Haber Merkezi - Azerbaycan, Kazakistan’da düşen yolcu uçağı nedeniyle Rusya'ya karşı uluslararası hukuki adımlar atmaya hazırlanıyor.
Azerbaycan resmi haber ajansı APA'nın haberine göre, Bakü "uluslararası bir mahkemeye" başvurma seçeneğini değerlendiriyor. Kazakistan’ın raporunda uçağın harici hasara uğradığı belirtilirken, Batılı uzmanlar uçağın Rus hava savunma sistemleri tarafından düşürüldüğünü öne sürüyor.
Azerbaycan, 25 Aralık'ta Kazakistan'ın Aktau kenti yakınlarında düşen yolcu uçağıyla ilgili olarak Rusya'ya karşı uluslararası hukuki adımlar atmaya hazırlanıyor. Bakü, Moskova'nın kazanın sorumluluğunu üstlenmemesi halinde uluslararası mahkemeye başvuracağını açıkladı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, uçağın Rus hava savunma sistemleri tarafından yanlışlıkla vurulduğunu öne sürerek, Moskova’yı olayı gizlemeye çalışmakla suçladı. Kremlin ise kazadan dolayı üzüntü duyduğunu belirterek nadir görülen bir özür açıklaması yaptı, ancak doğrudan sorumluluğunu kabul etmedi.
Azerbaycan resmi haber ajansı APA, Bakü’nün kazayla ilgili olarak uluslararası mahkemeye başvurmak için hazırlık yaptığını duyurdu. Haberde, “Gerçekler ve kanıtlar toplanıyor, uluslararası mahkemeye başvurmak için hazırlıklar sürüyor” ifadeleri yer aldı. Azerbaycan, Rusya’nın kazayla ilgili olarak sorumluluktan kaçmaya çalıştığını savundu.
APA’nın haberinde, uçağa ateş açılması emrini veren ve ateş açan kişilerin Azerbaycan tarafından bilindiği belirtilerek, Rusya’nın 2014’te Ukrayna üzerinde düşürülen Malezya Havayolları’na ait MH17 sefer sayılı uçakla ilgili izlediği inkâr politikasına benzer bir tutum sergilediği öne sürüldü.
Kazanın sebebi hakkında şüpheler artıyor
Kazak yetkililerin yayımladığı ön inceleme raporunda, düşen uçağın dış hasara uğradığı, gövdesinde delikler bulunduğu ve uçuş sistemlerinde ciddi hasar oluştuğu belirtildi. Ancak raporda, hasarın kesin sebebine dair bir açıklama yapılmadı. Daha önce Batılı uzmanlar, uçağın büyük olasılıkla Rusya’dan açılan ateş sonucu düştüğünü öne sürmüştü.
Kremlin, Kazakistan’ın raporuna ilişkin yaptığı açıklamada, henüz kesin bir sonuca varmak için erken olduğunu belirtti.
Azerbaycan-Rusya ilişkilerinde gerginlik tırmanıyor
Moskova’nın olay karşısındaki sessizliği, Azerbaycanlı yetkililerde rahatsızlık yarattı. Azerbaycan dış politika çevrelerinden, isminin açıklanmasını istemeyen bir yetkili, Rusya’nın kazayı üstlenmesini ve tazminat ödemesini beklediklerini ancak Moskova’nın bu konuyu görmezden gelerek olayın unutulmasını umduğunu söyledi.
Perşembe günü Azerbaycan, Bakü’de bulunan Rus Kültür Merkezi’nin kapatılması talimatını verdi. Bu adım, iki ülke arasındaki gerilimin yeni bir boyuta taşındığını gösterdi. Aynı gün Azerbaycan devlet medyası, Bakü’nün Ukrayna’ya askeri olmayan yardımlar gönderdiğini duyurdu.
Moskova’nın Kafkasya’daki nüfuzu zayıflıyor
Azerbaycan’ın Rusya’ya karşı daha sert bir tutum benimsemesi, Moskova’nın eski Sovyet coğrafyasındaki nüfuzunun zayıfladığına işaret ediyor. Ukrayna işgali sonrası Rusya, bölgedeki güvenilirliğini kaybederken, eski müttefikleri Moskova’ya karşı mesafeli bir tavır almaya başladı.
Azerbaycan’ın uzun süredir bölgedeki rakibi olan Ermenistan, 2023 yılında Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ’da gerçekleştirdiği operasyonu engelleyemeyen Rus barış güçlerine tepki göstererek Moskova’dan uzaklaştı. Ermenistan, Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nden ayrılarak Batı ve İran ile yakınlaşmaya başladı.
Gürcistan’da ise hükümetin Rusya’ya yakın politikalarına karşı aylardır kitlesel protestolar düzenleniyor.
Uzun yıllar boyunca Azerbaycan, bu bölgesel eğilimden farklı bir tutum sergileyerek Rusya ile yakın ilişkilerini sürdürmüştü. Ancak uçak kazasının ardından Moskova’nın verdiği tepki, iki ülke arasındaki ilişkileri ciddi şekilde zorladı.
Azerbaycan’ın bu süreçte Batı ile ekonomik ilişkilerini güçlendirmesi de dikkat çekiyor. Avrupa Birliği, Rusya’ya bağımlılığını azaltmak amacıyla Azerbaycan’dan enerji tedarikini artırarak Bakü’nün bölgesel önemini yükseltti.
Moskova’dan adım bekleniyor
Azerbaycan ve Rusya, ekonomik ve siyasi olarak güçlü bağlara sahip olsa da uzmanlar, taraflar arasındaki ilişkinin tamamen kopmasını beklemiyor. Son yıllarda Rusya, Batı yaptırımlarını aşmak için Azerbaycan’ı önemli bir transit merkezi olarak kullanıyor.
Kremlin’e yakınlığıyla bilinen Rus siyaset uzmanı Sergey Markov, Rusya’nın samimi bir özür dilemesi durumunda Azerbaycan’ın konuyu kapatabileceğini öne sürdü. Ancak bazı analistler, Bakü’nün Moskova ile gerginliği artırmaya devam edeceğini savunuyor.
Rusya Savunma Bakanlığı’yla bağlantılı askeri analist Mihail Zvinçuk, Azerbaycan’ın kazayı, Rusya’ya karşı daha önceki rahatsızlıklarını dile getirmek için bir fırsat olarak kullandığını belirtti.
Moskova’nın nasıl bir adım atacağı ve Azerbaycan’ın uluslararası hukuki süreçte nasıl bir yol izleyeceği ise önümüzdeki günlerde netleşecek.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın