Johnson, AB liderleriyle Kuzey İrlanda Protokolü'nü görüştü
Haber Merkezi- İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Avrupa Birliği (AB) liderleriyle, AB ile İngiltere arasında soruna yol açan Brexit Anlaşması'nın parçası olan Kuzey İrlanda Protokolü'nün uygulanmasıyla ilgili sorunu ele aldı.
Başbakanlık Ofisi 10 Numara Sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, Johnson'ın, G7 Zirvesi kapsamında, Almanya Başbakanı Angela Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve AB Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen ile Kuzey İrlanda Protokolü'nün uygulanmasıyla ilgili anlaşmazlığı görüştüğü belirtildi.
Açıklamada, Johnson'ın Avrupalı liderleri, Kuzey İrlanda Protokolü ile ilgili devam eden sorun üzerinde "pragmatizm ve uzlaşmaya" çağırdığı vurgulandı.
Johnson, AB'nin küresel zorluklarla mücadelede oynayabileceği rolü vurguladı
Johnson ile AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen'in görüşmesine dair Von der Leyen tarafından Twitter'dan yapılan paylaşımda, Belfast Anlaşması ve İrlanda Adası'ndaki barışın her şeyden önemli olduğunu vurgulandı.
Von der Leyen, "Bunu koruyan, İngiltere ve AB tarafından imzalanan ve onaylanan Kuzey İrlanda Protokolü'nü müzakere ettik. İngiltere ile mümkün olan en iyi ilişkileri istiyoruz. Her iki taraf da üzerinde anlaştığımız şeyi uygulamalı. Bu konuda AB'de tam bir birlik var" ifadelerini kullandı.
Anlaşmazlığa neden olan protokol nedir?
Brexit Anlaşması’nın bir parçası olan Kuzey İrlanda Protokolü, Birleşik Krallık'ın parçası olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki ticareti düzenliyor.
Protokole göre Brexit'e rağmen Kuzey İrlanda, AB'nin gümrük birliği kurallarına tabi olmaya devam ediyor. Birleşik Krallık'ın geri kalanıyla ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe tabi tutuluyor.
Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere'yle birlik yanlısı Protestanlar arasındaki savaşı sona erdiren Belfast Anlaşması (Hayırlı Cuma) gereği, kontrollerin yapılabildiği fiziki bir kara sınırı oluşturulamıyor. Bu yüzden kontrollerin ancak denizde yapılması kararlaştırılsa da uygulanmasında sorunlar yaşanıyor.
Protokolün ticarete zarar verdiğini ve Kuzey İrlanda'nın Birleşik Krallık'taki konumunu tehdit ettiğini savunan Protestanların protokole karşı Mart ve Nisan aylarındaki gösterilerinde otobüs ve araçlar ateşe verilmişti. Protestoların Katoliklerle çatışmaları yeniden başlatmasından endişe edilmişti.
İrlanda sorunu
İngiliz imparatorluğunun ilk sömürgesi İrlanda Adası'ndan İngiltere'nin elinde kalan kısmı teşkil eden Kuzey İrlanda, 1960'lı yıllardan 1998'e kadar Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere'yle birlik yanlısı Protestanlar arasındaki çatışmalara ve terör olaylarına sahne olmuştu. 40 yıla yayılan ve "Sorunlar" diye anılan yıllarda terör olaylarında 3 bin 500 kişi hayatını kaybetmişti.
Ada ancak 1998'de imzalanan Hayırlı Cuma Anlaşması ile sükunete kavuşurken, Kuzey İrlanda'da çatışan tarafların ortaklığına dayalı bir bölgesel yönetim kurulması üzerinde anlaşılmıştı.
Belfast Anlaşması olarak da bilinen metinler, Kuzey İrlanda'da bugün yürürlükte olan bölgesel yönetimin temelini oluşturuyor.
Barış anlaşmasının üzerinden geçen 20 yılı aşkın süreye karşın, bölge halkı arasında güven tam olarak tesis edilebilmiş değil.