Diyarbakır Cezaevi'nde restorasyon başladı: 'Kürtlere yapılan bu zulüm unutulmamalı'

Diyarbakır (Rûdaw) – Müzeye dönüştürülecek Diyarbakır Cezaevi'nde restorasyon çalışmalarına başlandı. Bir yıl önce boşaltılan cezaevi 1981 ve 1984 yılları arasında yaşanan işkence ve insanlık dışı uygulamalar nedeniyle "dünyanın en kötü şöhretli 10 cezaevi" arasında yer alıyordu.     

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9 Temmuz 2021'de kenti ziyaretinde Diyarbakır Cezaevi’nin boşaltılarak kültür merkezi haline getirileceğini açıklamıştı.

Ardından mülkiyeti Kültür ve Turizm Bakanlığına devredilen ve geçen yıl boşaltılan cezaevinde restorasyon çalışmasına başlandı.

Merkez Bağlar ilçesinde 1972 yılında yapımına başlanan cezaevi, 1980'de açıldı ve 12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından geçen yıllarda adı zulümle, işkenceyle, insanlık dışı muameleyle anıldı. Sadece 1981 ve 1984 yılları arasında cezaevinde 30 mahkum hayatını kaybetti.

Yeni dönemde "Müze ve Kültür Alanı" olarak kullanılacak olan cezaevinde kalanlar, yaşananların unutulmaması için yapının asline göre onarılmasını istiyor.

Bir dönem "Dünyanın en kötü şöhretli 10 cezaevi" arasında yer alan Diyarbakır Cezaevi’nde kalan Kürdistan Yurtseverler Partisi (PWK) Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Can Azbay, bu cezaevinde yıllarını geçirmiş ve işkenceye maruz kalmış isimlerden biri.

Bugün cezaevinin müzeye dönüştürüldüğüne şahit olan Azbey, “Benim ve arkadaşlarımın, şehit olan yoldaşlarımın yaşadıkları bir bir gözlerimde canlandı. Kaldığım ve işkence gördüğüm kavuş, ölüm orucunda hayatını kaybeden arkadaşlarımın, kendini yakan o dört arkadaşımın kaldığı hücreyi bir kez daha gördüm” dedi.

5 Nolu Cezaevi Hafıza Müzesi Girişim Grubu, cezaevinin boşaltılarak müzeye dönüştürülmesi için birçok defa hükümet yetkilileri ile bir araya geldi. Bu görüşmeler neticesinde talepleri Kabul edildi ve cezaevinin restorasyonuna karar verildi.

Diyarbakır Cezaevi mağdurlarından yatan Nuri Sınır, “Ya resimlerle, ya da heykellerle burada yaşanan vahşeti yeni nesillere aktarmak lazım. Kürtlere yapılan zulmün gizlenmemesi ve unutulmaması için bu gerçeklerin ortaya konulması gerekiyor. Kürtlerin bunu burada görmesi ve kendilerini tanıması gerekiyor” diye konuştu.

Paşa Akdoğn da, “Diyarbakır 5 Nolu Cezaevi hafıza müzesine dönüşmeli. Orada neler yaşandı, bunların gösterilmesi lazım” dedi.

Aynı vahşetin mağdurlarından Abdullah Çelebi de, “Kültür Bakanlığı ile karşı karşıya geldik. Bize söz verdiler. Yüzde yüz olmasa da yüzde seksen asline göre restore edilecek” diyerek taleplerini yineledi.

Diyarbakır Cezaevi’nde bir dönem Kürt siyasetçiler Ahmet Türk, Gültan Kışanak ve Orhan Miroğlu gibi isimler de kaldı.