Erbil (Rûdaw) –  Nugre Salman ölüm kampı, Irak’ın güneyinde çöl ortasında dönemin Baas rejimi tarafından inşa edilen bir kale. 1988 yılında Enfal operasyonlarında kaleye götürülen binlerce Kürt, burada işkence gördü. Daha sonra diri diri toprağa gömüldüler.

Çoğu kadın, çocuk ve yaşlı yaklaşık 182 bin Kürdün katledildiği Enfal soykırımının üzerinden 34 yıl geçti. Basra’daki Nugre Selman ölüm kampının ismi ise soykırım ile özdeşleşti.

Bu yıl Enfal soykırımının yıl dönümünde şehit aileleri, Nugre Selman’a gitti. Aileler, çölde toprağı kazıyarak yakınlarını aradı.

Yakınlarını Enfal Soykırımında kaybeden Feziye Ali, çocuğunu kaybeden annenin acıklı hikayesini anlatırken “Bir saat önce çocuğu öldü ve kendisi de ölümün eşiğindeydi. Fakat çocuğuna hala süt veriyordu. Hiç unutamıyorum" ifadelerini kullandı.

Toprağı kazıyarak yakınlarını arayan Ramazan Rüstem ise, “Biz kıymetlilerimizin kemiklerini arıyoruz. Elbiselerini bulduk. Bulduğumuz da bir kadının elbisesinden” dedi.

Enfal’de 182 bin Kürt katledildi

Enfal, Kürdistan Bölgesi’nde dönemin devrik Irak Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin’in emri ile Kürt halkına karşı uygulanan 8 aşamalı soykırım hareketinin adıdır. Enfal soykırımında kadın, çocuk, yaşlı yaklaşık 182 bin Kürt katledildi.

Operasyon ismini Kur'an'daki Enfal Suresinden alıyor. Enfal’in Arapça anlamı “savaş ganimetleri” dir.

23 Şubat 1988’de başlayıp 7 Haziran 1989’da sona eren 8 aşamalı Enfal soykırım projesinde 182 bin Kürt zorla yerinden edilerek Irak çöllerine götürüldü ve buralarda kazılan çukurlara canlı olarak gömüldü.

Yine 4 bin 500 köy ve 30 ilçe yerle bir edildi, bin 800 okul, 300 hastane, 3000 cami ve 27 kilise yıkıldı.

Güney Kürdistan’da en az 1 milyon insanın göç etmesine neden olan Enfal operasyonları döneminde, 16 Mart 1988’de Halepçe ve çevresine yönelik yeni bir saldırı başlatıldı. Kimyasal silahlarla saldırılan kentte en az 5 bin kişi hayatını kaybetti.

Foto muhabir: Bilind T. Abdullah