Rojava’da Kürt taraflar arasındaki görüşmelerden ne çıktı? Şam’a ortak heyet gönderebilecekler mi?

Erbil (Rûdaw) - Şam'daki Suriye'nin geleceğini belirleyecek görüşmeler her geçen gün daha da yoğunlaşırken şu ana kadar Rojavalı Kürt taraflar Şam’a gidecek ortak bir heyet üzerinde anlaşma sağlayamadı. ENKS Başkanı Süleyman Oso, "Toplantılarımız oldu ancak henüz sonuç alamadık. Ancak toplantılar devam ediyorsa sonuç da mutlaka olacaktır” dedi.

Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı gruplar 8 Aralık 2024'te Şam’a girerek Beşar Esad rejimini devirmişti.

Suriye’de bu tarihi gelişme yaşanırken Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu (SMO) ise Demokratik Suriye Güçleri’nin (DSG) kontrolündeki bölgelere saldırı düzenlemiş, Tel Rıfat ve Minbic’e girmişti.

ABD-Fransa’dan girişim

Şam’da rejimi değişikliği ile birlikte Rojava’daki Kürtlerin ortak bir eksende birleştirilmesi çabaları ve Şam’da tek heyet olarak temsil edilmelerine yönelik tartışmalar devam ediyor.

Şu ana kadar Rojava’daki taraflar arasında herhangi bir uzlaşıya henüz varılmadı. Kürtler arasındaki diyaloğunun yeniden başlatılması için Fransa ve ABD’nin bir dizi girişimi oldu.

Bu çerçevede Kamışlo’da hem Kürt Ulusal Birliği Partileri (PYNK) ve hem de Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) yetkilileri ile çeşitli görüşmeler yapıldı.

Rojava’daki Kürt güçleri iki ana blok arasında bölünmüş durumda: Bir yanda Demokratik Birlik Partisi’nin (PYD) başını çektiği 34 parti ve organizasyonun yer aldığı PYNK, diğer yanda da birçok partiyi çatısı altında barındıran ENKS.

Her iki taraf da aralarındaki birçok ihtilafa rağmen, Kürtlerin Şam'da ortak bir temsil ile gitmesi gerektiği konusunda hemfikirler.

ENKS Başkanı: DSG ile onlarca ihtilafımız var

Geçmişte başarısızlıkla sonuçlanan ENKS ve PYNK arasındaki görüşmelerde DSG Genel Komutanı Mazlum Abdi de önemli rol aldı.

ENKS Başkanı Süleyman Oso, Rûdaw’a verdiği demeçte, "DSG ile yaptığımız toplantılar sonuçsuz kaldı; ancak toplantılar devam ediyorsa bu bir sonuç da çıkacaktır demek oluyor” diyerek açık kapı bıraktı.

Oso, uzlaşma konusundaki kararlılıklarına vurgu yaparak, "Uluslararası güçler de tarafları uzlaştırmak için bizimle görüşüyor" şeklinde konuştu.

Oso, PYNK ile ENKS arasında onlarca ihtilafın bulunduğunu belirterek, “Ancak diyalog devam ediyor. Halkımızın çıkarlarını tehlikeye atamayız; gerçekçi olmalıyız” ifadelerini kullandı.

“Diyalogun televizyonlarda tartışılması bizi uzaklaştırıyor”

Süleyman Oso, "Görüşmelerin televizyonlarda tartışılmasını istemiyoruz; bu bizi daha da uzaklaştırıyor. Öncelikle basına yapılan açıklamaları kontrol etmeliyiz ve ardından uzlaşmalıyız" dedi.

Suriye'nin gelecekteki ordusu hakkında da konuşan Oso, "Suriye’nin birleşik bir ordusu olmalı ancak Rojava’nın da kendine özgü yapısı korunmalı ve bölgenin polisi yerel halktan oluşmalı” şeklinde konuştu.

Süleyman Oso, DSG Genel Komutanı Mazlum Abdi ile diyaloğun devam ettiğini ve çözüm konusunda bir iradenin var olduğunu vurguladı.

MSD Eş Başkan Yardımcısı: Kürtler arası diyaloğun başarısızlığı ortak heyet kurmayı engelliyor

Rojava Özerk Yönetimi’ne bağlı Demokratik Suriye Meclisi (MSD) Eş Başkan Yardımcısı ve Arap kökenli siyasetçi Afram İshak, “Şam’a gidecek ortak bir heyet konusunda anlaşamamanın bir çok nedeni var. Bunlardan biri bölgedeki güvenlik durumu ancak en önemlisi Kürt kardeşlerimizin kendi aralarındaki görüşmelerden bir sonuç alamaması” dedi.

Rûdaw bültenine konuk olan İshak, ABD ve Fransa’nın Kürtler arasındaki diyaloğa özel önem verdiğini belirtti.

MSD Temcilcisi: Dış müdahale olmamalı

Rûdaw’a konuşan MSD Washington Temilcisi Besaam İshak da her şeyden önce Kürtlerin kendi aralarındaki ilişkileri düzenlemeleri gerektiğini, aksi takdirde Şam'a gitmelerinin zor olacağını belirtti.

