Kürt müziğinin efsanesi Hesen Zirek’in eşi Rabia Hanım vefat etti

Erbil (Rûdaw) – Kürt müziğinin efsane isimlerinden Hesen Zirek’in eşi Rabia Hanım, 78 yaşında Rojhılat’ın (Doğu Kürdistan) Seqiz kentinde hayata gözlerini yumdu.  

Halk içerisinde “Rabia Xan” diye tanınan Rabia Hanım, Seqiz’da geçirdiği mide kanaması sonucu hayatını kaybetti.

Hesen Zirek’in 5’inci ve son eşi olan Rabia Hanım, 11 yıl birlikte yaşadığı sanatçının son döneminde de yanındaydı.

Rabia Hanım geçen yıl Süleymaniye’de Hasan Zirek’in 50’nci vefat yıl dönümü vesilesiyle düzenlenen anmaya katıldı. Burada sanatçıyı anlatan Rabia Hanım, “Bir düğünde tanıştık ve ona aşık oldum” demişti.  

Hesen Zirek kimdir?

Kürt müziğinin üretken şahsiyetlerinden olan Hesen Zirek (Hesen Abdullah), 1921 yılında Doğu Kürdistan’ın Bokan şehrinin Hermele köyünde doğdu.

Henüz çocuk yaştayken Bokan’da kalaycı ve çaycı olarak çalışan Hesen Zirek’in babası Abdullah, çalışkanlığıyla bilindiği için ona Kürtçe “çalışkan” anlamına gelen “Zirek” ismini verdi.

Daha sonra Bokani'nin zengin ailelerine hizmet etti. Babası öldüğünde Zirek henüz 11 yaşındaydı. Babasının ölümünden sonra ailesi köyden Seqiz'e taşındı.

Annesinin daha sonra yeniden evlenmesi üzerine Zirek ve iki kardeşinin ekonomik ve sosyal hayatı zorlaştı. 12 yaşında kardeşlerine bakabilmek için Hermele'ye döndü ve köy ağasının yanında işe girdi.

“Sanatçıların hocası” olarak anılan Zirek, genç yaşlarda seyislik ve bir ağanın yanında silahlı koruma gibi işler de yapar.

1950’lerin başlarında Güney Kürdistan’ gelir Pek çok şehir gezer ve yolu Bağdat’a düşer. Bağdat’ta bir meyhanede çalışmaya başlar. Çalıştığı meyhanede sesinin fark edilmesi üzerine müzikle ilişkisi başlar.

1953'te Ali Merdan gibi birkaç ünlü Kürt müzisyenle tanışır Bağdat Radyosu'nun Kürtçe bölümüne alınır. Sesi ilk kez Bağdat'ta Kürtçe Radyosun'da duyulur.

Hezen Ziren, Bağdat'ta kaldığı süre boyunca onlarca şarkı kaydeder ve namı ile müziği tüm Kürdistan'a yayılır.

14 Ağustos 1958'de Rojhılat ve İran’a geri dönen Zirek, sırasıyla Tahran, Kirmaşan ve tekrar Tahran'daki radyolarda Kürtçe şarkılar söyler. Aynı yıl Tahran Radyosunda tanıştığı Media Zendi ile evlenir. 1969'da memleketi Bane’ye taşınır ve şarkı icra etmeye, söylemeye, halk şenliklerine katılmaya devam eder.

Daha sonra Zirek, Kirmaşan Radyosunda 83 şarkı kaydeder ve Zirek’in en iyi şarkılarını Kirmaşan’da geçirdiği bu iki yıl içerisinde Kirmaşan orkestrası aracılığıyla kayıt altına aldığı aktarılır.

Hesen Zirek, sözleri ve müziği kendisine ait birçok şarkıya sahiptir. Bunun yanı sıra Piremerd, Hêmin, Nali, Wafai, Seyyid Kamil İmami, Kurdi ve Ahmed Herdi gibi ünlü Kürt şairlerin şiirlerine de beste yapıp okumuştur.

1971’de kansere yakalanan Zirek, bir yıl mücadele verdikten sonra 26 Haziran 1972’de hayatını kaybetti. Vasiyeti üzerine Bokan kentinde toprağa verildi.

Hayatı boyunca çok büyük zorluklar ve maddi imkansızlıklar yaşayan Hesen Zirek, bin 500 şarkı seslendirdi.

Zirek'in Mahabad Kürdistan Cumhuriyeti için bestelediği “Ey Niştiman” marşı “Ankara'nın Taşına Bak” şeklinde değiştirilip tahrif edildi. “Yallah Şofêr” parçası İbrahim Tatlıse tarafından kaynak gösterilmeden Türkçeleştirildi.

Çavt Cıvane Leyla (Çavuş Kızı Leyla olarak Türkçeleştirildi) ve Nesrîn Emrim Bihare (Ağlama Yar Ağlama olarak Türkçeleştirildi) de Türkçe olarak okunan eserlerinden bazıları.