ئەیاد عەللاوی: لەوانەیە ئەم ناکۆکییانەی ئێستا ببنە هۆی پارچەبوونی عێراق

 

 

لە راگەیێندراوێکدا، سەرکردە سێکیولارە شيعە مەزهەبەکە دەڵێت، "بەداخەوە، پڕۆسەی سیاسی[ی عێراق] لەسەر بنەمای چەوت بونیادنراوە و پشت بە پشكپشكێنە، مەزهەبگەرایی، پەراوێزخستن، دوورخستنەوە و لابردنی سیاسییانە دەبەستێت. لە ئەنجامی ئەوەدا، گەندەڵی هەموو جومگەکانی وڵاتی گرتووەتەوە، چەکی لەدەستدەرچوو تەشەنەیکرد و ئاسایش و سەقامگیری نەما."

 

عەللاوی کە لە هەڵبژاردنی رابردووی پەرلەمانی عێراقدا بەشداری نەکرد و ئێستا هیچ رۆڵێکی لە حکومەتدا نییە، هۆشداری دەدات و دەڵێت: "مانەوەی دۆخەکە بەم جۆرە و بەردەوامبوونی ناکۆکییە نێوخۆییەکان، جێگەی نیگەرانی و مەترسییەکی گەورەیە کە دەکرێت لە هەر ساتێکدا ببێتە هۆی تەقینەوەی دۆخەکە و خوا نەکات دابەشبوونی عێراق."

 

عەللاوی کە لە ساڵی 2004 – 2005 سەرۆکوەزیران و 2014 – 2015 جێگری سەرۆککۆمار بووە، داوا لە "هێزە سیاسییە نیشتمانپەروەرەکانی وڵات" دەکات "کۆڕبەندێکی نیشتمانی بۆ گفتوگۆ رێکبخەن بۆ ئەوەی هەموو هێزە سیاسییەکان، سەندیکاکان، سەرۆک هۆکزەکان و نوێنەرانی هێزەکانی گەل تێیدا بەشداربن و پرسە سەرەکییەکان تاوتوێ بکەن، گرنگترینیان راستکردەنەوەی رێچکەی پڕۆسەی سیاسی، بەدیهێنانی بەرژەوەندیی نیشتمانی، هەڵوەشاندنەوەی پشکپشكێنە و پشتبەستن بە بنەمای نیشتمانیبوون."

 

سیاسەتڤانە تەمەن 80 ساڵەکە، کە لە سەردەمی دەسەڵاتی بەعسدا یەکێک بووە لە ئەندامانی کارای ئۆپۆزسیۆن، باس لەوە دەکات، لە دوای رووخانی سەدام حوسێن لە ساڵی 2003 هەوڵیان بۆ "بونیادنانی عێراقێکی دیموکرات و بەدیهێنانی وڵاتێک لەسەر بنەمای یشتیمانیبوون"داوە. 

 

لەوکاتەوە عێراق گیرۆدەی گەندەڵی و ناکۆکیی نێوان پێکهاتە و مەزهەب و پارتەکان لەسەر پۆست و پلەکانی وڵات بووە. 

 

ناکۆکییە سیاسییەکان بواریان بۆ دروستبوونی توندوتیژیی خۆشکرد، لەوانەش شەڕێکی خوێناویی تایفەگەری لە ساڵی 2006 و دواتریش هاتنی داعش لە ساڵی 2014. 

 

لە هەڵبژاردنی پەرلەمانیی ساڵی 2022، بەهۆی ناکۆکیی نێوماڵی شیعی، براوەی یەکەمی هەڵبژاردنەکە کە بزووتنەوەی سەدر بوو، لە پڕۆسەی سیاسی چووە دەرەوە و هاوپەیمانیی ئەو پارتە شیعانەی کە لە ئێرانەوە نزیکن، کە چوارچێوەی هاوئاهەنگییان پێ دەگوترێت، حکومەتیان پێکهێنا. هەروەها بەهۆی ناکۆکیی نێوماڵی سوونەکان، ماوەی نزیکەی شەش مانگە پەرلەمانی وڵات بێ سەرۆک ماوەتەوە.