Mela Mustafa Barzani’ye yönelik başarısız suikast girişiminin hikayesi: '50 bomba Kürt liderini öldüremedi'
Erbil (Rûdaw) – Kürt lider Mela Mustafa Barzani’ye yönelik başarısız suikast girişiminin üzerinden 53 yıl geçti. Barzani’ye yönelik suikast girişimi büyük yankı uyandırmış dünya basınında da yerini almıştı.
İngiltere’nin ünlü medya kuruluşu Times o dönem suikasttan hemen bir gün sonra “50 bomba Kürt liderini öldüremedi!” manşeti ile bir haber yayımlamıştı.
Gazete haberinde karışık suikast planından ve Mela Mustafa Barzani’nin zarar görmeden kurtulmasından bahsediyordu.
O dönem Irak hükümeti adına bir grup, Güney Kürdistan'ın Çoman'a bağlı Rojhılat sınırındaki Haci Omeran nahiyesindeki Mela Mustafa Barzani'nin karargahına sözde 'iyi niyet' göstergesi olarak ziyarete gelmişti.
1971’de gerçekleşen suikastın şahitlerinden Murad Mustafa o dönem yaşananları Rûdaw’a şu cümlelerle anlatıyor:
“Evet [olay yerinden] keskin bir kan kokusu yükseliyordu. İki otomobili süren şoförler pes etmedi. Irak istihbaratının 15 Eylül 1971’de önlerine koyduğu planı başarıya ulaştırmak için el bombaları ve silahlarla çatışıyorlardı. Planlarını 14 gününün sonunda 9 din alimi ve 2 şoför aracılığıyla gerçekleştirdiler.”
Irak istihbaratının suikast için görevlendirdiği 9’u din alimi, 11 kişilik ekip bomba yüklü araçların patlaması ve çatışmalarda ölürken, olayda 1 Peşmerge de şehit oldu.
"Mela Mustafa Barzani mucizevi bir şekilde kurtuldu"
Olayın bir başka şahidi Dılşad Abdullah ise şunları söylüyor:
“Yakın arkadaşım Şılimon yaralanmıştı, kendisi Hristiyan’dı. Zeki Akreyi yaralandı. Mela Mustafa Barzani’nin çaycısı şehit oldu. Herkes, Mela Mustafa'nın bir mucize olduğunu düşünüyordu; çünkü mucizevi bir şekilde kurtulmuştu. Mela Mustafa o kadar şefkatliydi ki, onları öldürmeyin, tutuklayın diyordu.”
Suikast girişimi, Peşmerge Güçleri ve Mela Mustafa Barzani’nin Irak hükümetini Kürtlere bazı hakları tanımaya mecbur ettiği 11 Mart Anlaşmasından bir yıl sonra planlanmıştı.
Bu suikastın asla unutulmaması gerektiğine inanan Çoman Kaymakamı Ahmed Barizan “Hükümet ve yerel yönetimler olarak bu olayı unutturmamak, yeni nesillere aktarmak bizim temel görevimizdir” diyor.
Dönemin Baas rejimi, suikastın başarısızlıkla sonuçlandığını öğrenince, 'komplocuların' Kürtler ile Irak hükümeti arasındaki barışı bozmayı amaçladıklarını iddia ederek, suikastın faillerinin cezalandırılmasını talep etti.
İngiliz The Times gazetesi başarısız suikast girişimini şu cümlelerle okurlarına duyurdu:
50 bomba Kürt liderini öldüremedi
Beyrut, 30 Eylül
Bağdat Radyosu'nun haberine göre, dün akşam 70 yaşındaki Kürt Lider Mela Mustafa Barzani'ye yönelik suikast girişiminde bulunuldu ancak, Barzani yara almadan kurtuldu.
Radyonun haberine göre, bir grup Mela Mustafa'yı Irak'ın en kuzeyinde, İran sınırına yakın Kürdistan Demokrat Partisi'nin (KDP) genel merkezine ziyarete gelmişti.
Grup [ziyaretçiler], bir kısmı karargahta, bir kısmı da misafirleri taşıyan iki araca olmak üzere, 50’den fazla bomba yerleştirmiş, zaman ayarlı bombalar yerel saatle 05.00'te patlamış ve el bombaları ile saldırı gerçekleşmişti.
Radyo, Mela Mustafa'nın paramiliter gücünden üç kişinin öldürüldüğünü ve 10 kişinin de yaralandığını duyurdu. Patlamalarda suikastçıların bir kısmı öldürülürken bir kısmı da Mela Mustafa'nın korumaları tarafından imha edildi. Olay yerinde yangınlar oldu.
Bağdat'ta iktidardaki Baas partisinin liderleri, Mela Mustafa'ya yönelik bu girişimi kınayan acil bir mektup göndererek, bunun Kürtler ile hükümet kuvvetleri arasında on yıldır devam eden iç savaşı sona erdiren 11 Mart 1970 deklarasyonundan sonra oluşan "barış sürecini baltalamayı" amaçladığını söyledi.
Mektupta ondan [saldırının] ayrıntılarını göndermesi istendi ve komplonun arkasındakileri adalete teslim edilmesine hazır oldukları belirtildi.
* The Times'ın 1 Ekim 1971 tarihli sayısının 9. Sayfasındaki makalenin metni Kürt akademisyen Amed Demirhan’ın arşivinden Rûdaw'a aktarılmıştır.