Erbil (Rûdaw) –Irak Parlamentosu’na sunulan Haşdi Şabi’ye ilişkin yeni yasa tasarısı birçok değişiklik öngörüyor. Yasa onaylanırsa üyelerinin siyasi faaliyetlerde bulunması, silahlı üyelerinin parti ve örgütlere katılmasını yasaklıyor, operasyonlarını silahlı kuvvetler genel komutanının onayına bağlıyor ve Haşdi Şabi Kurulu askeri akademiye sahibi oluyor.
Bugün Irak Parlamentosu, Halk Seferberlik Güçleri'ne (Haşdi Şabi) ilişkin yasa tasarısının ilk okumasını gerçekleştirecek. Daha önce aynı amaçla başka bir yasa tasarısı parlamentoda oylamaya sunulmuş ancak görüş ayrılıkları nedeniyle kabul edilmemişti.
Rûdaw’ın elde ettiği bilgiye yeni tasarı, sosyal medyada geniş yankı buldu ve adı değiştirilerek "Haşdi Şabi Yasası" olarak sunuldu. Önceki tasarının adı ise "Haşdi Şabi Mücahitlerinin Hizmet ve Emekliliği" idi.
Tasarı 18 maddeden oluşuyor ve 25 Şubat 2025'te Irak Bakanlar Kurulu tarafından onaylandı. Daha önce sunulan tasarı ise geri çekilmişti.
Bu yasa tasarısında Haşdi Şabi, Irak silahlı kuvvetlerinin bir parçası olarak tanımlanmış ve silahlı kuvvetler genel komutanına bağlanmıştı.
Haşdi Şabi'nin tanımı ve görevleri
Yeni tasarıda Haşdi Şabi, Irak'ın silahlı kuvvetlerinin bir parçası olarak tanımlanıyor ve Genelkurmay Başkanlığı'na bağlanıyor.
Haşdi Şabi Kurulu yasa tasarısının ikinci maddesine göre, bu gücün görevi şöyle tanımlanıyor:
- Irak'taki anayasal ve demokratik sistemi korumak
- Ülkenin savunmasını sağlamak
- Terörle mücadele etmek
- Ulusal güvenliğin korunmasına katkı sağlamak
- Sürekli eğitim ve askeri tatbikatlarla profesyonel bir askeri yapı oluşturmak
Haşdi Şabi’ye bağlı güçler, yalnızca başbakanın onayıyla askeri operasyon düzenleyebilir. Ayrıca Haşdi Şabi üyeleri "mücahit" olarak adlandırılacak ve en son askeri teknolojiyle donatılacak.
Tasarıya göre Haşdi Şabi, Savunma ve İçişleri Bakanlıkları ile diğer devlet kurumlarıyla koordinasyon içinde çalışmalıdır.
Liderlik ve Yapılanma
Haşdi Şabi'nin başkanı en üst düzey otorite olacak ve teşkilatın yönetim politikasını belirleyerek tüm faaliyetlerini denetleyecektir.
Başkanlık görevine atanacak kişinin belirli şartları karşılaması gerekmektedir:
- Üniversite diplomasına sahip olması
- Siyasi ve askeri deneyiminin bulunması
Haşdi Şabi başkanı, bakanlık seviyesinde yetkilere sahip olacak ve Ulusal Güvenlik Konseyi üyesi olacak. Yetkilerinin bir kısmını başkan yardımcılarına veya genel sekretere devredebilir. Ayrıca, askeri yasaların uygulanması konusunda savunma bakanı yetkilerine sahip olacak.
Haşdi Şabi, 16 farklı idari birimden oluşacak. Bu birimler arasında Genelkurmay Başkanlığı, Genel Sekreterlik, İdari ve Mali İşler Müdürlüğü, Mühendislik Şirketi gibi yapılar bulunuyor.
Genelkurmay Başkanı, en az 10 yıl Haşdi Şabi’de hizmet etmiş ve "Tümgeneral" rütbesine sahip olmalıdır. Genel Sekreterin de en az 10 yıl görev yapmış ve "Korgeneral" rütbesinde olması gerekmektedir.
Haşdi Şabi için askeri akademi kuruluyor
Tasarıya göre Haşdi Şabi, kendi askeri akademisini kuracak. Bu akademi, Savunma ve İçişleri Bakanlıklarına bağlı mevcut askeri akademilerle benzer olacak. Mezunlarına askeri bilimler alanında lisans diploması verilecek.
Haşdi Şabi başkanı, en az üç danışmana sahip olacak.
Siyasi faaliyet yasaklanıyor
Tasarıya göre Haşdi Şabi personeli hiçbir parti veya siyasi örgüte üye olamayacak ve hiçbir siyasi faaliyette bulunamayacak.
Haşdi Şabi'nin mali hesapları, Mali Denetim Divanı tarafından incelenecek.
9 yıllık eski yasa yürürlükten kalkıyor
Yasa tasarısında, Haşdi Şabi Kurulu'nun yasanın çıkarılmasından sonra, 2016 yılındaki 40 sayılı Haşdi Şabi Kurulu Yasası yerine bu yasanın prosedürlerine tabi olacağı belirtilmiştir.
40 sayılı yasa, IŞİD savaşı sırasında Irak Parlamentosu'nda onaylanmış olup, sadece Haşdi Şabi Kurulu'nun kurulması için yasal bir çerçeve belirleme amaçlıydı.
Yeni yasa ile tüm görev ve haklar, eski yasadan yeni yapılanmaya devredilecek ve resmi gazetede yayımlandığı tarihte yürürlüğe girecektir.
Haşdi Şabi ne zaman kuruldu?
Haşdi Şabi (Halk Seferberlik Güçleri), 2014 yılında Irak'ta IŞİD'in hızlı ilerleyişine karşı kuruldu. Irak hükümetinin çağrısı ve Şii dini lider Ayetullah Ali Sistani'nin fetvası üzerine, çeşitli Şii milis grupları, bazı Sünni, Hristiyan ve Türkmen unsurların katılımıyla oluşturuldu. Haşdi Şabi bünyesindeki silahlı grupların birçoğunun İran’a yakın olması nedeniyle sık sık gündeme geliyordu.
Resmi rakamlara göre Haşdi Şabi’ye bağlı 150.000 - 160.000 civarında savaşçısı var.
2016 yılında çıkarılan 40 sayılı yasa ile Haşdi Şabi, doğrudan Irak Başbakanı’na bağlı bir kurum haline geldi. Başbakan aynı zamanda Irak Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı olduğu için, Haşdi Şabi doğrudan onun emirlerine tabi oldu.
Haşdi Şabi Kurulu, Irak Ulusal Güvenlik Konseyi'nde temsil ediliyordu. Stratejik kararlar alırken Irak güvenlik kurumlarıyla koordinasyon sağlıyordu. Haşdi Şabi, özerk bir yapıya sahipti ve kendi lider kadrosu tarafından yönetiliyordu.
Mali kaynakları Irak bütçesinden ayrı bir kalem olarak tahsis ediliyordu. Resmi bir askeri yapı olarak görülse de Savunma Bakanlığı’na veya İçişleri Bakanlığı’na bağlı değildi.
Bu durum, Haşdi Şabi’nin yarı bağımsız bir güç olarak hareket etmesine olanak tanıyordu.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın