Yusif Kamil Bedirxan’ın anıt mezarının açılışı / Foto: Rûdaw
Tiflis (Rûdaw) – Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te Yusif Kamil Bedirxan’ın anıt mezarının açılışı gerçekleştirildi.
Gürcistan’daki Kürtler bir vefa örneği sergileyerek Mir Bedirxan’ın oğlu Yusif Kamil Bey için başkent Tiflis’te bir anıt mezar yaptı.
1934’de Gürcistan’da sürgünde hayata gözlerini yuman Yusif Kamil Bedirxan’ın yıllar önce kaybolmaya yüz tutan mezarı Kafkasya Kürt Enstitüsü tarafından gün yüzüne çıkarılmıştı.
Gürcistan Kürtlerinin çabaları, Bedirxanilerin ailesinden Kazakistan Kürt Derneği Başkanı Aziz Ziyo Bedirxan'ın katkılarıyla Yusif Kamil Bedirxan’a vefa göstergesi olarak bir anıt mezar inşa edildi.
Tamamlanan anıt mezarın açılış törenine, Gürcistan, Kafkasya, Kazakistan’da yaşayan Kürt aydınlarının yanı sıra Yusif Kamil Bedirxan’ın torunlarından Haldun Tüzel de katıldı.
Yusif Kamil Bedirxan’ın mezarı 35 yıl önce bir yol yapımı nedeniyle kaybolmaya yüz tutmuştu.
Konu hakkında Rûdaw’a konuşan Kazakistan Kürt Derneği Başkanı Aziz Ziyo Bedirxan “Bugün atamızın anıt mezarının açılışını yaptık. Bedirxan ailesi Kürt davası için tüm daim emek verdi. Bu konuda emeği geçen tüm Kürtlere özelde de Gürcistan’daki Kürtlere en içten teşekkürlerimi sunuyorum” dedi.
Kafkasya Kürt Enstitüsü Başkanı Hejarê Şamil ise Gürcistan’daki Kürtlerin Yusif Kemal Bedirxan’ın mezar yerinin tespiti, yenilenmesi ve anıt mezarının inşa edilmesinde büyük bir çaba ile emek harcadığını söyledi.
Hejarê Şamil, anıt mezar yaparak Gürcistan Kürtleri'nin Yusif Bey’e karşı gönül borçlarını ödediklerini, bu konuda verilen emekten ve çıkan sonuçtan mutlu olduklarını dile getirdi.
Yusif Kamil Bedirxan’ın torunu Haldun Tüzel “Bedirxan ailesinin ilk anıt mezarı bu oldu. Dünyada herhalde başka bir benzeri yok. Emeği geçen herkese, yüreğini koyan herkese, elinden gelen her şeyi yapan herkese son derece teşekkür ediyorum. Ailem ve şahsım adına şükran ve minnetlerimi sunuyorum” şeklinde duygularını ifade etti.
Yusif Kamil Bedirxan kimdir?
Osmanlı topraklarında Mir Bedirxan Bey’in küçük oğullarından biri olarak dünyaya gelen Yusif Kamil Bedirxan ailenin diğer fertleri gibi gazetecilik, öğretmenlik ve siyaset gibi çok yönlü bir kişiliğe sahipti.
Bir dönem Osmanlı Devleti'nin Hayfa kaymakamı olarak görev yapan Yusif Kamil Bedirxan, 1906 yılında İstanbul Belediye Başkanı Rıdvan Paşa’nın öldürülmesi olayı ile bağlantılı Bedirxan ailesinin diğer fertleri gibi önce tutuklandı, daha sonra görevden alınıp Rodos Adası’na sürgün edildi.
Sürgünden sonra İstanbul’a dönen Yusif Kamil Bey, Neşri Maarif Cemiyeti’nin kurucuları arasında yer aldı. Birinci Dünya Savaşı başladığında Bitlis'e geçen Yusif Kamil Bey, Mela Selim, Şêx Şehabettin, Seyid Eli ile birlikte isyan hazırlığına başladı. Lakin devletin tez zamanda haberdar olmasıyla Mela Selim'den sonra o da tutuklandı.
Tutuklanarak İstanbul’a getirilen Yusif Kamil Bedirxan bir yolunu bularak kaçarak Fransız gemisine sığındı. Osmanlı devletinin tüm bastırmalarına rağmen Fransızlar, Yusif Kamil Bey’i teslim etmeye yanaşmadı. Gıyabında yapılan yargılamada idam cezası verildi.
Ruslarla ilişki geliştiren Yusif Kamil Bedirxan Tiflis’e geçti. Rus Çarlığı ile görüşmelerde bulunan Yusif Kamil Bey, İngiliz ve Fransız diplomatlarla da temas halinde oldu. Bolşevik ihtilali ile gelen yeni Rus yönetimi, Yusif Kamil Bey'e Kürtler için verdiği sözlerin hiçbirini tutmadı. Sınırlar yeniden belirlenince Tiflis artık daimi mekânı oldu.
1929’da Tiflis'te Kürtçe bir okul açtı. Aynı zamanda Tiflis’teki üniversitelerde Türkçe, Fransızca dersleri verdi. Azeriler ile iyi ilişkiler geliştirdi. Kürt tarihi, kültürü ve yaşamı üzerine makaleler kaleme aldı.
1934 yılında Tiflis’te vefat etti ve vasiyeti üzerine Ezidi Kürtlerinin mezarlığına defnedildi. Gürcistan’daki Kürt Ezidi aydını Ehmed Şawês Mirazi tarafından mezarı yapıldı. Ancak mezar bir süre sonra kayboldu.
Ordixanê Şamil Kaşaxi 1990'larda mezarlık yerini yeniden keşfetti. Ancak mezar yapılamadığı için Kaşaxi'nin vefatı ardından bir daha kaderine bırakılarak kayboldu.
En son Kafkasya Kürt Enstitüsü'nin çalışmalarıyla yeniden gün yüzüne çıkarıldı.
Kafkasya Kürt Enstitüsü Başkanı araştırmacı-yazar Hejarê Şamil, Kürt aydını, siyasetçi Yusif Kamil Bedirxan’ın mezarını nasıl tespit ettiklerine ilişkin daha önce Rûdaw’a yaptığı açıklamada, “İlk önceleri Gürcistan’daki Kürtler, mezarın asfalt yolun altında kaldığını söylüyordu. Ancak yaptığımız araştırmalar sonucu iki yolun arasındaki arazide kaldığını tespit ettik” demişti.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın