2015 PANORAMA – Rojhılat’ta kıpırdanış!

2015 yılında Doğu Kürdistan (Rojhılat) ve İran’da Kürtler’i etkileyen bir dizi önemli olay yaşandı. Gösteriler, idamlar, Kürt partilerinin tekrar silahlı mücadeleye karar vermesi yılın öne çıkan gelişmeleriydi.

 

Rojhilat’ta 2015’e damga vuran olaylar şunlar:

 

OCAK

 

Kürt IŞİD’li öldürüldü

 

Mahabad doğumlu Rahim Bayazidi (22) adlı genç, Peşmerge Güçleri ile IŞİD arasında 11 Ocak’ta çıkan bir çatışmada öldürüldü. Rojhılat’ın Sakız kentinden de, Ocak ayının ortasında birkaç kişi, IŞİD’e katılmak üzere Irak’a geçti. Aynı bölgeden bir karı - koca da aynı tarihte örgüt saflarına katıldı

 

Kürt dilinde bir ilk

Kürt dilinin iyileştirilmesi ve orijinal hale getirilmesi için ilk kez 20 Ocak’ta Sine kentinde “Hojin Çeviri Yayınevi” kuruldu.

 

Rojhılat partileri uzlaşamadı

 

Rojhılat’ın siyasi partiler Kürdistan Demokrat Partisi – İran (KDP) ile Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) 2 Şubat’ta gerçekleştirdikleri toplantıda uzlaşıya varamadı

 

ŞUBAT

 

PAK’tan cephedeki PAK-Rojhılat’a ziyaret

Kürdistan Özgürlük Partisi’nden (PAK) bir heyet, 20 Şubat’ta PAK-Rojhılat’ı Kerkük’teki cephede ziyaret etti.

MART

 

İran'dan Kürtçe eğitim için kritik karar!

 

Sine kentinde bulunan Özgür Üniversite’nin Rektörü Mihemed Bagir Kiyani, 2015’ten itibaren Kürtçe ders vereceklerini duyurdu.

 
MAYIS

 

İstihbaratçıların tecavüz girişimi

 

Ferinaz Hosrevani, Mahabad şehrinde çalıştığı Tara Oteli’nde, İran istihbarat elemanlarının tecavüz girişiminde bulunması üzerine dördüncü kattan atlayarak intihar etti

 

4 Mayıs’ta gerçekleştiği belirtilen olayın halk arasında duyulmasıyla, Tara Oteli göstericiler tarafından yakıldı. Çıkan olaylarda 2 kişi hayatını kaybederken, 27 kişi de yaralandı.

Olay üzerine Doğu Kürdistan’ın Bokan, Meriwan, Kamyaran, Meriwan, Sine ve Piranşar şehirlerinde protesto gösterileri düzenlendi.

 

8 Mayıs’ta İran'da suskunluğunu bozan rejim yetkililerinden Urmiye Vali Yardımcısı Alireza Radfar, "Bu olay o kadar mühim bir olay değildi” sözlerini sarfetti.

Kelaşin’de çatışma

 

24 Mayıs’ta Erbil’in Hacı Ümran nahiyesine bağlı Kelaşin bölgesinde karargah inşa etmek isteyen KDP-İ peşmergeleri ile PKK gerillaları arasında çatışma çıktı. Olayda bir peşmerge hayatını kaybetti, 3 peşmerge de yaralandı.

 

KDP peşmergeleri sınırda

27 Mayıs’ta, KDP-İ peşmergeleri ve PKK gerillaları arasında Kelaşin bölgesinde çıkan gerginliğin ardından, yine bir Doğu Kürdistan (Rojhılat) partisi olan KDP’ye bağlı peşmergeler sınıra gitti.

  

HAZİRAN

 

4 Kürt genci İdam edildi

 

İran Hükümeti, Urmiye kentindeki Derya Cezaevi’nde tutuklu bulunan Muhammed Reşid, Habib Rahdar, Eralan Rahdar ve İslam Abad adlı 4 Kürt genci 1 Haziran’da idam etti. İran Hükümeti, 4 Kürt’ün uyuşturucu ticareti yaptığı için idam edildiğini duyurdu.

 

Filmini Ferinaz’a adadı

 

Kürt yönetmen Soran İbrahim, ferinaz Hosrevani’nin dramını konu alan “Karıncaların Sessizliği” adlı filmini çekti. İbrahim, “Filmde şerefli bir ölüm anlatılıyor. Bu yüzden filmi, şeref ve namusunu korumak için yaşamına son veren Kürt kızı Ferinaz Hosrevani’ye adamayı uygun buldum” dedi.

Erbil ve Kandil'de toplantı


Kürdistan Topluluklar Birliği (KCK) Eşbaşkanı Cemil Bayık, 24 Haziran günü yaptığı açıklamada, Kelaşin olayının bir günlük toplantı sonucu çözüldüğünü ve taraflar arasında hiçbir sorun kalmadığını ifade etti.

 

PKK, 27 Haziran’da Kelaşin bölgesinden çekilmeye başladı. PKK, bazı güçlerini Kelaşin ve Helgurd bölgelerinden çekerken, yerlerine Kürdistan Demokrat Partisi – İran (KDP-İ) ve Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) peşmergeleri konuşlandırıldı.

 

TEMMUZ

 

23 yıl sonra yine dağa çıktılar

 

KDP-İ'den ayrılan Rojhılat partilerinden Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Peşmergeleri 23 yıl sonra 5 Temmuz’da tekrar dağa çıktı.

 

Kürdistan sınırına ağır silahlar

 

İran Devrim Muhafızları (Pasdaran) 14 Temmuz’da Rojhılat - Güney Kürdistan sınırına ağır silahlarla konuşlandı. Bazı helikopterler de sınıra sevkedildi.

Pasdaran ayrıca, Urmiye ve Şino kentleri arasındaki güzergahta çok sayıda güvenlik kontrol noktaları oluşturdu.

 

3 Kürt kadınının yüzlerine kezzap!

 

Bokan kentinde 14 Temmuz akşam 3 Kürt kadınının üzerine kimliği belirsiz kişiler tarafından kezzap atıldı.

 

Ruhani: Bıji Kürdistan

 

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, 26 Temmuz’da beraberindeki heyetle birlikte vilayet yetkilileri ve halkla görüşmelerde bulunmak üzere Sine kentine yaptığı ziyaret sırasında İstiklal Stadyumu'nda yaptığı konuşmada, Kürt sorunu ciddiyetle takip ettiğini belirterek Kürtçe,“Bıji Kürdistan” (Yaşasın Kürdistan) dedi.

 

Hasan Ruhani, 27 Temmuz’da Kürdistan eyaletinin Üniversitesi’nde "Kürt Dili ve Edebiyatı" programı açacaklarını ve resmi haber ajansı IRNA'nın da Kürtçe yayına başlayacağını duyurdu.

AĞUSTOS

 

PJAK, İran karakoluna saldırdı: 20 ölü

 

8 Ağustos’ta Kürdistan Özgür Yaşam Partisi (PJAK), Merivan'da bir askeri karakola saldırarak 20 İran askerini öldürdüğünü iddia etti.

 

6 kişi idam edildi

 

İran, 25 Ağustos’ta aralarında Kürt siyasi Behruz Alxanî’nin de bulunduğu 6 hükümlüyü idam etti.

 

EYLÜL

 

Peşmergeler Ey Reqîb’le kente girdi

Rojhılat’ın Kürdistan Demokrat Partisi’nin (KDP) peşmergeleri, 17 Eylül akşamı Şıno kentine Kürt milli marşı Ey Reqîb’i okuyarak girdi.

 

Kürdistan bayrağı İran masasında!

 

Süleymaniye Ticaret Odası ve Germiyan yerel yönetiminden bir heyet İran’la ticari temaslarda bulunmak amacıyla, 18 Eylül’de Kirmanşah’a gitti. Yemekli toplantıda masaya, İran ve Irak bayrağının yanısıra Kürdistan Bölgesi’nin bayrağı da konuldu.

 

İran 110 Kürt'ü idam ediyor

 

İran Cumhuriyeti, 23 Eylül’de Sine kentinde tutuklu bulunan 110 Kürt mahkumu, idam cezasına çarptırdı. İdam cezasına çarptırılan 110 Kürt mahkuma, “uyuşturucu kullanmak, Allah’a karşı gelmek, illegal siyasi faaliyetlerde bulunmak” gibi suçlamalar yapılıyor.

 

Peşmergeler Doğu Kürdistan’da

Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) peşmergeleri, 29 Eylül’De Serdeşt kentine girip Kürdistan bayrağıyla gösteri yaptı. KDP peşmergeleri bu tarihtan bir hafta önce Şıno kentine girip halkla buluştu. Peşmergelerin eylemi sosyal medyada yankı buldu.

 

ARALIK

 

Rojhılat’ta hendek eylemi

İran’ın başkenti Tahran ile Rojhılat’ın İlam kentinde, kazılan hendekler sebebiyle Türkiye devlet güçlerinin 5 Kürt ilçesinde düzenlediği operasyonlar protesto edildi.

 

24 Aralık’ta Türkiye’nin Tahran Büyükelçiliği önünde toplanan Kürt üniversite öğrencilerine devlet güçleri müdahale etti.

 

Kürt kadını Uzmanlar Meclisi adayı

 

İran’da yapılacak olan parlamento ve Uzmanlar Meclisi seçimleri için 17 Kürt, adaylık başvurusunda bulundu.

 

Başkent Tahran’da ilk kez 11 Kürt aktivist, parlamento seçimi için aday adayı oldu.