Bessam İshak, "Amerikalılar her zaman çözümün Şam yönetimi tarafından sağlanacağına inanıyordu. Hatta bu yaklaşım, Beşar Esad'ın devrilmesinden kısa süre önce de vardı. Bu sürecin başarılı olabilmesi için siyasi tarafların saflarını birleştirmeleri gerekiyor ve ilk adım olarak Kürtler arasında iç bir diyalog başlatılmalı, dış müdahale olmamalı. Diğer aşamalar sonra gelir" dedi.

Kürtler arasındaki birliğin sağlanması durumunda bölgede istikrarın sağlanacağını vurgulayan İshak, “Bu, ileride Şam'la güçlü bir diyalog için sağlam bir temel oluşturacaktır. Bu aşamada Kürtler arasında bölünme olmamalıdır, çünkü Kürtlerin bir araya gelmesi, herkesin temsil edilmesini sağlar” yorumunu yaptı.

MSD yetkilisi, eğer ABD, IŞİD'in yeniden güçlenmesini engellemek istiyorsa, Kürt güçlerine desteğini sürdürmesi gerektiğini söyledi.

Bessam İshak, "Tüm Kürtler, Şam'la diyalog kurmayı istiyor, Türkiye de bu konuda tutumunu netleştirmelidir” dedi.

PDKS: Özerk Yönetim PKK ile ilişkilerini kesmelidir

ENKS çatısı altındaki Suriye Kürdistan Demokrat Partisi (PDKS) Merkez Komitesi üyesi Horo Osman, Rûdaw’a verdiği demeçte, "Kürtlerin birlik olması, sadece ENKS'nin talebi değil tüm Kürtlerin talebidir" dedi.

Osman, Özerk Yönetim’in PKK ile ilişkilerini kesmesi gerektiğini söyledi ve "Kürtlerin birlik olması için bu şarttır” ifadesini kullandı.

“Mazlum Abdi gerçek kimliğini açıklamalı”

PDKS yetkilisi Osman, "Nasıl ki Ebu Muhammed Colani, gerçek kimliğini açıkladıysa Sayın General Mazlum Kobani de gerçek adını, babasının kim olduğunu ve 1973’te Suriye parlamentosunda bulunan babasına dair bilgileri açıklamalıdır" dedi.

Osman, PKK ile bağların kesilmesi durumunda Kürtlerin Şam'a ortak bir heyetle gitmesinin mümkün olacağını belirtti.

Horo Osman ayrıca DSG ve PYD tarafından gözaltında kaybedilen kişilerin akıbetinin belirlenmesi gerektiğini ifade etti.

Osman, “2013 yılından bu yana ENKS’den bir çok arkadaşımız DSG’nin hapishanelerinde kayıp. Bunlar arasında 2013’te yakalanan Ahmed Seydo Osman ve 2014’te yakalanan İdris İsmail, İsmail Ali gibi birçok arkadaşımız var. Ayrıca PDKS yöneticilerinden Behzad Dursun ve gazeteci arkadaşları da tutuklandı ve onların durumları da belirsiz” dedi.

İlk toplantı ENKS ve Mazlum Abdi görüşmesi oldu

Geçen Salı günü, DSG Genel Komutanı Mazlum Abdi ve ENKS’li üst düzey yöneticiler bir araya geldi.

Toplantı, ABD güçlerinin bulunduğu Haseke vilayetine bağlı Tel Beyder bölgesinde yapıldı.

Toplantının ardından ENKS tarafından yayınlanan bildiride, "Uluslararası Koalisyon’dan yetkililerinin katılımıyla, DSG Komutanı Mazlum Abdi ve ENKS liderliği arasında yeni Suriye çerçevesinde Kürtlerin birliğini sağlamak amacıyla görüşmeler yapıldı” denildi.

Açıklamaya göre, taraflar, görüşmelerin hızla devam ettirilmesinin önemine vurgu yaptı.

Mazlum Abdi ve ENKS liderleri ABD-Fransa ortak toplantısında bir araya gelmiş oldu.

DSG Genel Komutanlığı’ndan toplantı hakkında yapılan açıklamada da "Bugün, Mazlum Abdi ve ENKS heyeti, ABD ve Fransız yetkililerinin katılımıyla bir toplantı gerçekleştirdi. Toplantıda Rojava’da Kürtlerin birliği konusu gündeme geldi” ifadelerine yer verildi.

ENKS sözcüsü Faysal Yusuf, Rûdaw’a verdiği demeçte, yakın bir zamanda PYNK ve Mazlum Abdi ile bir araya geleceklerini belirtti.

Faysal Yusuf, ENKS olarak Mazlum Abdi ile uzlaşarak Kürtlerin haklarını savunmak için Şam'a ortak bir heyetle gitmeye hazır olduklarını vurguladı.

Yusuf, “Mesele sadece Şam’a ortak bir heyetle gitmek değil. PYD ile üzerinde uzlaşmamız gereken diğer konular da var” dedi.

ENKS ve PYNK arasındaki diyaloğun amacı, “geçmişteki anlaşmazlıkları sonlandırmak ve birliği sağlamak” olarak gösteriliyor. 2021'deki ön görüşmelerde bir uzlaşmaya varılmış ancak daha sonra süreç tıkanmıştı.