Avrupa Parlamentosu seçimleri başladı: İşte merak edilenler

Haber Merkezi -Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri, İngiltere ve Hollanda'da vatandaşların sandık başına gitmesiyle başladı.

İngiltere ve Hollanda'nın ardından, Çekler ve İrlandalılar cuma, Slovaklar, Maltalılar ile Letonyalılar ise cumartesi günü sandık başına gidecek. Geri kalan 21 AB üyesinde seçimler pazar günü gerçekleşecek.

İngiltere'de 12 seçim bölgesinde 73 milletvekilinin seçileceği AP seçimlerinde halk, yerel saatle 07.00 (TSİ 09.00) oy vermeye başladı. Ülkede sandıklar yerel saatle 22.00'ye (TSİ 00.00) kadar açık kalacak.

Yaklaşık 400 milyon kişinin oy kullanma hakkına sahip olduğu ve Hindistan'dan sonra en büyük demokratik seçimler olarak tanımlanan AP seçimlerinin resmi olmayan sonuçlarının pazar akşamı yerel saatle 22.00'dan sonra açıklanmaya başlaması bekleniyor. Yeni parlamento üyelerinin ise göreve 2 Temmuz'da başlaması gerekiyor.

Avusturya ve Malta'da 16 yaşını dolduran vatandaşlar seçime katılabilirken, diğer üye ülkelerde katılım yaşı 18 olarak belirlenmiş durumda. 

Her 5 yılda bir gerçekleşen AP seçimlerine geleneksel olarak düşük katılım damga vursa da (2014'te katılım yüzde 42,6'da kalmıştı), bu yıl aşırı sağın yükselişiyle seçimlerin "AB projesinin" bir referandumu havasına bürünmesi sonucu daha yüksek katılım olacağı tahmin ediliyor.

 

Brexit kutuplaşması katılımı arttırabilir

 

İngiltere'nin 2016'da yapılan referandumla Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılma (Brexit) kararı alması nedeniyle AP seçimine katılmaması bekleniyordu ancak 29 Mart olan Brexit tarihinin 31 Ekim'e ertelenmesiyle, seçime katılmak kaçınılmaz oldu.

 

Ülkede kısa süre önce kurulan Brexit Partisi anketlerde seçimin favorisi olarak gösteriliyor. Aşırı sağcı Nigel Farage'ın liderliğindeki partinin hem iktidardaki Muhafazakar Partiyi hem de ana muhalefetteki İşçi Partisini geride bırakması bekleniyor.

Theresa May liderliğindeki muhafazakârların oy oranı açısından beşinci sıraya kadar düşeceği tahmin ediliyor.

Son AP seçiminde katılımın yüzde 35,6'da kaldığı ülkede, Brexit kutuplaşması nedeniyle bu kez seçime katılımın daha fazla olması bekleniyor.

İngiltere'nin AB'den ayrılması durumunda, bu ülkeye ait olan 73 sandalye Fransa, İtalya ve İspanya'nın da aralarında bulunduğu 14 ülke arasında dağıtılacak.

 

Hollanda

 

Hollanda'da da AP seçiminde oy verme işlemi yerel saatle 07.30'da (TSİ 08.30) başladı.

 

Seçimde 16 partiden toplam 308 aday, 26 sandalye için yarışıyor. 6 Türk kökenli adayın da katıldığı seçimlerde sandıklar yerel saatle 21.00'de (TSİ 22.00) kapanacak.

 

Sandıklar kapandıktan sonra sadece sandık çıkış anket sonuçları açıklanacak. Sayım sonucu pazar akşamı bütün ülkelerle birlikte duyurulacak. Resmi sonuçlar ise 31 Mayıs’ta ilan edilecek. 12 milyon 997 bin 600 seçmenin bulunduğu ülkede, son AP seçimine katılım yüzde 37 düzeyinde kalmıştı.

 

İşçi Partisinin (PvdA) entegrasyon politikasına güvenoyu vermediği için partiden ihraç edilen Türk kökenli milletvekilleri Tunahan Kuzu ve Selçuk Öztürk tarafından 9 Şubat 2015'te kurulan Denk Partisi, ilk defa katıldığı AP seçimleri için 3'ü Türk kökenli 14 aday gösterdi.

 

Hollanda'da 2017'de genel seçimlerde 3 milletvekili, 2018 yerel seçimlerinde ise katıldığı 14 belediyenin 13'ünde 33 meclis üyesi ve bölge komisyon üyesi çıkarmayı başaran Denk Partisi, AP seçimlerinde 2 vekil çıkarmayı hedefliyor.

 

Ipsos'un 22 Mayıs'taki son anketine göre, Hollanda Başbakanı Mark Rutte’nin partisi Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi (VVD) ve ülkede mart ayında yapılan eyalet seçimlerinde en çok oyu alan aşırı sağcı Demokrasi için Forum Partisi (FvD) favori gözüküyor.

 

Avusturya Başbakanı Kurz: Kimse AB’den şnitzel tarifi beklemiyor 

 

Avusturya Başbakan Sebastian Kurz, AB'nin Anayasası olarak kabul edilen Lizbon Anlaşması'nın yenilenmesi gerektiğini ifade ederek, "İnsanları yeniden Avrupa için heveslendirmek istiyorsak Brüksel'deki vesayeti sonlandırmalıyız. İnsanların AB'den beklentisi, güvenlik, dış sınırların korunması veya iklim konuları gibi büyük problemlere çözümler bulması. Ancak hiç kimse AB'den şnitzel ya da patates kızartması nasıl yapılmalı diye bir düzenleme beklentisi içinde değil" dedi.

 

Hindistan’ın ardından en fazla seçmenin katıldığı seçimler

 

Dünya genelinde Hindistan'dan sonra en fazla seçmenin katıldığı demokratik seçimler olarak tanımlanan AP seçimlerinde bu yıl 8 siyasi grup yarışacak.

Birliğin yasama organı olan AP, AB Konseyi ile beraber Birliğin yasalarını kabul ediyor ve bütçesini onaylıyor.

 

Siyasi gruplar AB komisyonu Başkanlığı için de yarışacak            

 

AP seçimleri aynı zamanda AB Komisyonu Başkanının kararlaştırılması açısından da önem taşıyor. Yeni bir AB Komisyonu Başkanı atanırken, siyasi grupların AP seçimlerinde elde ettikleri başarının göz önünde bulundurulması gerekiyor.

Diğer yandan ilk olarak 2014'te "Spitzenkandidat" süreciyle parlamentoda en çok oyu alan siyasi grubun gösterdiği aday AB Komisyonu Başkanlığına seçildi. Bu sistemin ise bu yıl uygulanıp uygulanmayacağı henüz bilinmiyor.

AP seçimlerine bu yıl 8 siyasi grup katılıyor. Bazı siyasi gruplar ise liste başı adaylarıyla AB Komisyonu Başkanlığı için yoğun bir kampanya yürütüyor.

Bu çerçevede Sosyal Demokratların (S&D) liste başı adayı Frans Timmermans, Avrupa Halk Partisinin (EPP) liste başı adayı Manfred Weber, Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri (ECR) grubunun liste başı adayı Jan Zahradil, Avrupa İçin Liberal ve Demokrat İttifakının (ALDE) 7 adayından 2'si Guy Verhofstadt ve Margrethe Vestager dikkati çeken isimler arasında yer alıyor.

 

Bölünmüş bir AP bekleniyor

 

Avrupa'da ulusal düzeyde güç kazanan aşırı sağcı partilerin AP seçimlerinde de oy oranlarını artırma ihtimali bulunuyor. Anketler aşırı sağcı partilerin sandalyelerin en az üçte birini alabileceklerine işaret ediyor.

Halihazırda aşırı sağcı partiler İtalya, Polonya, Macaristan ve Avusturya'da iktidarda bulunurken, Fransa, Almanya, Hollanda, İspanya, Norveç, Finlandiya, Estonya, Danimarka, Çekya ve Slovenya gibi birçok AB ülkesinde güç kazanmış durumda.

 

Aşırı sağcı partiler AP'deki 3 siyasi grup olan Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri (ECR),Uluslar ve Özgürlükler Avrupası (ENF) ve Özgürlükler Avrupası ve Doğrudan Demokraside (EFDD) temsil ediliyor.

Söz konusu partilerin, AP seçimlerinden sonra tek bir çatı altında toplanarak birlikte hareket etmeye yönelik ittifak arayışı ve girişimleri de bulunuyor.

Geleneksel olarak merkez sol ve merkez sağ siyasi gruplar tarafından yönetilen AP'de aşırı sağcı partilerin sandalye sayısını artırarak parlamentoyu bölmesi ve karar alma süreçlerini zorlaştırması bekleniyor.

 

Aşırı sağcılığa karşı mitingler 

 

 

Aşırı sağcı - popülist partiler, Avrupa çapında bir blok oluşturma girişiminin AB sürecin üzerinde yapabileceği etki ve kaygıları bir kez daha gündeme getirdi.

AP seçimlerinde Fransa, İtalya, Avusturya, Polonya, Macaristan ve hatta İspanya gibi ülkelerde aşırı sağın şimdiye kadar elde ettiği tüm rekorları geride bırakacağı kaygısı hakim.

Geçtiğimiz hafta sonu çok sayıda sivil toplum örgütü ve inisiyatifin "Herkes için bir Avrupa - Irkçılığa karşı senin oyun" sloganıyla ortaklaşa düzenlediği mitingler, eş zamanlı olarak Berlin, Köln, Leipzig, Münih, Hamburg ve Stuttgart'ta yapıldı.

Irkçıların blok oluşturmasının önünün kesilmesi için yapılan mitinglerde, ‘Seçimlere katılarak ırkçılara dur diyelim’, "Avrupa'da ırkçıların yeri yok" gibi sloganlar atılmıştı.