Kazakistan
Almaata (Rûdaw) – Kazakistan’ın Almaata kentinde yaşayan Kürtler, bir çok sektörde kendi işlerini kurmuş bulunuyor. Burada yaşayan Kürt toplumu, kendi örf ve adetlerini de yaşatmaya çalışıyor.
Almaata’da otelcilik Kürt işinsanları için yeni bir sektör. İbrahimê Filit isimli Kürt işinsanı da Almaata Havalimanı yolu üzerinde “Mardin Hotel” adıyla bir otel açmış. Otelin içerisindeki tablolar da Kürtdevari yaşamın ayrıntılarını aksediyor.
İbrahimê Filit, dedelerinin 1937’de Kazakistsan çöllerine sürgün edildiğini belirtiyor: “Biz bu işi yaparak az da olsa halkımızı diğer halklara tanıtmak istiyoruz. Kimiz biz?”
Kent merkezindeki Erbil Hotel de dikkatleri çeken başka bir yapı. Otelin önünde diğer ülkelerin bayrağının yanında Kürdistan Bayrağı da asılmış duruyor. Otelin üzerindeki armalar ve içerisindeki dekor Güney Kürdistan’ın temsilciliğine benzemesini sağlıyor.
Mardin ve Erbil otelleri beş yıldızlı oteller olmayabilir ancak isimleri turizm kateloglarına geçmiş bulunuyor. Bu oteller Kürtçe isim ve renkleri ile tüm dünyadaki Kürtleri çeken merkezler haline gelmiş.
Dört yıldızlı Erbil Hotel, hizmet, hijyen ve konforu bakımından diğer otallerle yarışacabilecek konumda. Otelde konferans ve kutlama salonları da bulunuyor.
Erbil Hotel’in sahibi Refkê Eli: “Rahmetli babam iki yıl önce Allah’ın rahmetine kavuştu, bu acı kaldı yüreğinde ve keşke ben de o günleri görebilsem diyordu. Şimdi küçük bir Kürdistan kurulmuş. Biz bu oreli kurup ismini de Erbil olarak belirlediğimizde gidip geliyor ve ‘burası da bizim Kürdistanımız’ diyordu. Kürdistan yüreğimizde çok büyüktür. Bugün Kürdistanımız var, bayrağımız var ve biz de bayrağımızı kurduk. Bu bizim yüreğimizdeki sevgidir.”
Almaty Steklo, Kazakistan2daki en büyük cam fabrikalarından biri. Fabrika, Almaata Sanayi Bölgesi’nde 7 bin hektar arazi üerinde kurulmuş. Tüm cam ve kavanoz çeşitleri burada imal edilip dünyanın dört bir yanına ihraç ediliyor.
Fabrikanın sahibi Ezimê Şemo aslen Ermenistan Kürtlerinden. Şemo 1990’lı yıllarda Azeri-Ermeni savaşı nedeniyle ailesi ile birlikte Almaata’ya göç etmiş.
Ezimê Şemo: “Biz burada evi olmayanlara ve iyi çalışanlara oda veriyoruz, onu işe alıyoruz. İkinci bir yerimizi de bir yıla kadar tamamlayacağız ve yaklaşık bin kişiyi istihdam edeceğiz.”
Burada cam ürünleri tamamen makinalarla üretiliyor. Günlük üretim kapasitesi 150 ton olan fabrikada 24 saat üretim sağlanıyor. Şişeler burada paketlenip ambarlara gönderiliyor.
Fabrika Müdürü Reşid Abdullayev: “Şimdi 5 makinemiz durmuş durumda. Biz İtalya’dan getirilen 4 yeni ve daha iyi makineyi kurmak istiyoruz. Bugün ürünlerimizi tüm Kazakistan ve eski Sovyet ülkelerine satıyoruz.”
Kazakistan’da yaşayan Kürtlerin nüfusu 100 bini buluyor. Burada yaşayan Kürtlerin birçoğu 1937-1944 yıllarında Stalin rejimi tarafından güney Kafkasya’dan sürgün edilmiş.
1990’ların başlarında da Ermenistan-Azerbaycan savaşı nedeniyle yeni bir göç dalgası daha ülkeye yerleşti. Almaata’da ise bugün yaklaşık 30 bin Kürt yaşıyor. Kazakistan Kürtleri Birliği’nin merkezi de bu şehirde bulunuyor. Kürt toplumunun lider ve aydınları da burada toplanıp görev ve sorumluluklarını tartışıyor.
Kürt Uluslararası Diasporası Federasyonu (FNDK) ve Kürt Doslluk Vakıf Başkanı Prof. Knyazê İbrahim: “Bugün Kazakistan Kürtleri olarak burada diğer halklar gibi serbest yaşıyoruz. Kendi dilimizi, kültürümüzü, örf ve adetlerimizi koruyoruz. Bu dostluk evinde çocuklar Kürtçe eğitim görüyor. Kendi anadillerini öğreniyorlar. Burada yaşayan Kürtlerin durumu sadece kültürel değil, ekonomik anlamda da gelişme kaydetmiş. Emekleri ile hem Kazakistan devletinin başarısına deste oluyorlar hem de Kürtlerin ismini yüceltiyorlar.”
Diasporanın en temel sorunu asimilasyon sorunudur. Kazakistan’da Kürtler toplu olarak yaşadıkları bölgelerde Kürtçe anadilde eğitim görüyor. Bölgenin durumuna göre farklı sınırflarda, forfesör Kinyazê İbrahim tarafından hazırlanan Kürtçe kitaplarla ders görüyorlar.
Almaata’da çocuklar haftada bir gün Kürtçe anadilde eğitim görüyor. Kürt gençler arasında yüksek öğrenim düzeyi de çok yüksek. Kürt gençler ticaret ve sanayi işlerinde de oldukça aktif.
Almaata’daki Kürt kafeteryası da sürekli müşteri dolu. Burası Kürt gençlerin toplanma ve görüşme yeri olmuş durumda.
Kazakistan Kürtlerinden Arif Ebubekir: “Almaata’daki Kürtler çok aktif. Gece gündüz daha nasıl yeni işler yapabiliriz diye tartışıyoruz. Birbirimize destek veriyoruz. Yeni bir iş yeri açtığımızda da diğerlerine haber veriyoruz. Elimizi gevşetmiyoruz, birbirimize yardımcı oluyoruz. Spor yapıyoruz, Kazakistan’da çok iyi Kürt sporcular var.”
Almaata Kürtleri kültür, örf ve adetlerini korumayı da kendilerine bir görev biliyor.
Müzisyen Mustafa Lezgiyev: “Bizim burada Grup Kürdistan diye bir grubumuz var. Grup içerisinde on folklore ve oyun ekibimiz var. düğünlere ve ğelencelere katılıyoruz. Böylece kültürümüz ermiyor, asmile olmuyor.”
Almaaata’daki her bi düğün bir ailenin düğününden öte ülkedeki Kürt toplumunun birbiri ile buluşması ve kendi geleneklerini bir sonraki nesle aktarması anlamına da geliyor.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın