Foto: Rûdaw
Bağdat (Rûdaw) – Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Irak'a yaptığı ziyarette Bağdat'ı, “PKK'yi resmen terör örgütü olarak ilan etmeye” çağırdı. Fidan'ın Iraklı yetkililerle görüşmelerinde Kürdistan petrolünün Türkiye'ye ihracatının yeniden başlaması ve su meselesi de gündemdeydi.
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 22-24 Ağustos 2023 tarihlerinde Bağdat ve Erbil'i kapsayacak şekilde Irak ve Kürdistan Bölgesi’ne bir ziyaret gerçekleştiriyor.
Söz konusu ziyaret Ankara ve Bağdat ile Erbil’i ilgilendiren ortak konuların uzun zaman sonra üst düzey yetkililer arasında görüşülüyor olması nedeniyle önemli görülüyor.
Dün ilk olarak mevkidaşı Fuad Hüseyin ile görüşen Fidan, bugün de Cumhurbaşkanı Latif Reşid, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ile bir araya geldi. Türk bakan ayıca Bağdat’ta Sünni ve Şii liderlerin yanı sıra Irak Türkmen Cephesi (ITC) liderleri ile de görüştü.
İki taraf arasında ekonomik ve ticari konuların dışında, iklim değişikliği ve kuraklık nedeniyle Irak’ın karşı karşıya kaldığı su sorunu, Kürdistan’dan Ceyhan’a petrol akışının durdurulması ve Türekiye’nin ısrarla üzerinde durduğu güvenlik meselesi öne çıkan başlıklar.
Kürdistan petrolü meselesi
Parti merkezli Uluslararası Ticaret Odası (ICC), Mart ayındaki tahkim davası kapsamında, SOMO’nun onayı dışında Kürdistan’dan petrol yükelnmesi gerekçesiyle Türkiye’nin, Bağdat hükümetine 1,5 milyar dolar tazminat ödemesine hükmetmiş, petrol akışı 25 Mart tarihinde durdurulmuştu.
Erbil ile Bağdat, Nisan ayında Kürdistan’dan petrol ihracatına devam etmek için bir anlaşma imzalamış ancak Ankara ile Bağdat arasında tazminat konusunda yaşanan anlaşmazlık nedeniyle ihracata başlanmamıştı.
Bu kapsamda Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani dün Ankara'ya giderek ürkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar ile görüştü
Rûdaw’a konuşan Irak Dışişleri Bakan Yardımcısı Hişam el-Alevi, “Irak, Türkiye’deki Ceyhan limanı üzerinden petrol ihracatının yeniden başlamasını istiyor. Burada mahkeme kararı var, petrol ihracatı davasıyla ilgili bir takım davalar var, bunun tartışılması, üzerinde anlaşmaya varılması gerekiyor. Dışişleri bakanının ziyareti aynı zamanda konuyu görüşmek ve her iki ülkenin çıkarına olacak bir çözüme ulaşılması konusunda mutabakata varmak için de önemli” dedi.
Erdoğan’ın Irak ziyareti
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın henüz tarihi belirlenmemiş olsa da, bölgeye bir ziyaret gerçekleştirmesi bekleniyor. Ancak kaynaklar, Hakan Fidan'dan sonra Türkiye Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın geniş bir heyetle Irak'a geleceğini belirtiyor.
Hişam el-Alevi, “Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu ay Irak'a gelip gelmeyeceğinden emin değilim ama önümüzdeki ay bu ziyaret gerçekleşecek. Öncesinde Türkiye Ekonomi ve Ticaret Bakanı'nın ziyaretini bekliyoruz ki bu da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın başkanlığında üst düzey bir heyetin hazırlığı olacak” diye konuştu.
PKK konusu ve TSK’nın Kürdistan Bölgesi’ndeki varlığı
Hakan Fidan, Fuad Hüseyin görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, “Irak'tan dostluk ve kardeşlik gereği PKK’yı resmen terör örgütü olarak tanımalarını bekliyoruz" dedi. Bağdat sık sık Türkiye'nin Kürdistan Bölgesi’ndeki operasyon ve hava saldırılarının egemenliğini ihlal ettiğinden şikayet ederken, Fidan, PKK'nin Kandil, Mahmur ve Şengal’deki faaliyetlerini "Irak'ın egemenliğine karşı bir meydan okuma" olarak nitelendirdi.
Rûdaw’a konuşan Irak Başbakanı Sudani’nin danışmanı Halid el-Yakubi de, iki tarar arasında çözülmemiş pek çok sorun olduğunu vurgulayarak, “Bu sorunlardan biri de güvenlik sorunu. Türkiye'nin Irak topraklarındaki gayri meşru varlığı Türkiye açısından önemli konulardan biridir” dedi.
Su sorunu
Dicle ve Fırat nehirleri üzerindeki inşa edilen barajlar ve su konusu iki ülke arasında hassas konulardan biri. Iraklı yetkililer bu konuya özellikle vurgu yapıyor ve iki nehrden Irak’a düşen su payının kesilmesi nedeniyle Türkiye'yi suçluyor.
Halid el-Yakubi, Fidan’ın Iraklı yetkililerle görüştüğü konulardan birinin de su meselesi olduğunu aktardı.
Fidan dünkü görüşmede, "Irak'ın yaşadığı su sıkıntısını yakından takip etmekteyiz. Bu konuya tamamen insani bakımdan yaklaşımımızın bilinmesini isterim" açıklamasını yapmıştı.
Türkiye’nin Irak ve Kürdistan Bölgesi ile arasındaki ticaret hacmi 2022 milyar doları aşıyor.
Dışişleri Bakanı Hüseyin, "Türkiye ile ticari ilişkilerimiz hızlı şekilde ilerledi ve gittikçe gelişmeye devam ediyor” derken Fidan ise, “An itibarıyla ticaret hacmimiz 25 milyar dolara yaklaşmaktadır fakat bu, gerçek potansiyelimizin çok gerisinde bir rakamdır. Bunu daha da ileri taşımak için atmamız gereken birtakım karşılıklı adımlar var şüphesiz" şeklinde konuşmuştu.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın