Amerika'nın kalbinde yeni bir Ezidi yurdu: Nebraska'nın Lincoln şehri
Erbil (Rûdaw) - Şengal'den on yıl önce IŞİD saldırısı nedeniyle kaçmak zorunda kalan binlerce Ezidi, şimdi Amerika Birleşik Devletleri'nin Nebraska eyaletindeki Lincoln şehrinde yeni bir hayat kurmaya çalışıyor.
ABD’ye yerleşen binlerce Ezidi’den biri olan Şehab Beşar, Nebraska eyaletinin Lincoln şehrinde yaşamını 12 dönümlük tarlada tarım yaparak kazanıyor. Burada hem İngilizcesini geliştiriyor hem de Amerika'ya göç etmeden önce Şengal'de yetiştirdiği sebzeleri ekiyor.
IŞİD saldırısında Şengal’i terk eden Şehab ve binlerce Ezidi Kürt, Amerika’nın ortasındaki bu şehirde yeni bir Şengal oluşturmuş durumdalar.
Lincoln şehrinde 12 dönümlük bir çiftlikte tarım yapan Şehab, burada hem İngilizcesini geliştiriyor hem de memleketi Şengal'de yetişen sebzeleri ekiyor.
"IŞİD gelmeden önce istikrarlı bir hayatım vardı. Bir laboratuvarda çalışıyor ve evime yakın bir okulda öğretmenlik yapıyordum" diyen Beşar, o günleri özlemle anıyor.
IŞİD saldırısından kaçanlar gibi Beşar da bir hafta boyunca yakındaki Şengal Dağı'nda, sınırlı yiyecek ve suyla, ağustos ayının yakıcı güneşi altında ve sürekli IŞİD saldırısı korkusuyla yaşadı. Daha sonra 2016'ya kadar Süleymaniye'deki bir mülteci kampında kaldı.
2016’dan sonra Şengal’a dönerek normal bir hayat yaşamak isteyen Beşar, şehrin altyapısının tamamen harap olması ve bölgede çeşitli silahlı grupların bulunması nedeniyle tekrar yurdunu terk edip ABD’ye göç etmeye karar verdi.
Resmi olmayan rakamlara göre, IŞİD saldırısından bu yana 120 bin ila 130 bin Ezidi Irak'ı terk ederek Avrupa ve ABD’ye göç etti.
2 çocuğu daha oldu
2017 yılında eşi ve kızıyla birlikte Lincoln’e gelen ve burada iki kız çocuğu daha olan Beşar, 2018'de yerel tarımı destekleyen ve kar amacı gütmeyen Community Crops'a katıldı. Önce tercüman olarak çalışmaya başladı, ancak kısa bir süre sonra yeni bir meslek edinerek çiftçiliğe başlamaya karar verdi.
"Buraya ilk geldiğimde İngilizcem iyi değildi ve bir fabrikada üç-dört ay çalışmak zorunda kaldım" diyen Beşar, Ezidi Kültür Merkezi'nin İngilizcesini geliştirmesine ve Community Crops'a katılmasına yardımcı olduğunu belirtti.
Beşar hâlâ Şengal'i evi olarak görüyor, ancak geri dönmeyi planlamıyor. "Lincoln'ü, Şengal'den sonra ikinci evim olarak görüyorum" diyen Beşar, Lincoln'de yaşamayı tercih ettiğini belirterek "Artık normal bir hayatım var" dedi.
Lincoln, yaklaşık 3 bin 500 kişilik nüfusuyla ABD'deki en büyük Ezidi topluluğuna ev sahipliği yapıyor. Ezidi Kültür Merkezi Müdürü Ahmed Masto, merkezin Ezidilere tercüme hizmetleri sunduğunu ve iş bulmalarına yardımcı olduğunu söyledi.
Rûdaw’a konuşan Lincoln Belediye Başkanı Leirion Gaylor Baird, "Nebraska'da ABD'deki en büyük Ezidi mülteci topluluğuna ev sahipliği yapmaktan gurur duyuyoruz. Yıllardır süren işbirliği çabalarıyla, mültecilerin topluluğumuzun ekonomik, sosyal, sivil ve kültürel yaşamına tam olarak dahil olmalarını sağlayacak stratejiler geliştirdik" dedi.
Ezidi Çiftçiler Projesi
Belediye Başkanı, 2021 yılında Şehab Beşar ve diğer Ezidi çiftçileri ziyaret etmiş. Kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Community Crops, çiftçilik yapmak isteyen Ezidilere yardımcı oluyor.
Community Crops program koordinatörü Megan McGuffey, "Kar amacı gütmeyen programımız, bahçe programımızda dünyanın dört bir yanından gelen Yeni Amerikalı ailelerle yıllardır çalışıyor. Birçok Ezidi bizimle bahçıvanlık yaptı. Daha fazla toprak istedikçe ve geçmişleri hakkında daha fazla bilgi edindikçe, bu topluluğun Nebraska'da yeni çiftlik işletmeleri kurmak isteyebilecek deneyimli çiftçilere sahip olduğunu fark ettik. Buradan Ezidi Çiftçiler Projesi doğdu" diye konuştu.
Yaklaşık 10 Ezidi Kürt'e tarım arazisi sağlamada ve tarım konusunda yardım ettiklerini belirten McGuffey, "Çiftçilere ürünlerini Ezidi ve Arap marketlerinde satmaları konusunda yardımcı olmaya çalışıyoruz. Ürünlerin diğer Amerikan pazarlarında da satılması için bağlantılar kurmaya çalışıyoruz" ifadelerini kullandı.
“Şaşırtıcı bir beceri ve yeteneğe sahipler”
McGuffey, "Ezidi çiftçiler şaşırtıcı bir beceri ve yeteneğe sahipler. Sürekli olarak tarlalarını geliştiriyor, yeni yetenekler ve fikirler öğrenmeye ve işlerini ilerletmeye her zaman hazırlar," diyerek Ezidilerin Lincoln'de parlak bir geleceğe sahip olduklarını vurguladı.
Tanınmış Ezidi aktivist Murad İsmail, Rûdaw’a verdiği demeçte, Amerika Birleşik Devletleri'nin en misafirperver ülkelerden biri olduğunu ve Amerikan halkının Ezidi inancına ve kültürüne saygı duyduğunu belirtti. İsmail, "Bu, memleketimizde eksik olan bir şeydi" dedi.
Ezidilerin Lincoln'ü diğer Amerikan şehirlerine göre daha fazla tercih ettiğini anlatan İsmail, "İlk Ezidi grubu 90'larda geldiğinde, yerleşim ajansı tarafından rastgele Lincoln'e yerleştirildiler. Diğerleri başka eyaletlere gönderildi, ancak Lincoln Ezidiler için bir çekim merkezi haline geldi. Lincoln mantıklı bir seçim çünkü küçük bir kasaba, büyük şehirlere göre yaşaması daha kolay ve ekonomik olarak da iyi durumda" değerlendirmesinde bulundu.
Ezidi kültürü ve inancının korunduğunu belirten İsmail, "Burada her ay düğünler oluyor, Ezidilerin ölülerini gömdükleri bir mezarlıkları var. Burada insanlar sıklıkla bir araya geliyor. Birçok yönden, bir zamanlar sahip oldukları hayatı yeniden yaşıyorlar" dedi.
Trajedinin unutulmaması için farkındalık yaratmaya çalışıyor
16 yaşındaki Xalide Şemo, IŞİD’in Şengal’e saldırdığı dönemde henüz bir bebekti. Ailesi, saldırıdan kurtulmak için kaçarak Nebraska’ya yerleşti. Bugün Xalide, okulundaki arkadaşlarına o dönemde yaşanan katliamı anlatıyor ve bu trajedinin unutulmaması için farkındalık yaratmaya çalışıyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, Ezidi soykırımının 10. yıldönümü olan 3 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, hayatta kalanların "O felaket gününün acı verici izlerini" taşıdığını söylemişti.