Haber Merkezi – Bilim insanları, Marmara'da olası büyük bir deprem yaşanması sonucu oluşabilecek tsunaminin, İstanbul'da kıyısı olan birçok ilçeyi etkileyebileceğini belirtiyor.
Merkez üssü Bursa Gemlik olan 5,1 ve 4,5 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Deprem başta İstanbul olmak üzere çevre illerde büyük paniğe yol açtı.
Depremlerin ardından “Marmara’da tsunami olur mu, olursa İstanbul’u nasıl etkiler?” merak ediliyor.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi (BDTİM) Müdürü Doç. Dr. Doğan Kalafat, Türkiye’nin tarih boyunca Asya’daki gibi 30-40 metre dalga yüksekliği olan tsunamilere maruz kalmadığını söyledi.
BBC Türkçe’ye konuşan Doç. Dr. Kalafat, yapılan araştırmaların, Türkiye ve yakın çevresinde son 3000 yıl içinde 90’dan fazla tsunami meydana geldiğini gösterdiğini söyledi.
1509 ve 1894 tarihli İstanbul, 1598 Amasya, 1963 Doğu Marmara, 1939 Erzincan, 1968 Bartın depremlerinin sonucunda tsunami yaşandığı belirtiliyor.
Araştırmalar, yaklaşık 8 büyüklüğündeki 1509 İstanbul depreminde altı metre yükseklikte olduğu düşünülen tsunami dalgalarının Yenikapı’daki şehir surlarını aştığını gösteriyor.
1894’teki depremde ise İstanbul’da Karaköy ve Azapkapı köprülerinin sular altında kaldığı belirtiliyor.
2020’deki İzmir Depremi de, özellikle Seferihisar ilçesinin Sığacık ve Akarca bölgeleri ile Urla ilçesinin Zeytineli bölgelerinde etkili olan bir tsunamiye sebep olmuştu.
Marmara Depremi'nde tsunami oluşabilir mi?
Beklenen büyük Marmara Depremi sonrası tsunami olasılığı var mı? Sorusuna birçok bilim insanı gibi Doç. Dr. Kalafat da “Evet” yanıtını verdi.
Doç. Dr. Kalafat, “Özellikle Marmara Denizi’nde bulunan üç derin çukurun etrafındaki kalın genç alüvyon-sediman tabakalarının bir deprem sonucu hareketi sonucu, yani deniz dibi heyelanları sonucu tsunami olma olasılığı mevcut” dedi.
Tsunami yaklaşık 1 km kadar ilerleyebilir
Eski İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökçe de, son yıllarda İBB’de tsunami konusunda çalışmalar yürütüldüğünü söyledi.
Dr. Gökçe, “Yapılan analizlerde özellikle İstanbul’un güney kıyılarında; Marmara Denizi’nde meydana gelebilecek bir sismik aktivitenin tetiklemesine bağlı olarak deniz içi heyelanlarının hareketi ile İstanbul Boğazı ve Marmara Denizi’ne doğrudan kıyısı olan bütün ilçelerde değişken ama önemli boyutlarda tsunami etkisi olacağı, bazı bölgelerde deniz içi heyelanların büyüklüğüne de bağlı olarak tsunami dalgalarının yüksekliğinin altı metrelere ulaşabileceği, dere ve çeşitli kanallar vasıtasıyla yaklaşık bir km kadar iç bölgelerde ilerleyebileceği ve bu dalgaların kıyıya varış süresinin yaklaşık altı dakikayı bulabileceği hesaplanmıştır” diye konuştu.
“Dalga yüksekliği 2.2 metreyi aşmaz”
Doç. Dr. Kalafat ise Kandilli'deki çalışmalarıyla ilgili “Enstitümüzde Marmara Bölgesi için gerçekleştirilen farklı deprem senaryolarının neden olabileceği tsunami tehlike analizi çalışmalarında, Marmara genelinde sadece deprem kaynaklı beklenen tsunami dalga yüksekliklerinin 2.2 metreyi aşmayacağı sonucu elde edilmiştir” bilgisini paylaştı.
Etkilenecek ilçeler
İBB Deprem ve Zemin İncelme Şube Müdürlüğü’nün hazırladığı ve BBC Türkçe’nin incelediği tsunami bilgi notunda yer alan, Müdürlüğün hazırladığı tabloya göre olası bir büyük deprem sonrası tsunami dalgalarının kıyılara ortalama varış süreleri, ilçelere göre şöyle:
Adalar (5), Avcılar (5,5), Bakırköy (6), Büyükçekmece (6), Beylikdüzü (6), Fatih – Güney Bölgesi (8,5), Kadıköy (9), Tuzla (9,5), Zeytinburnu (10,5), Pendik (10,5), Küçükçekmece (11), Üsküdar (11), Fatih Kuzey Bölgesi (12), Beyoğlu (12), Maltepe (12), Kartal (12,5), Beşiktaş (14,5), Silivri (18).
Tehlike durumunda ne yapılmalı?
Yetkililere ve uzmanlara göre İstanbul’un depremle mücadelesinde asıl olarak hedef, depreme dirençli kentler oluşturmak.
Tsunami ise ikincil bir tehlike olarak değerlendiriliyor.
Tsunami riskine karşı çeşitli çalışmalar yapılırken bu alandaki mücadelenin en önemli ayağının afet bilincinin oluşması olduğu aktarılıyor.
Dolayısıyla kent sakinlerinin tsunami riskinin farkında olması ve olası bir büyük deprem sonrası oluşabilecek tsunami konusunda bilinçli davranması çok önemli görülüyor.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın