ئۆپێک پڵەس زیادکردنی بەرهەمهێنانی نەوت دوادەخات

 

 

چوار سەرچاوەی نێو ئۆپێک پڵەس بە میدیای ئەمریکایان راگەیاندووە، هاوپەیمانێتییەکە زیادکردنی ئاستی بەرهەمهێنانی نەوت دوادەخات کە بڕیاربوو مانگی داهاتوو بچێتە واری جێبەجێکردنەوە.

 

ناسەقامگیریی بازاڕی نەوت و دابەزینی نرخەکەی هۆکاری سەرەکیی بڕیارە چاوەڕوانکراوەکەی ئۆپێک پڵەسە. لە 9 رۆژی رابردوودا نرخی هەر بەرمیلێک نەوت نزیکەی 8 دۆلار دابەزیوە. لە دوو رۆژی رابردوودا نرخی نەوتی برێنت بۆ خوار 73 دۆلار دابەزی کە نزمترین ئاستی بوو لە 9 مانگی رابردوودا.

 

نرخی نەوتی سووکی رۆژئاوای تێکساسیش بۆ خوار 69 دۆلار دابەزی کە نزمترین ئاستی بوو لە 8 مانگی رابردوودا. 

 

بڕیار بوو لە تشرینی یەکەمی ئەم ساڵەوە ئۆپێک پڵەس بە سەرکردایەتیی سعودیە و رووسیا ئاستی بەرهەمهێنانی نەوت بە بڕی 180 هەزار بەرمیلی رۆژانە زیادبکات. بەڵام بەپێی یەکێک لە سەرچاوەکان، بەهۆی نیگەرانیی بازاڕ لە ئەگەری زیادکردنی خستنەڕووی نەوت بەهۆی بڕیاری ئۆپێک پڵەس، ئەگەری دەستپێکردنەوەی بەرهەمهێنان و هەناردەکردنەوەی نەوتی لیبیا و ناڕوونییە ئابوورییەکانی چین، نیگەرانیی لەنێو ئۆپێک پڵەس دروستکردووە.

 

هەر چوار سەرچاوەکە هاوڕان لەسەر ئەوەی کە دواخستنی زیادکردنی بەرهەمهێنانی نەوت لە مانگی داهاتوودا "ئەگەرێکی زۆر نزیکە".

 

خواستی چین، گەورەترین هاوردەکاری نەوت لە جیهاندا دابەزیوە و ئەوەش بووەتە هۆکار بۆ زیادبوونی گوشار لەسەر نرخەکانی نەوت.

 

داتا فەرمییەکانی حکومەتی چین ئاماژە بە سستبوونەوەی کەرتی پیشەسازیی چین دەدەن؛ بە جۆرێک چالاکیی پیشەسازی لە مانگی رابردوودا دابەزیوە بۆ کەمترین ئاستی شەش مانگی رابردوو. 

 

هێلیما کرۆفت، شرۆڤەکاری بازاڕە داراییەکان لە دامەزراوەی RBC Capital دەڵێت: "نادڵنیایی لەبارەی ئابووریی چین وایکردووە پێشبینیی زیادبوونی خواست لەسەر نەوت نەکرێت". 

 

گوتیشی، رەنگە باشتر بێت ئۆپێک پڵەس تاوەک کانوونی یەکەمی ئەم ساڵ چاوەڕی بکات بەرلەوەی نەوتی زیاتر بخاتە بازاڕەوە.

 

لە کۆتاییەکانی ساڵی 2022ـەوە و بە مەبەستی سەقامگیردنی بازاڕ و نرخی نەوت، گرووپی ئۆپێک پڵەس چەندین جار بەرهەمهێنانی نەوتی کەمکردووەتەوە.

 

بە کۆی گشتی، ئۆپێک ئاستی بەرهەمهێنانی بە بڕی 5 ملیۆن و 860 هەزار بەرمیلی رۆژانە کەمکردووەتەوە. ئەو بڕە دەکاتە 5.7٪ـی خواستی رۆژانەی جیهان لەسەر نەوت.

 

حوزەیرانی ئەم ساڵ گرووپەکە بڕیاریدا ماوەی کەمکردنەوەی ئەو بڕە تاوەکو کۆتایی 2025 درێژبکاتەوە. بڕیاریش بوو لە مانگی داهاتووی ئەم ساڵەوە دەست بە زیادکردنی ئاستی بەرهەمهێنانی نەوت بکات.

 

رێکخراوی وڵاتانی هەناردەکاری نەوت کە بە (ئۆپێک ناسراوە، رێکخراوێکی نێودەوڵەتییە لە 13 وڵات پێکهاتووە و لە 14ـی ئەیلوولی 1960 لەلایەن عێراق، ئێران، کوێت، سعودییە و ڤەنزوێلا دامەزرا).