Haber Merkezi - Irak Başbakanı Sudani, bu ayın ortasında ABD Başkanı Joe Biden ile Washington'da gerçekleştireceği görüşmede çantasında bulunan beş konuyu açıkladı. Bunların en öne çıkanlarından ikisi ekonomi ve terör olacak. Sudani, Irak-ABD ilişkilerini “Orta Doğu'da istikrarın anahtarı olarak” nitelendiriyor.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Washington’a düzenleyeceği geziden kısa bir süre önce Amerikan Foreign Affairs dergisine “Irak'ın ABD ile yeni bir ortaklığa ihtiyacı var” başlıklı bir makale yazdı.
ABD-Irak ilişkilerinde iniş çıkışlar yaşandı
ABD’nin 21 yıl önce diktatör Saddam Hüseyin rejimini devirmek ve demokratik bir sistemin temellerini atmak için Irak halkına yardım ettiğini belirten Sudani, bu sayede Iraklıların ilk kez özgürlüğü tattığını söyledi.
Sudani, “O zamandan bu yana ABD-Irak ilişkileri iniş çıkışlar, etkileşim ve ayrılma dönemleri yaşadı. Ancak her iki ülkenin liderleri arasında ilişkimizin, ortak çıkarlar ve zorlukların üstesinden gelmeye yönelik işbirlikçi çabalarla desteklenen stratejik bir öncelik olarak kalacağı konusunda ortak bir anlayış oluştu. Birlikte terörizmi yendik ve güvenlik işbirliği Irak ordusunu ve etkili güvenlik güçlerini yeniden inşa etmemizi sağladı” ifadelerini kullandı.
“Stratejik ortaklığımızı yeni bir aşamaya taşıyıp korumamız gerekiyor”
“Bugün stratejik ortaklığımızı, Bağdat ile Washington arasındaki verimli işbirliğinden vazgeçmeden, Irak'ın egemenliğini ve bağımsızlığını destekleyen yeni bir aşamaya taşıyop korumamız gerekiyor” diyen Başbakan Suradani, IŞİD tehdidini ve Irak güvenlik güçlerinin yeteneklerini değerlendirmek üzere hem ABD hem de Irak'tan üst düzey askeri yetkililerden oluşan Yüksek Askeri Komite'nin kurulduğunu hatırlattı.
IŞİD karşıtı uluslararası koalisyon 2014 yılında ABD liderliğinde örgütle mücadele için kurulduğunu ve Irak'ın daveti ile 86 ülkeyi kapsadığını anımsatan Surani, bugün koalisyonun kararlaştırılan bir zaman çizelgesine göre kademeli ve düzenli bir şekilde görevinin sona erdirilmesi konusunda bir anlaşmaya varıldığını belirtti.
Yüksek Askeri Komite’nin ABD'li danışmanların varlığı da dahil olmak üzere gelecekteki ilişkiler için bir yol haritası çizedeğini vurgulayan Sudani, bu hamlenin ABD ile ilişkilerde gerilemenin aksine, sadece güvenlik ve askeri konuların ötesine geçen işbirliğine dayalı yeni bir ortaklık aşamasına geçmeye olanak tanıyacağını dile getirdi.
“Güvenlik ve istikrar sağlandıktan sonra silahlara duyulan ihtiyaç ortadan kalkacak”
Sudani, “ABD-Irak ilişkileri Orta Doğu'nun istikrarının yanı sıra bölge halkının refahının da anahtarıdır. Son yirmi yıldır Irak'ta var olan silahlı gruplarla yaşanan çatışmalar nedeniyle iki ülke arasında son yıllarda zaman zaman gerginlikler yaşandı. Bu gruplar, Irak'ın terörizmle mücadele ederken karşılaştığı karmaşık koşullardan doğdu. Ancak güvenlik ve istikrar sağlandıktan sonra devletin ve kurumlarının kontrolü dışındaki silahlara duyulan ihtiyaç yavaş yavaş ortadan kalkacak. Bu amaçla uyumlu bir şekilde çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
“Irak'ın önünde uzun ve zorlu bir yol var”
“Irak'ın önünde uzun ve zorlu bir yol var” diyen Başbakan Sudani, “Hükümetim, ABD ile bazen Amerikan güçleriyle doğrudan çatışmaya giren gruplar arasında hassas konumunun ve koruması gereken hassas dengenin farkındadır. Ancak bu duruma ilişkin vizyonumuz açıktır: Irak'taki veya komşu ülkelerdeki Amerikan çıkarlarına yönelik saldırıları reddediyoruz. Aynı zamanda, iç karmaşıklıkları yönetmek ve çeşitli taraflarla siyasi anlaşmaya varmak için de zamana ihtiyacımız var. Savaş ve barış yapma kararı devletin münhasır meselesi olmalıdır ve başka hiçbir taraf bu hakkı talep edemez” değerlendirmesini yaptı.
“Irak dostlarının yardımıyla terörü yenmeyi başardı”
Sudani, “Irak, başta ABD olmak üzere dostlarının yardımıyla yakın tarihin en acımasız terör örgütünü yenmeyi başardı. Artık sadece küçük IŞİD grupları kaldı; güvenlik güçlerimiz tarafından çöllerde, dağlarda, mağaralarda takip ediliyorlar ama artık devlete tehdit oluşturmuyorlar. Bu çatışma, güvenlik güçlerimizin deneyimini önemli ölçüde artırmış ve onları terörle mücadelede en iyi ordular arasına yerleştirmiştir. Dolayısıyla yeni bir sayfa açmanın ve kaynaklarımızı ve yeteneklerimizi savaş yürütmekten kalkınmayı teşvik etmeye yönlendirmenin zamanı geldi” dedi.
“Yeni bir sayfa açmanın zamanı geldi”
Terörizme karşı nihai zaferin her alanda halka sunulan temel hizmetlerin makul standartlarını içeren gerçek bir gelişme olmadan elde edilemeyeceğini vurgulayan Sudani, şunları kaydetti:
“Hükümetimin geliştirdiği ve uygulamaya kararlı olduğu programın amacı budur: ekonomik ve mali reformları hayata geçirmek, insan haklarını geliştirmek, kadınları güçlendirmek, genel olarak özgürlük ve demokrasi ilkelerini teşvik etmek. Etkisi daha az yıkıcı olmadığı için terörizmin diğer yüzü olan yolsuzlukla mücadele etmemiz ve Irak halkının parasının anlamlı amaçlara harcanmasını sağlamamız da çok önemli. OPEC'in en büyük ikinci petrol ihraç eden ülkesi olma konumumuzdan yararlansak bile (önemli doğal gaz rezervlerine sahip olmanın yanı sıra), ekonomimizi petrole bağımlılıktan uzaklaştırarak çeşitlendirmeliyiz. Bu amaçla sınır ötesi projeler (komşu ülkelerle sanayi bölgeleri gibi) ve Körfez bölgesini Türkiye ve Avrupa'ya bağlamaya hizmet eden Kalkınma Yolu'nu geliştiriyoruz.
Dolayısıyla yeni bir sayfa açmanın ve kaynaklarımızı ve yeteneklerimizi savaş yürütmekten kalkınmayı teşvik etmeye yönlendirmenin zamanı geldi.
Bu çabanın bir parçası olarak artık Irak ile ABD arasındaki ilişkiyi tek yönlü olmaktan çıkıp kapsamlı bir ilişkiye dönüştürme fırsatına sahibiz. Irak ve ABD arasında 2008 yılında imzalanan Stratejik Çerçeve Anlaşması'nın tüm hükümlerinin hayata geçirilmesinin zamanı geldi. Bu anlaşma, son yirmi yıldır ilişkiye hakim olan güvenlik ve askeri konuların çok ötesine geçiyor, ekonomi ve yatırım, enerji ve iklim, tarım ve sanayi, teknoloji ve eğitim gibi alanlarda işbirliği şartlarını içeriyor.”
Kolektif fedakarlıklar göz önüne alındığında hem Irak hem de Amerikan halkının bu ortaklığın sürekli faydalarını görmeyi hak ettiğini kaydeden Sudani, “Irak'ın mevcut istikrarı Amerikan şirketlerini enerji, telekomünikasyon, konut, sağlık, eğitim, ulaştırma ve daha birçok alanda önemli kalkınma projelerinde yer almaya teşvik etmelidir. Sürdürülebilir ve yenilenebilir sektörler geliştirmeyi hedeflediğimiz için Amerikan uzmanlığına ve teknolojisine acil ihtiyacımız temiz enerji ve yeşil ekonomiye kadar uzanıyor. Stratejik Çerçeve Anlaşması bu faaliyetlerin yasal altyapısını oluşturdu. Bunlara yatırım yaparak Irak'ı demokrasisini geliştirecek, devleti güçlendirecek ve hukukun üstünlüğünü güçlendirecek bir konuma getirebiliriz; bu sütunlar Irak'ı tarihi ihtişamına kavuşturmamızı sağlayacak sütunlardır” ifadelerini kullandı.
“Dış ilişkilerimizin temel ilkesi ‘önce Irak’tır”
Irak’ın dış politikadaki önceliklerine değinen Başbakan Sudani, “Dış ilişkilerimizin temel ilkesi ‘önce Irak’tır; bölgemizdeki ve ötesindeki dost ülkelerle ortak çıkarlara dayalı güçlü ortaklıklar kurmaktır. Bu ilke, Irak'ın herhangi bir dış aktörün hesaplaşma alanı haline gelmemesi için her ülkeye eşit şartlarda yaklaştığımız anlamına geliyor. Irak, diğer çatışmaların aracısı olarak değil, egemenlik ve karşılıklı saygı temelinde ele alınmalıdır” diye yazdı.
Sudani, şöyle devam etti:
“Stratejik konumumuzun avantajını kullanarak Irak'ın Orta Doğu'daki merkezi rolünü yeniden tesis etmeye çalışmamızın nedeni de budur. Orta Doğu'daki krizleri ortadan kaldırmak ve gerilimleri azaltmak için ABD ile çalışma fırsatını memnuniyetle karşılıyoruz. Yine de iki ortağımız İran ve ABD arasındaki çatışmanın ortasında kalmaktan kaçınmaya kararlıyız. Orta Doğu'da gerilimi kapsamlı bir şekilde azaltmanın hem Irak'ın hem de ABD'nin çıkarına olacağını düşünüyoruz. Bu, her şeyden önce Gazze Şeridi'ndeki savaşın acilen sona erdirilmesini ve Filistin halkının meşru haklarına saygı gösterilmesini gerektiriyor.”
“Washington ziyareti ABD-Irak ortaklığını yeni bir temele oturtmak için fırsat olacak”
Muhammed Şiya es-Sudani, “15 Nisan'da Washington'u ziyaret edip Başkan Joe Biden ile görüşmem, ABD-Irak ortaklığını yeni, daha sürdürülebilir bir temele oturtmak için bir fırsat olacak. Görüşmelerimizde ekonomik ilişkimizin devam eden önemi, kara para aklama ve terörün finansmanı ile mücadelede işbirliği ve bölgesel gerilimleri yatıştırmak için siyasi ve diplomatik araçları kullanmanın önemi vurgulanacak. Terörle mücadele her iki hükümetimizin de merkezi konusu olmaya devam edecektir” dedi.
“ABD'nin ve uluslararası koalisyonun diğer üyelerinin terörizmi yenmede IŞİD'le mücadeledeki hayati rolünün farkındayız ve buna değer veriyoruz” diyen Sudani, “Bu destek, Irak'ın istikrar kazanmasına, demokrasi, hukukun üstünlüğü ve hükümetin güç kullanma konusunda tekel sahibi olmasını sağlama konusunda önemli ilerlemeler kaydetmesine yardımcı oldu” yorumunu yaptı.
Ancak Iraklı güvenlik güçlerinin ülkeyi savunma ve vatandaşlarının güvenliğini sağlama konusunda yeteneklerinin artığını belirten Sudani, müreffeh ve istikrarlı bir Irak'ın inşası için Bağdat-Washington ilişkilerininin genişlemesi için doğru zamanın geldiğini söyledi.
Sudani, “Yeni şekliyle ortaklığımız, hem ülkelerimiz için karşılıklı fayda kaynağı hem de Orta Doğu'da istikrarın sağlanmasında itici güç olabilir” diye belirtti.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın