Erbil (Rûdaw) – Rojhılat’taki Kürt Sünni din alimleri sesizliğini bozarak, gösterileri desteklediklerini açıkladı ve Şii din adamlarına da “Halkın meşru taleplerinin arkasında durun” çağrısı yaptı.
13 Eylül’de İran ahlak polislerinin Tahran’da “İslama uygun şekilde hicap takmadığı” gerekçesiyle gözaltına aldığı 22 yaşındaki Kürt kadın Jina (Mahsa) Emini'nin fenalaşarak hastaneye kaldırmasından 3 gün sonra vefatı ülke infiala neden oldu. Başta Rojhılat kentlerinde patlak veren gösteriler tüm İran’a yayıldı. 17 Eylül’den beri devcam eden gösterilerde aralarında kadın ve çocukların da yer aldığı 400’ün üzerinde gösterici güvenlik güçlerinin açtığı ateş ile hayatını kaybetti. 15 binin üzerinde insan gözaltına alındı. Onlarca insanın akıbeti bilinmiyor.
İran hükümet yetkililerinin tüm tehditlerine rağmen gösteriler dinmek bilmiyor. 16 Eylül'den bu yana devam eden gösterilerde 61’i çocuk 98’i Kürt protestocu, 150’ye yakın Beluç gösterici olmak üzere öldürülen gösterici sayısı 437'ye yükseldi .
Güvenlik güçleri İran genelinde, özellikle Kürtler ve Beluçların yaşadığı bölgelerde ölümcül güç kullanması dikkat çekti.
Rojhılat’ın Sine, Saqiz, Bokan,Ciwanro ve Dehgolan kentlerindeki Sünni Kürt din alimleri videolar yayınlayarak gösterileri desteklediklerini açıkladı. Din alimleri İran hükümetinden de İran halkının meşru taleplerini görmezden gelmekle eleştirdi.
Kürt din alimleri "Özgürlük, sosyal adalet ve enflasyon eksikliği, insanları benzeri görülmemiş bir çıkmazın içine soktu" dedi.
Kürt din alimleri, yetkililerin insanları dinlemek yerine şiddet kullanarak insanları susturduğunu söylediler. Sine'deki Kürt din alimleri ise hükümetten referandum yapmasını talep etti.
Rojhılatlı Sünni Kürt din alimlerinden gösterilere destek İran hükümetine çağrı geldi: İran halkının taleplerine kulak verin pic.twitter.com/Gg3m9ewN5N
— Rudaw Türkçe (@RudawTurkce) November 23, 2022
Rojhılatlı Kürt dini alimleri ve kurumlarından gelen çağrı, İran ordusunun Kürdistan Bölgesi’ndeki Rojhılatlı partilere balistik füzeler ve Kamikaze insansız hava araçları ile bomba yağmuru yağdırmasından bir gün sonrasına denk geldi.
İran hükümet yetkilileri henüz Kürt bölgelerindeki ruhban teşkilatının bu muhalif açıklamasına bir tepki göstermedi. Ancak dini adamların çağrılarından bir gün önce, güvenlik güçleri sözünü sakınmayan Kürt din adamı Muhammed Bukani Xezernecad’ı Cumartesi günü oğluyla birlikte Bukan kentinde tutuklamıştı.
Kürt aktivistler, Rojhılat’ta son 4 gündür yeniden alevlenen gösterilerde İran güvenlik güçlerinin Kürt bölgelerinde protestoları bastırmak için binlerce zırhlı aracı Kürt illerine konuşlandırdığını aktarıyor. Pazartesi günü, Zagros Dağları'nın eteğindeki küçük bir Kürt kasabası olan Ciwanro sokakları, Devrim Muhafızları ve milislerine taş atan protestoculara gerçek mühimmatla karşılık vererek en az altı kişiyi öldürdü.
Kirmanşan’a bağlı Ciwanro’daki protestolar, Devrim Muhafızları ve milislerinin saldırısına uğrayan Kürt şehri Mahabad’daki halkın üzerindeki baskıyı hafifletmek amacıyla başlatılmıştı.
Sünnilerin çoğunlukta olduğu bir başka bölge olan Sistan ve Belucistan'daki ruhban teşkilatı, hükümeti protestoculara karşı küçük ve ağır silahlar kullanmakla suçlayan bir bildiri yayınladı. Açıklamada, "Şii din adamlarının ve mücahitlerin susmalarını ve halkın çağrısına kulak vermelerini bekliyoruz.
İran, protestoların arkasında Batı'yı, İsrail'i, Suudi Arabistan'ı ve Kürt muhalif grupları suçluyor. Salı günü, son üç ay içinde dördüncü kez Kürdistan Bölgesi'ndeki Rojhılatlı Kürt muhalif grupların üslerine kısa menzilli balistik füzeler ve Shahed-136 Kamikaze insansız hava araçları ile bombaladı.
Protestolar, rejimin etkili bir şekilde sona erdiğini iddia etmesine rağmen, hala tüm şiddetiyle devam ediyor. Birçok şehir ve kasaba ile üniversite Salı günü protesto gösterileri düzenleyerek Kürt protestocuları bastırdığı için hükümeti kınadı.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk Salı günü yaptığı açıklamada "Ülkedeki protestolarda, hafta sonu hayatını kaybeden iki çocuk da dahil olmak üzere, artan ölümler ve güvenlik güçlerinin tepkisinin giderek sertleşmesi ülkedeki kritik durumun vahametine işaret ediyor. Yetkilileri, protestoları bastırmak için gereksiz veya orantısız güç kullanmak yerine, insanların eşitlik, haysiyet ve hak taleplerini ele almaya çağırıyoruz. İran'daki ağır insan hakları ihlallerinin hesabının sorulmaması ısrarlı olmaya devam ediyor ve artan şikayetlere katkıda bulunuyor” dedi.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın