İstanbul (Rûdaw) – Rûdaw TV’de Hêvîdar Zana’nın sunduğu DEBATE programına katılan Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Vahap Coşkun, HDP’nin oy kaybının nedenlerine ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu.
Emek ve Özgürlük İttifakı’nın HDP’ye zarar verdiğini söyleyen Vahap Coşkun, “Seçim sonuçlarına baktığımızda bu ittifakın HDP’ye fayda sağlamaktan öte büyük bir zarar verdiğini görürüz” ifadelerini kullandı.
HDP’nin aday belirleme sürecinde halkın taleplerini göz önünde bulundurmadığına dikkat çeken Coşkun, “HDP siyasetinden rahatsızlık vardı, HDP’nin bazı adayları seçmenin istediği adaylar değildi, HDP’ye alternatif vardı ve HDP bu alternatifleri 2018 seçimlerinden sonra kendi eliyle yarattı” şeklinde konuştu.
“HDP kendi adayıyla seçime girmeliydi” diyen Vahap Coşkun’un Rûdaw TV’ye yaptığı açıklamalar şu şekilde:
“HDP’nin oy kaybetmesindeki en büyük faktör 2015’ten bugüne yeni bir siyaset üretememiş olmasıdır. Türkiye şartları değişti, siyasetin şartları değişti. Bunun için de HDP’nin yeni bir siyasete ihtiyacı vardı ama bunu gerçekleştiremedi böyle olunca da seçmeninin desteğini kaybetti.
HDP yeni bir şey söylemedi, bunun üzerine iyi düşünmesi gerekiyor. Diğer taraftan da bu seçime özel sebepler vardı.
“Seçim barajının düşmesi motivasyon kaybına yol açtı”
Birincisi seçim barajının düşmesiydi. Bunun, hem HDP yönetimi hem de halk desteğinde motivasyon kaybına yol açtığını düşünüyorum. Seçim barajı yüzde 10 olduğunda hem HDP yönetimi hem de HDP seçmeni oylara sahip çıkıyordu. Tek bir oyun boşa gitmemesi için uğraşıyordu ama baraj yüzde 7’ye düştükten sonra ‘HDP nasıl olsa barajı aşacak’ hissiyatı oluştu ve bu hissiyat HDP için olumsuz bir durum yarattı.
“HDP seçmeninin dörtte biri HDP’yi desteklemedi”
İkinci sebebe gelecek olursak HDP’nin Türkiye metropollerinde çok oy kaybettiği son derece açık. HDP seçmeni gidip diğer partilere oy vermiş. Bu partiler CHP veya TİP olabilir fakat daha önce HDP’ye oy veren seçmenin dörtte biri bu seçimde HDP’yi desteklememiş. Bu da büyük bir sorun çünkü HDP, oylarının büyük bir kısmını Türkiye metropollerinden alıyor. Oralarda yaşayacağınız oy kaybı, geleceğiniz için büyük bir tehlike. Bunu üzerine düşünmeniz lazım.
“HDP kendi eliyle kendisine alternatif yarattı”
HDP siyasetinden rahatsızlık vardı, HDP’nin bazı adayları seçmenin istediği adaylar değildi, HDP’ye alternatif vardı ve HDP bu alternatifleri 2018 seçimlerinden sonra kendi eliyle yarattı. 2018’de CHP’nin adaylarını desteklediler. CHP’ye gidenlerin bir kısmı dönse de bir kısmı kaldı. Önceden TİP ile ortak listelerde seçime giriyorlardı, şimdi ise ayrı listelerle girdiler. Önceden HDP’ye oy vermiş olanlar bu seçimde vermedi.
“Emek ve Özgürlük İttifakı HDP’ye zarar verdi”
Üçüncü sebebin de HDP’nin kurduğu Emek ve Özgürlük İttifakı olduğunu düşünüyorum. Seçim bittiği için konuyu daha iyi değerlendirebilir ve ‘Acaba bu ittifak HDP’ye ne katkı sağladı?’ sorusunu sorabiliriz. Seçimden önce de bu ittifakın HDP’ye bir katkı sağlamayacağı, aksine çok zarar vereceği kanısındaydım. Seçim sonuçlarına baktığımızda bu ittifakın HDP’ye fayda sağlamaktan öte büyük bir zarar verdiğini görürüz.
“HDP muhasebe yapmadı”
HDP’nin 2015’ten sonra derin ve önemli bir muhasebe yapması gerekiyordu. ‘Nerede yanlış yaptık, halkın talepleri ne, siyasetimizi nasıl değiştireceğiz?’ sorularını sorması gerekiyordu fakat bu muhasebeyi yapmadı.
“HDP, iktidara karşı çok keskin bir politika yürüttü”
HDP, iktidara karşı çok keskin bir politika yürüttü ve bunda haklıydı ama bu konuda da yeni bir söylem yaratmadı. İktidara, yönetime karşı olabilirsiniz. Bu, meşru bir siyaset ve destekçilerinizi daha da sağlamlaştırabilir fakat oyunuzu arttırmaz, alanınızı genişletmez. HDP bunu öngörmedi. Bu yüzden HDP’nin 2023 seçimlerinden sonra bu muhasebeyi yapması gerekiyor.
“Meclise girmek için zaten ittifaka gereksinimi yoktu”
Seçmenin önüne iki sandık gelecekti. Biri cumhurbaşkanı seçimi, biri de milletvekili seçimi için. HDP’nin 2 sene öncesinden siyasetini belirlemiş olması gerekiyordu. Bu neydi? Meclise girmek için zaten ittifaka gereksinimi yoktu, kendi başına meclise giriyordu zaten. Şunu deklare edecekti: Biz ne iktidarın ne de muhalefetin tarafındayız.
“HDP kendi adayıyla seçime girmeliydi”
Cumhurbaşkanı seçimi için ise HDP kendi yolunu çizebilirdi. ‘Kendi adayımız var, seçime gireceğiz, alabileceğimiz en yüksek oy oranına erişmek için mücadele edeceğiz ve seçimden sonra ortaya çıkacak tabloya göre siyasetimizi belirleyeceğiz’ demesi gerekiyordu fakat HDP 2-2,5 yılı aşkın bir süredir kendisini muhalefet partilerine çok bağlamış durumda. Belediye seçimlerinde bunu gördük ve bu politika belediye seçimlerinden sonra da devam etti.
“HDP muhalefete çok büyük bir destek sunmasına rağmen muhalefet, HDP ile yan yana gelmedi”
‘İktidar HDP’ye karşı çok sert bir politika yürüttüğü için HDP’nin başka şansı yoktu’ denilebilir fakat muhalefete bağlandığınızda, muhalefet sizden emin olduğunda ve her şartta kendilerini destekleyeceğinizi bildiğinde muhalefet de sizinle müzakere yürütmez. ‘Zaten HDP bizimle, dolayısıyla kendi siyasetimiz yapabiliriz. 2-3 defa sembolik olarak görüşebiliriz ama derin müzakere yürütmeyiz. HDP zaten yanımızda. Onların isteklerini paranteze alıp diğer tarafa bakabiliriz’ diyor muhalefet. Seçim sürecine baktığımızda tamamen bunu görüyoruz. HDP muhalefete çok büyük bir destek sunmasına rağmen muhalefet, HDP ile yan yana gelmedi ya da HDP ile müzakere yürütmedi. Böyle olunca da muhalefet seçimi kaybettiğinde HDP de kaybetmiş oldu.
“Kimsenin oyu çantada keklik değil”
Kimsenin oyu çantada keklik değil. Kürtler de adaylara bakarak oyunu veriyor. Bence HDP’nin siyasetini 3 alanda ciddi bir şekilde gözden geçirmeye ihtiyacı var:
“Sadece iktidara karşı olmak HDP için bir politika olamaz”
1- HDP’nin söylemini değiştirmesi ve daha ılımlı bir üslup geliştirmesi gerekiyor. Sadece iktidara karşı olmak HDP için bir politika olamaz, negatif bir siyaset HDP için siyaset değildir. Önceden de belirttiğim gibi bu, bazı seçmenlerinizi sağlamlaştırabilir fakat sizi büyütmez. Alanınızı daha da genişletmez. Dilinizi ve siyasetinizi değiştirmeniz gerekiyor.
“HDP’nin kadrolarını değiştirmesi gerekiyor”
2- HDP’nin kadrolarını değiştirmesi gerekiyor. Bu seçimlerde adayları belirlerken halkın taleplerini göz önünde bulundurmadığınızda bunu size bir tepki olarak döneceği ortaya çıktı. Bu, küçümsenecek bir tepki değil. HDP oylarının dörtte birini kaybetti. Bunun önüne geçilmediği taktirde, HDP açısından gelecek de sıkıntılı olacaktır.
“HDP, kendisini muhalefet üzerinden inşa ediyor”
3- HDP, kendisini muhalefet üzerinden inşa ediyor ki bu normal bir şey fakat daima muhalif pozisyonunda kalıp halkın isteklerini göz ardı ettiğinizde bu, halkın sizden umudunu kesmesine yol açar ya da size artık çok desteklemez. Bunun da göz önünde bulundurulması ve mecliste buna göre bir politika yürütmesi gerekiyor.
“HDP ile Türkiye iktidarı arasında çok büyük bir karşıtlık var”
Bugün, HDP ile Türkiye iktidarı arasında çok büyük bir karşıtlık var. İki taraf da ne diyalog kuruyor ne de görüşüyor ama HDP’nin yeni dönemde tüm taraflarla diyalog kurabileceği bir siyaset inşa etmesi gerekiyor.
“Kürtlerin büyük bir kısmı isteklerini HDP aracılığıyla dile getiriyor”
HDP’nin söylem ve aktörlerini baştan sona gözden geçirmesi ve kendisini yeniden tanzim etmesi gerekiyor. HDP, siyasetten kaybolmaz; Kürtlerin istekleri var ve bugün de Kürtlerin büyük bir kısmı isteklerini HDP aracılığıyla dile getiriyor. Bundan ötürü de HDP hem Kürt siyasetinde hem de Kürt siyasetinde yer almaya devam edecektir fakat sorun bu değil. HDP’nin Bu konumunu nasıl geliştireceği, nasıl büyüteceği ve iktidar üzerinde nasıl etki kuracağını düşünmesi gerekiyor.”
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın