Ortadoğu
Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Salman, 19 Mayıs 2023'te Cidde'de düzenlenen Arap zirvesinde Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky ile el sıkışırken Foto: AFP/ Arşiv
Haber Merkezi – Suudi Arabistan, Rusya-Ukrayna krizini çözüm yollarına ilişkin bir toplantıya ev sahipliği yaptı.
Suudi Arabistan, uluslararası sahnede diplomatik bir rol oynamak isteyen krallığın yeni siyasi girişiminin bir parçası olarak, Ukrayna'daki savaşla ilgili ‘Ukrayna Barış Formülü’ konulu Ulusal Güvenlik Danışmanları Toplantısı’na ev sahipliği yaptı.
Ülkenin kıyı kenti Cidde’de gerçekleşen 2 günlük toplantıya 42 ülkenin temsilcisi katıldı.
Çeşitli ülkelerin ulusal güvenlik ve danışmanlar delegasyonu düzeyinde katıldığı, saatlerce süren toplantı görüşmelerin ardından dün akşam sona erdi.
AFP’nin bildirdiğine göre, bazı ülkelerin delegasyonları Pazar günü Cidde'de ikili görüşmelere devam edecek.
Öte yandan sona eren ‘Ukrayna Barış Formülü’ konulu Ulusal Güvenlik Danışmanları Toplantısı’nın sonuç bildirgesi yayınlanmadı.
Rusya katılmadı
Rusya toplantıya katılmadı. Sputnik’in Rusya Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına dayandırdığı haberine göre; Suudi Arabistan Rusya'ya görüşmenin sonuçları hakkında bilgilendireceğini Moskova'ya iletti.
Çin ise Cidde'deki görüşmeye katılmak üzere Suudi Arabistan'a üst düzey bir yetkili göndereceğini açıklamıştı.
Cidde toplantılarına katılmayan Moskova, herhangi bir müzakerenin "yeni bölgesel gerçekleri" hesaba katması gerektiğini söyledi.
Zelensky: Toplantı Rusya'nın eski sınırlarına dönmesine odaklanıyor
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky'nin ofisi bu hafta Cidde'deki görüşmelerin, 2014'ten beri Rusya tarafından ilhak edilen Kırım da dahil olmak üzere Ukrayna'nın eski sınırlarına dönüş çağrısı yapan bir barış formülü üzerinde odaklanacağını söyledi.
Zelenskiy, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Ukrayna ile Rusya arasında barış konulu toplantıya katılan Ukrayna heyetinin yoğun çaba sarf ettiğini vurguladı.
Zelenskiy “Toplantıya farklı kıtalardan 42 ülke katılıyor olsa da uluslararası hukukun üstün olduğu konusunda herkes hemfikir” ifadelerini kullandı.
Ukraynalı lider, Cidde’deki toplantının oturum aralarında, ortaklarla uluslararası hukuka dayalı düzeni yeniden tesis etmenin önemini vurgulayarak, ikili müzakerelerin yürütülmesinin çok önemli olduğunu belirtti.
"Verimli müzakereler için koşullar yaratmak için çabalar ortak"
Avrupalı bir kaynak, başta "Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine" saygı olmak üzere, bu konunun "herhangi bir barış anlaşmasının merkezinde yer alması" şartıyla, ana noktalarda bir anlayış alanından bahsetti.
Bir Fransız diplomatik kaynak, "Verimli müzakereler için koşullar yaratmak için çabalar ortak" dedi ve ekledi, "Bugünkü toplantı bu koşulları yaratıyor mu? Tabii ki hayır. Bu uzun vadeli bir çaba gerektiriyor" dedi.
Rusya, 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmeye başladı, başkenti ele geçirme girişiminde başarısız oldu, ancak Batı destekli Ukrayna güçleri onu geri almak için savaşırken doğuda geniş toprakları ele geçirdi.
Washington büyük bir atılım veya ortak açıklama beklemezken, diplomatlar AFP'ye toplantıların bir grup ülkeyi, özellikle daha tarafsız bir tutum benimseyen Rusya ile "BRICS" bloğunun üyelerini barışa giden yol hakkında tartışmalara dahil etmeyi amaçladığını söylediler. Batılı güçlerin aksine savaşa karşı duruş.
Çin, Cidde görüşmelerine Ukrayna elçisi Li Hui aracılığıyla katıldı ve Pekin, "Ukrayna krizinin siyasi çözümü için yapıcı bir rol oynamaya devam etme" kararlılığını ifade etti.
Hindistan ve Güney Afrika da Cidde'ye yetkililer gönderirken, Brezilya medyası Cumhurbaşkanı Luiz Inacio Lula da Silva'nın Uluslararası İlişkiler Özel Danışmanı Celso Amorim'in video aracılığıyla katıldığını bildirdi.
Ancak Tcelso Amorim'e göre Brezilya, Cumartesi günü Rusya da dahil olmak üzere "gerçek bir müzakerenin tüm tarafları içermesi gerektiğini" değerlendirdi.
Amorim, Agence France-Presse tarafından alınan açıklamaya göre, "Ukrayna en büyük kurban olsa da, gerçekten barış istiyorsak, Moskova'yı bir şekilde bu sürece dahil etmeliyiz."
Suudi Basın Ajansı Cuma akşamı bildirdiğine göre, Cidde toplantıları "krallığın kalıcı barışa yol açan bir çözüme ulaşılmasına katkıda bulunmak için iyi niyetlerini kullanma isteğini" vurguladı.
Birmingham Üniversitesi'nde Suudi siyaseti uzmanı Omar Karim, Riyad'ın Cidde toplantılarına karşı herhangi bir Rus pozisyonunu hafifletebilecek "klasik bir dengeleme stratejisi" benimsediğini söyledi.
Uluslararası Kriz Grubu Ortadoğu programı direktörü Joost Hiltermann, "(Ukrayna konulu) toplantıya ev sahipliği yaparak, Suudi Arabistan anlaşmazlıklarda arabuluculuk yapma becerisine sahip küresel bir arabuluculuk gücü olma hedefini güçlendirmek istiyor" dedi.
Riyad, "Hindistan veya Brezilya ile aynı siperde olmak istiyor, çünkü bu arabulucu güçler, bir ekip olarak çalışırlarsa, yenilenen bağlantısız hareketin liderleri olarak dünya sahnesinde bir etki yaratmayı umabilirler."
Hükümete yakın bir Suudi analist olan Ali al-Shihabi ise, "Bu görüşmeler, Suudi Arabistan'ın Ukrayna, Rusya ve Çin ile güçlü ilişkileri sürdürmeye yönelik çok kutuplu stratejisinin başarısının en iyi örneğidir" dedi.
Dünyanın en büyük ham petrol ihracatçısı Suudi Arabistan, yaklaşık bir buçuk yılını dolduran savaşta arabuluculuk rolü oynamak için Ukrayna ve Rusya taraflarıyla olan ilişkilerine güveniyor. Bu, son zamanlarda Katar ve Türkiye ve ardından İran ve Suriye ile farklılıkları düzeltmeye yönelik çalışmalara tanık olan bölgesel diplomatik adımlarla uyumludur.
Ve geçtiğimiz Mayıs ayında krallık, bazı Arap liderlerin Rus işgalinin dehşetine "görmezden gelmekle" suçlandığı Cidde'deki Arap Birliği zirvesinde Volodimir Zelensky'yi ağırladı.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın