Erbil (Rûdaw) - Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Irak Özel Temsilci Yardımcısı Gulam Ishak Zai, Ezidi Kürtlerin onurlu bir şekilde evlerine geri dönmesi gerektiğine vurgu yaparak Şengal’deki durumun normalleşmesi için de Şengal Anlaşması’nın mutlaka uygulanması gerektiğini söyledi.
Rûdaw TV’de yayınlanan özel bir röportajda Dilbixwin Dara’ya konuşan Gulam Ishak Zai, Irak’taki çalışmaları, Ezidi Kürtler ve Şengal’deki durum hakkında açıklamalarda bulundu.
19 Ağustos 2003’te Bağdat’ta bulunan Canal Hotel’e bomba yüklü araçla düzenlenen saldırıda Birleşmiş Milletler'in Irak Özel Temsilcisi Sérgio Vieira de Mello da aralarında bulunduğu 22 kişi hayatını kaynbetti, ez az 100 kişi de yaralandı.
Gulam Ishak Zai, bu saldırı nedeniyle 19 Ağustos tarihinin hem dünya ve hem de Birleşmiş Milletler için çok önemli bir gün olduğunu, felaket nedeniyle, BM Genel Kurulu'nun 19 Ağustos'u “İnsani Yardım Günü” olarak belirlediğini söyledi.
İnsani yardım gönüllülerinin dünyanın her yerinde çok zor koşullar altında çalıştıklarını ve milyonlarca insana ulaştığını belirten Ishak Zai, “Maalesef son 20 yılda insani yardım çalışmalarının daha da karmaşıklaştığını görüyoruz. Şu anda 250 milyondan fazla insan insani yardıma bel bağlıyor. Yani 20 yıl öncesine göre 10 kat fazla. Tabii Irak'ta ihtiyacı olan Iraklılara 20 yıldır aralıksız insani yardım ulaştırdık” dedi.
Irak ve iç göç
Beş yıl önce, IŞİD'in yenilgiye uğratılmasının hemen ardından 11 milyondan fazla Iraklıya insani yardım ulaştırdıklarını, bugün bu sayının iki milyona düştüğünü anlatan BM yetkilisi, “Ayrıca Irak, son 8 yılda 8 milyar dolardan fazla insani yardım aldı. Bunun büyük çoğu insani yardım kuruluşları ve Birleşmiş Milletler tarafından yapıldı. Hala ülke içinde yerinden edilmiş ve yerlerine yeni dönmüş çok sayıda insanın bu yardımlara ihtiyacı var” ifadesini kullandı.
Gulam Ishak Zai, halen en az 1 milyon 200 bin Iraklının şu veya bu şekilde göçzede olduğunu, Irak'a ve Kürdistan Bölgesi'ne dağıldığını söyledi.
Kürdistan Bölgesi'nde 25 kampta yaklaşık 170 ila 180 bin kişinin barındığını aktaran Ishak Zai, son iki yılda, Irak ve Kürdistan Bölgesi Hükümeti ile yerinden edilmiş insanlara yapılan insani yardımların etkilememesi için iki plan hazırladıklarını belirtti.
Şengal ve Ezidi Kürtlerin durumu
BM Genel Sekreteri'nin Irak Özel Temsilci Yardımcısı Gulam Ishak Zai, Ezidi Kürtlerin şiddet ve rekabet kurbanı olduklarını vurguladı.
Ishak Zai, “Artık onurlu ve korunaklı bir şekilde yerlerine dönmeyi hak ediyorlar. Göçmenlerin onurlu ve korunaklı bir şekilde geri dönmeleri ve durumun uygun hale getirilmesi için farklı partilerle çalışmalar yapılmalıdır” dedi.
BM'nin son 4-5 yılda Şengal halkına farklı yardımlar sağlamakla meşgul olduğunu belirten Ishak Zai, şunları kaydetti:
“Desteklerimizden Şengal’de 450 binden fazla kişi faydalandı. 3 binden fazla yapıyı yeniledik veya geri dönenler için yeni evler inşa ettik.
Sağlık izleme merkezlerinin modernizasyonu için yardım sağladık. Birleşmiş Milletler kuruluşları birçok hükümet binasını yeniledi. Hatta geçen yıl BM'nin yardımıyla yenilenen bir polis merkezinin açılışı için ben de oradaydım. Musul barajından 45 kilometre elektrik çektik. Suyun insanlara ulaşmasını sağlamak için bazı su hizmetlerini iyileştirdik.
Ayrıca çocuk sağlığı için kampanyalar, kültür kursları ve mesleki eğitimler başlattık. Bu nedenle, geri dönmek isteyenleri dahil edecek şekilde ekonomik altyapıyı yenilemek için çalıştık. Buna rağmen bence asıl mesele, Şengal’de durumun hükümet ve bölgedeki güvenlik güçleri tarafından sürekli destek sağlanarak devlet kurumları organize edilerek normalleştirilebilir.”
BM’nin yardımlarının “geçici” olduğuna ve aslı olanın BM’nin de şiddetle desteklediği Şengal Anlaşması’nın uygulanması olduğuna dikkati çeken Gulam Ishak Zai, “Açıkça söyleyelim ki Şengal Anlaşması uygulanmaz ise bu göçmenlerin güvenli bir şekilde geri dönmesi için uygun bir ortam yaratmaz. Güvenlik ve hizmet eksikliği konusunda hala endişeler var. Belediye başkanının başkanlığında bir yönetim olmalı. Tabii bunlar olmayınca Ezidiler geri dönme konusunda özgüven sahibi olmuyor. Bazıları geri döndü. Ancak herkesin geri dönmesi için Şengal Anlaşması tam olarak uygulanmalıdır” dedi.
Rojava’dan gelen göçmenler
Rojava ve Suriye’den genel çok sayıda mülteci ve göçmeni korudukları için Kürdistan Bölgesi halkını ve hükümetini öven Gulam Ishak Zai, “Dünyanın birçok yerinde bulundum ve mültecilerin çektiği acıları ve durumlarını gördüm ama Kürdistan Bölgesi'nde gördüklerim gerçekten mültecilere nasıl olumlu ve saygılı davranılacağının bir örneği. Yani bu gerçekten en önemli ve olumlu unsurlardan biri” yorumunu yaptı.
Ishak Zai, BM’nin ana kurum UNHCR aracılığıyla Rojava ve Suriye’den gelen mültecilere destek verdiğini, ayrıca kamplara sağlık, eğitim, su ve diğer ihtiyaçlar sağladıklarını söyledi.
Mahmur Kampı
BM yetkilisi, Mahmur Kampı’na ilişkin, “UNICEF temsilcileri bu konuda konuştu. Gerçek şu ki orayı desteklemiyoruz. Bildiğiniz gibi o kampın sivil yapısıyla ilgili endişeler var. Sığınma veya barınma statüsünden yararlanmak, yalnızca şiddet ve çatışmadan kaçanlar içindir. Bu nedenle, Mahmur Kampı'nda silahlı grupların bulunmadığını ve kampın sivil niteliğini sağlayan kişilerin bulunduğunu teyit etmemiz zor. Dolayısıyla sonuç olarak Mahmur Kampında yokuz” değerlendirmesinde bulundu.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın