları aracılığıyla tartışacak.
Bugün Rûdaw Araştırma Merkezi’nden Mahmud Baban’ın moderatörlüğünü yapacağı oturumda Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) lideri Bafıl Talabani, Kürdistan Bölgesi'ndeki iç durumu ve istikrar konuları tartışılacak.
Kürdistan Parlamentosu Başkanı Rewaz Fayeq, Kürdistan Bölgesi'nde kadınların rolünün güçlendirilmesi konulu bir konuşma yapacak.
ABD'nin IŞİD'e karşı uluslararası koalisyon eski temsilcisi James Jeffrey, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Irak ve İran'dan sorumlu yardımcısı Jennifer Gavito ve ABD eski ulusal güvenlik danışmanı ve Atlantik Konseyi'nin Orta Doğu programında kıdemli araştırmacı olan Andrew L. Peck forumun panellerinde hazır bulunacak.
Forumun ilk gününde şu paneller var:
- Ortadoğu'da küresel enerji güvenliği ve rekabetindeki değişiklikler
- Kürdistan Bölgesi’nde dijital dönüşüm; zorluklar, başarılar ve bir kalkınma stratejisi Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesi
- Irak: Diktatörlükten Yirmi Yıl Sonra
- Türkiye'nin Yüzüncü Yılı: Osmanlı İmparatorluğu'ndan 100 Yıl Sonra
- Komşular ve küresel güçler arasında Irak: Olasılıklar ve Kısıtlamalar
- Harekete geçme zamanı: Irak ve Kürdistan Bölgesi siyasetinde kadınların rolünü güçlendirmek
- Ortadoğu'da küresel enerji güvenliği ve rekabetindeki değişiklikler
Forumun ilk gününün sonunda ise açık oturumda tartışma yürütülecek.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın