Beyin sağlığınız için ‘akılcı’ beslenme

80’li yıllardan itibaren beynin beslenmesi ve çalışma düzenine dair araştırmalara hız veren bilim insanları çok önemli sonuçlara ulaştılar. Herkesin malumu beyin sağlımıza beslenme tarzımızın büyük etkisi bulunmakta. Maalesef günümüzde tüketilen birçok gıda, beyin kimyasını olumsuz etkileyecek türden ancak uzman tavsiyeleri ile bu olumsuzluğu minimize edebilirsiniz. Son zamanlarda beyin sağlığı ve beslenmesi hakkında çok yeni bilgiler var. Yapılan bilimsel yayın ve makaleleri sizler için derleyip, etkinliği onaylanmış olan besinleri sizler için araştırdım.Bu yazımda zinde bir beyin için önemli olan “akılcı” besinlerden bahsedeceğim.

 

Gün içerisinde tükettiğimiz besinler beynimizi ve onun işlevini büyük ölçüde etkilemektedir. Öğrenme ve belleğin yanı sıra ruh sağlığımızıda ayarında tutmak için beynimize dost bir beslenme şart. Sizlerde televizyonda veya köşe yazılarında bazı besin kaynaklarının beyin sağlığımıza ekstra katkı sağladığına dair etkileyici bilgilere rastlamışsınızdır. Peki gerçekten bunlar etkili mi? Şundan hiç şüphe yok ki her yeni yaşımızla birlikte vücudumuz ve tabi ki beynimizde yaşlanmakta. Güzel haber şu ki eğer günlük beslenmenize “akılcı” besinler eklerseniz gerçektende beyin sağlığınızı daha zinde tutabilirsiniz.

 

Kafein sizi çağırıyor!

 

IQ’nuzu doruklara çıkarıp sizi daha zeki yapacak bir sihir yok maalesef. Ancak bazı maddeler enerji ve konsantrasyonunuzu pekala yüksek seviyelere çıkarabilir. Bunlardan belki de en etkilisi sık tükettiğimiz kahve ve çayda bulunan kafein. Kafein kısa bir süre içinde olsa enerjinizi yükseltmekte ve dikkatinizi artırmaktadır. Sabahları tüketeceğiniz bir bardak filtre kahve güne daha zinde başlamanızı sağlayacağına emin olabilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken husus kafein içeren gıdaları aşırı tüketmemeniz. Aksi takdirde çarpıntı, titreme, huzursuzluk ve uyku problemleri yaşayabilirsiniz.

 

Doğal şeker
 

Şeker beynimizin tercih ettiği tek yakıt türü. Özellikle meyvelerden elde edilen doğal şeker hafızanızı kuvvetlendirir, düşünme yeteneğinizi artırır ve mental yorgunluğunuzu alır. Abartmamak kaydıyla gün içerisinde içeceğiniz birkaç bardak doğal meyve suyu beyininiz için güzel bir torpil olacaktır.

 

Sabah kahvaltısı

 

Eğer sabahları kahvaltıyı pas geçenlerdenseniz güne 1-0 eksik başladığınızı bilmeniz lazım. Yapılan çalışmalar net olarak gösteriyor ki sabah kahvaltısı yapan öğrenciler, yapmayanlara göre derslerde daha iyi performans gösteriyor ve notları daha iyi. Özellikle süt, tahıl ürünleri ve meyveler beyin yakıtı için en önemli olanlardır. Sabah kahvaltısını da abartmamak lazım çünkü alacağınız yüksek kalori nedeniyle hem kısa hem de uzun vadede kilo ve kan şekerinde düzensizlik gibi olumsuz sonuçların olması muhtemeldir.

 

Gerçek bir beyin dostu: Balık

 

Bir protein gıdası olarak balık gerçek bir beyin dostudur. Omega-3  açısından oldukça zengin olması nedeniyle beynin önemli kimyasallarının salgılanmasına katkı sağlar. Özellikle hafızayı güçlendirme, hafıza kaybı ve beyin kanamasını önlemede. Beyin ve kalp sağlığınız için haftada 2 öğün balık yemeyi ihmal etmeyin.

 

Gün içerisinde çikolata ve kuruyemiş tüketin

 

Badem, ceviz, fındık ve fıstık gibi kuruyemişler içeriğinde bulunan önemli anti-oksidanlardan vitamin E yi bolca barındırmaktadır. Vitamin-E sayesinde beynimiz zararlı kimyasallardan korunmaktadır. Siyah çikolatada da  aynı şekilde yüksek oranda anti-oksidan içermektedir ve içeriğinde bulunan kafein sayesinde dikkat ve enerjinizi artırmaktadır. Birkaç parça siyah çikolata ve bir avuç kuruyemiş sayesinde çok az kalori ile beyin fonksiyonlarınızı daha etkin kullanabilirsiniz.

 

Lifli gıdalar

 

Vücudumuzdaki tüm organlar, özellikle kalp ve beyin için uygun kan akımı büyük öneme sahiptir. Yüksek lif içeriğine sahip tahıllar ve avokado meyvesi kötü kolesterol düzeyini düşürmekte ve vücudumuz için uygun kan akımını sağlamaya yardımcı olmaktadır. Böylece pıhtı oluşumu azalmakta ve beyin düzgün şekilde kanlanıp fonksiyonlarını eksiksiz yerine getirebilmektedir.

 

Yaban mersini

 

Beynimize zarar veren serbest radikalleri engellemekte en önemli besinlerden birisi de yaban mersinidir. Özellikle Alzheimer hastalığına karşı bugün İsveç, Finlandiya gibi İskandinav ülkelerinde en popüler meyvelerin başında gelmektedir. Yapılan deneyler yaban mersininin, yaşlı insanların beyin ve kas fonksiyonlarını iyileştirdiğini somut olarak ortaya koymuştur.

 

Aşırı yemekten kaçının

 

Bazılarımız gün içerisinde gözden kaçırsa da önemli bazı besinlerden yoksun kalmak gibi aşırı yemek yemekte konsantrasyon yeteneğinizi önemli ölçüde azaltabilir. Dengeli beslenmenin en büyük faydası mental yorgunluğunuzu günün ileri saatlerine sarkıtmasıdır. Ağır bir yemekten sonra besinlerin sindirilmesi için mideniz daha çok çalışır ve kan diğer organlardan mideye yönelmeye başlar. Bu da kendinizi daha yorgun hissetmenize neden olur. Ağır yemekten sonrası kalp krizi geçirme riskinin artmasının nedeni budur.

 

Vitamin, mineral ve takviye gıdalar

 

Şunu özellikle belirtmekte fayda var. Dışarıdan alacağınız vitamin, mineral ve gıda takviyeleri, eğer vücudunuzun ihtiyacı varsa faydalı olacaktır. Aksi takdirde lüzumsuz aşırı vitamin ve mineral alımı faydadan çok zarar verebilir. Günlük dengeli beslenmeden yoksun iseniz dışarıdan takviye almanız tabiki size faydalı olacaktır. Beyin için en önemli olanları sıralarsak; vitamin B,C,E, beta-karoten ve magnezyum başta gelir.

Son yıllarda yapılan bazı araştırmalar ginseng, rhodiola rosea ve ginkgo gibi bitkilerin özellikle beyin sağlığına faydalı olduğunu göstermiştir. Bunlardan gerçekten fayda gördüğünü iddia eden insan sayısı az değil. Ancak bunların kesin kez faydalı olduğunu gösteren daha fazla çalışmaya ihityaç olduğu da bir başka gerçek.

 

Enerjik bir gün için!
 

Konsantrasyonunuzu etkin kullanmak ve gün içerisinde enerjinizi yerinde tutmak istiyorsanız yukarıdaki tavsiyelere elinizden geldiğince uymaya çalışın.Uzmanların beslenme dışında tavsiye ettiği diğer hususlara gelirsek:

 

- Haftanın her günü aynı saate uyuyup kalkın ve geç yatmamaya özellikle dikkat edin.

 

- Gün içerisinde en az 1,5 litre su için.

 

- Keskin bir hafıza ve zinde bir vücut için düzenli egzersiz yapın.

 

- Güzel düşünmek ve rahatlamak için kendinize vakit ayırın.

 

Sağlıcakla kalın...