TİHV 2021 yılı raporu açıklandı
Haber Merkezi - Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri 2021 yılı raporuna göre işkence ve kötü muamele görüğü gerekçesiyle merkezlerine yapılan başvuruların son 30 yılın zirvesine ulaştığını duyurdu. Kötü muamele ve işkence başvuruları İstanbul’dan sonra en fazla Van ve Diyarbakır’da kaydedildi.
TİHV Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri 2021 yılı raporu açıklandı. Rapora göre göre 2021 yılında işkence ve kötü muamele gördüğü için TİHV’e başvuru yapanların sayısı son 30 yılın zirvesine ulaştı.
En çok başvuru, 307 kişi ile İstanbul Temsilciliğine gelirken, Van Temsilciliği’ne 263, Diyarbakır Temsilciliği’ne 166, İzmir Temsilciliği’ne 134, Ankara Temsilciliği’ne 66 ve Cizre Referans Merkezi’ne 48 kişi başvurduğu kaydedildi.
Rapora göre; 2021 yılında anma, basın açıklaması, protesto eylemi gibi diğer etkinliklere en az 64 kez müdahale edildi, 11 etkinlik engellendi. 6’sı çocuk 497 kişi gözaltına alındı, en az 12 kişi yaralandı.
Raporda 2021 yılında 984 kişinin kendisi veya bir yakını işkence ve diğer kötü muameleye gördüğü gerekçesiyle TİHV’e başvurduğu belirtildi. Başvuranların 616’sının 2021 yılı içinde işkenceye maruz kaldığı belirtilirken, bu rakamın vakfın kuruluşundan bu yana yıl içinde işkence nedeniyle yapılan en yüksek başvuru olduğu kaydedildi.
Rapora göre, gözaltı sürecinde işkenceye maruz kalan 10 kişiden yedisi açık alanda veya toplumsal gösterilerde işkence gördü.
Başvuruların en küçüğünün beş, en büyüğünün ise 76 yaşında olduğu bildirildi.
Rapora göre, kendisi işkence gördüğü için vakfa başvuran 915 kişiden 871’i Türkiye içinde, 44’ü ise başka bir ülkede işkence gördüğü için başvurdu. İşkence görenlerin 616’sı 2021 yılı içinde işkence gördüğü için, 211’i ise 2016-2020 yılları arasında işkence gördüğü için TİHV’e başvurdu.
İstanbul’dan sonra en çok “kötü muamele ve işkence” başvurusu Van ve Diyarbakır’dan
En çok başvuru 307 kişi ile TİHV İstanbul Temsilciliğine gelirken, Van Temsilciliği’ne 263, Diyarbakır Temsilciliği’ne 166, İzmir Temsilciliği’ne 134, Ankara Temsilciliği’ne 66 ve Cizre Referans Merkezi’ne 48 kişi başvurdu.
Türkiye içinde işkenceye maruz kaldığı için başvuru yapan 871 kişinin cinsiyet kimliklerine göre dağılımı incelendiğinde 307 başvurunun (%35,2) kadın, 527 başvurunun (%60,5) erkek, 37’sinin (%4,2) ise bu sınıflama dışında LGBTİ+ olduğu belirtildi. 2020 yılının verileri ile karşılaştırıldığında LGBTİ+ başvurularındaki artış dikkat çekti.
İşkence nedeniyle tedavi görenlerin en küçüğü 5 en yüksek yaş 76
2021 yılında işkence nedeniyle tedavi merkezlerine başvuran kişilerde en küçük yaşın beş, en yüksek yaşın 76 olduğu tespit edildi. Başvuranların yarısından fazlasını 30 yaş ve altı kişiler oluşturdu.
2021 yılında TİHV’e 56 çocuk başvururken, 30’u Türkiye’de, beşi ise yurt dışında gördüğü işkenceler nedeniyle başvuruda bulundu.
Çocukların yüzde 69,7’sinin anadili Kürtçe
Çocukların 39’unun (yüzde 69,7) anadili Kürtçe, 10’unun (yüzde 17,9) Türkçe, 4’ünün (yüzde 7,1) Farsça, 3’ünün (yüzde 5,4) Arapça.
Çocukların 31’i Van, 8’i İzmir, 7’si İstanbul, 6’sı Diyarbakır, 2’si Cizre ve 2’si Ankara Tedavi ve Referans Merkezine başvurdu. Çocuk başvuruların yarısından fazlasının (yüzde 55,4) Van Temsilciliğine yapıldı.
Çocuklarda işkenceye yol açan olay; 12 çocukta “siyasi”, 11 çocukta “etnik”, 6 çocukta “diğer” ve 1 çocukta “sığınmacılık” olarak kaydedildi. Etnik ve siyasi nedenlerle işkence gördüğünü belirten 23 çocuğun 21’inin anadilinin Kürtçe olması, Kürt kimliğine sahip olmanın çocuklarda da işkenceye maruz kalma yönünden büyük bir risk yaratmaya devam ettiği, çocukların da “öteki” ve hedef olmaktan muaf tutulmadığı anlaşıldı.
Kürtlerden TİHV’e başvuranların oranı yüzde 63,7
Rapora göre; Kürt illeri doğumlular Türkiye nüfusunun %30,6’sını oluştururken işkence nedeniyle TİHV’e başvuranlar içinde bu bölgede doğanların oranı %63,7 oldu. Başvuruların %89,9’u siyasi düşünce, kimlik veya eylemleri nedeniyle gözaltına alındıklarını belirtti.
En çok resmi gözaltı İstanbul ve Van’da
2021 yılı içinde gözaltında işkence gören her iki kişiden biri en az iki veya daha fazla birimde işkence gördüğünü belirtirken; 10 başvurucudan yedisi sokakta veya toplumsal gösterilerde, 10 başvurucudan dördü araç içinde, yine 10 başvurucudan dördü ise emniyet müdürlüklerinde işkenceye maruz kaldı.
2021 yılı içinde en çok işkence olayının yaşandığı tespit edilen resmi gözaltı merkezi İstanbul ve Van Emniyet Müdürlükleri oldu.
Rapora göre; başvurucuların önemli kısmının birden çok işkence yöntemine maruz kaldıkları görüldü. 10 başvurucudan sekizinin hakaret ve aşağılamaya, 10 kişiden yedisinin fiziksel müdahaleye maruz kaldığı belirlenirken, 10 kişiden beşi de cinsel işkence gördüğünü ifade etti.
10 başvurucudan en az dokuzunda travma sonrası stres belirtileri tespit edildi. Başvuruculardan 14’ünün tedavi sürecinde cerrahi müdahaleye gereksinim duyduğu tespit edildi.
Raporda ayrıca İstanbul Sözleşmesi’nin iptali sonrası kadınlara yönelik ihlallerde de artış görülmeye başlandığı belirtildi.