Irak ile Türkmenistan arasında doğal gaz anlaşması imzalandı
Bağdat (Rûdaw) - Irak ile Türkmenistan arasında doğal gaz alanında bir anlaşma imzalandı. Anlaşma çerçevesinde, Türkmenistan’dan ihraç edilen doğal gaz İran üzerinden Irak'a gönderilecek.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya Es-Sudani’nin öncülüğünde Türkmenistan yetkilileri ile aylardır yapılan görüşmeler sonuca ulaştı.
Irak Elektrik Bakanı Ziyad Ali Fazıl ile Türkmenistan Devlet Gaz İşleri Bakanı ve Türkmengaz Devlet Kurumu Başkanı Maksat Babayev bugün başkent Bağdat’ta, Irak’a günlük 10 milyon metreküp doğal gaz tedarikini öngören anlaşmaya imza attı.
Irak'taki elektrik santrallerine Türkmen gazı tedariki konusunda imzalanan anlaşma kapsamında, Türkmenistan, Irak'a yıllık yaklaşık 10 milyar metreküp doğal gaz ihraç etmeyi planlıyor.
Temmuz 2024'de Türkmen ve İran tarafları, Türkmenistan'dan İran üzerinden Irak'a takas yoluyla temin edilecek yıllık 10 milyar metreküpe kadar doğalgazın satışına ilişkin sözleşme imzalamıştı.
İmzalanan anlaşma çerçevesinde Irak, günlük 20 milyon metreküp gazı bu ülkeden ithal edecek. Bağdat yönetimi ithal ettiği gazı, elektrik üretim santrallerinin tam kapasite çalıştırılması için kullanılacak.
Irak Elektrik Bakanı'na göre, Türkmenistan gazı, İran boru hattı üzerinden Irak’a taşınacak ve bu süreç, ikili mekanizmalar ve İsviçreli Loxton Energy şirketinin işbirliğiyle gerçekleştirilecek.
Ziyad Ali Fazıl, bu anlaşmanın bir yıldan fazla süren yoğun çabalar sonucunda imzalandığını belirtti.
Irak Petrol Bakanlığı heyeti 24 Ağustos 2023'te, Türkmenistan’ı ziyaret ederek, bu ülkenin enerji sektörü yetkilileriyle elektrik üretim santrallerinde kullanılmak üzere gaz ithalatı için mutabakat zaptı imzalamıştı.
Türkmenistan, dünyanın büyük doğal gaz rezervlerine sahip, bölgesel ve küresel enerji alanının en önemli aktörlerden biri olarak görülüyor.
Dünyada doğal gaz rezervi sıralamasında Rusya, İran ve Katar’ın ardından 4. sırada bulunan Türkmenistan, enerji sektöründe ihracatını genişletme olanakları kapsamında çeşitli çalışmalar yürütüyor.
Ülke ekonomisi için kritik öneme sahip olan doğal gaz ihracatından önemli gelir sağlayan Türkmenistan, 2021'de 83 milyar metreküple bağımsızlığını kazanmasından bu yana yıllık en yüksek doğal gaz üretim seviyesine ulaştı.
Türkmenistan'ın mevcut doğal gaz boru hattı anlaşmaları
Doğal gazını ihraç etmek için geniş bir gaz boru hattı ağına sahip olan Türkmenistan, 2009'da hizmete açılan Türkmenistan-Özbekistan-Kazakistan-Çin boru hattı üzerinden yıllık yaklaşık 40 milyar metreküp doğal gaz satışı gerçekleştirerek halihazırda Çin’in en büyük doğal gaz tedarikçisi konumunda.
Ayrıca Türkmenistan, 2019'da yıllık 5,5 milyar metreküp gaz satışı için Rusya ile 5 yıllık anlaşma yaparken 2021'de yapılan swap anlaşması çerçevesinde de İran üzerinden Azerbaycan’a yıllık yaklaşık 2 milyar metreküp gaz satışı gerçekleştiriyor.
Enerji politikasında doğal gaz, petrol gibi yer altı zenginliklerinin önemli yere sahip olduğu Türkmenistan’da, hükümet gaz sektörünü geliştirmek ve ihracatını artırmak için çeşitli politikaları hayata geçirmeye çalışıyor.
Türkmenistan, doğal gaz rezervlerinin keşfini ve üretimi artırmak, yeni ihracat rotalarını bulmak için uluslararası enerji şirketleri ile işbirliği yapmaya devam ediyor. Türkmenistan, 2021'de Azerbaycan ile Hazar Denizi'nde yer alan ve "Dostluk" olarak nitelendirilen petrol yatağının ortak işletilmesi konusunda anlaşma imzaladı.
Doğal gaz ticaretinde alternatif boru hattı projelerinin üzerinde çalışmalar yapan Türkmenistan, halihazırda inşaatı devam eden Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan (TAPI) doğal gaz boru hattı üzerinden gelecekte yıllık 33 milyar metreküp doğal gaz satışı yapmayı planlıyor.
Ayrıca, inşa aşamasında olan Türkmenistan-Özbekistan-Tacikistan-Kırgızistan-Çin güzergahındaki doğal gaz boru hattının 4. kolunun yıllık gaz ihracat hacmi ise 25 milyar metreküp. Trans-Hazar boru hattı projesi ise ülkenin Avrupa pazarına açılmak üzere yaptığı en önemli girişimlerin başında geliyor.