Erbil Kalesi’nde tarihi keşif: 4.000 yıllık İştar yazıtı

Erbil (Rûdaw) - Tarihi Erbil Kalesi'nde yapılan kazılarda geçmişi M.Ö. 2.000 yıllarına dayandığı tahmin edilen çivi yazılı tablet parçaları bulundu. Uzmanlara göre kazıların başından beri elde edilen ilk başarı bu eşsiz tarihi keşif oldu.

Fransız Yakın Doğu Enstitüsü ile Erbil Kalesi Tarihi Eserler Dairesi’nin birlikte yürüttüğü çalışmalar kapsamında ilk kez üzerinde çivi yazısı olan çok sayıda tablet parçaları çıkarıldı.

Bu sezon 45 gün süren kazı sonucunda üzerinde “Büyük Tanrıça” diye yazan tablet parçaları bulundu. Uzmanlar, M.Ö. 2. binyıla ait olduğu düşünülen tabletin diğer parçaları bulunursa yeni bir tarihin ortaya çıkacağını belirtiyor.

Rûdaw’a konuşan Erbil Kalesi Tarihi Eserler Dairesi Müdürü Heja Zahir, “Üzerinde yazılanlar birkaç kelime ve açıkça 'Büyük Tanrıça’ yazıldığı görülüyor. Büyük Tanrıça derken İştar’a atıfta bulunuluyor, çünkü Erbil Kalesi İştar’ın tapınağı olarak biliniyor” dedi.

Kalenin arkeolojik bölümünün master planında kazı için yedi alan belirlendi. Kalenin merkezinin yanı sıra 1930'lu yıllara ait fotoğraflardan yararlanarak kazı yapılabilecek yerler belirlendi. Kazılardan birinde 4 metre kadar derinliğe ulaşıldı.

Kazıların bir kısmında bulunan kalıntıların M.Ö. 500 ve Yeni Babil dönemine kadar uzandığı belirtiliyor.

Fransız Yakın Doğu Enstitüsü’nden Georges Maumaris de “Keşiflerimizden en ilgiçekici olanı bu çivi yazısıdır. Mezopotamya’da daha önceki keşiflerde Erbil’den çok bahsediliyor ama ilk defa Erbil Kalesi’nde böyle bir parçaya rastlanıyor. Üzerindeki yazılar geçmişinin M.Ö. 2.000 yılına kadar uzandığını gösteriyor. Bu sezon için başlattığımız kazılarda bulduğumuz en önemli parça bu. Erbil Kalesi’nin içinde artık başka bir duvar daha olduğunu biliyoruz. Şimdi Erbil Kalesi'ni çevreleyen ve tarihi M.Ö. 1. veya 2. bin yıllara kadar uzanan duvarın ikinci katmanını araştırıyoruz" dedi.

Kazı ekibinden Soran Üniversitesi öğretim görevlisi Omer Ahmed de, uydu görüntülerinden anlaşıldığı kadarıyla kazdıkları yerin kalenin içindeki eski meclis olduğunu söyledi.

Erbil Kalesi’ndeki kazılar 2015 yılında başlamıştı. Bu sezon yürütülen çalışmalar ise son buldu. Kalede yeni kazılara Nisan 2024’te başlanacak.