Kürdistan Bölgesi’nden yılda 215 bin ton plastik Türkiye’ye gidiyor
Erbil (Rûdaw) - Kürdistan Bölgesi’nde geri dönüşüm tesislerinin bulunmamasından dolayı yılda binlerce ton kullanılmış plastik ve karton Türkiye’ye ihraç ediliyor.
Kürdistan Bölgesi’nde geri dönüşüm tesislerinin bulunmamasından dolayı kullanılmış plastik ve karton ürünleri ekonomiye kazandırılamıyor.
İhraç edilen plastik ve karton malzemeler yerine daha yüksek fiyatlarla yenileri ithal ediliyor.
Dünyada çevre kirliliği önlemenin yanı sıra ekonomiye katkı sağlamak amacıyla plastik ve karton gibi geri dönüştürülebilir atıkların sanayide yeniden kullanılması öneriliyor.
Ancak Kürdistan Bölgesi’nde geri dönüşüm tesislerinin olmamasından dolayı yıllık binlerce ton geri dönüştürülebilir madde Türkiye’ye ihraç ediliyor.
Rûdaw’ın Kürdistan Bölgesi Genel Ticaret Müdürlüğü’nden aldığı bilgilere göre, son iki yıl içinde 431 bin ton plastik madde Türkiye’ye ihraç edildi.
Rûdaw’a konuşan Ticaret ve Sanayi Bakanlığı Genel Ticaret Müdürü Nevzad Edhem, “Geri dönüşüm tesisleri olmadığı için bir kaç yıldır plastik ve karton maddelerinin Türkiye’ye ihraç edilmesine izin verdik. Bu şekilde doğanın temizlenmesi ve bu sektörde çalışanların kazanç elde etmesini amaçlıyoruz” dedi.
Kürdistan Bölgesi’nin bir çok kentinde insanlar her gün motosiklet ve arabalarla mahalle araları ve ticari bölgelerde kullanılmış plastik ve karton topluyorlar. Topladıkları maddeleri bu ürünleri alan esnaflara satıyorlar. Satın alan esnaflar da ihracatçılara satıyor.
Erbil’de bu sektörde çalışan esnaf Sabah Hoşnav, “Aylık 50-60 ton malzeme alıp satıyorum. Evlerde kullanılmış kırılmış plastik malzemelerin tonunu 160-170 bin dinara (130-140 dolar) satın alıyoruz. Aldığımız malzemeyi eledikten sonra 210 dolara satıyoruz. Otomobil yağı olarak kullanılabilen bir ton plastiği ise 230 dolara alıyoruz ve eledikten sonra 370 dolara satıyoruz. Renklere göre de elediğimiz zaman tonunu 20 dolar daha yüksek fiyata satıyoruz. Pazarda 1 ton karton ise 50-60 bin dinara (40-50 dolar) satılıyor. Kartonları bir araya getirdikten sonra 65-70 dolara satıyoruz” ifadelerini kullandı.
Sınır kapısı bin ton plastik ve karton ihraç etme izin bedeli olarak bin dinar (75 cent), Ticaret ve Sanayi Bakanlığı ise 1105 dinar (yaklaşık 1 dolar) vergi alıyor.
Dılki Kullanılmış Plastik ve Karton İhrac Etme Firması’nın genel müdürü Erkan Abdulcebbar Mahmud, “Türkiye’ye yıllık 15-20 bin ton kullanılmış karton malzemesi ihraç ediyoruz. Bu kartonların %70’ini Irak’ın diğer kentlerinden satın alıyoruz. Kalan kısmı da Kürdistan Bölgesi’ndeki kentlerden alıyoruz” diye konuştu.
Irak ve Kürdistan Bölgesi’nin genelinde hiçbir geri dönüşüm tesisi yok. Erbil’de 5 karton düzenleme tesisi var. Ancak hepsi Türkiye’den ithal ettikleri hammadde ile çalışıyor. Hiçbir tesis kullanılmış kartonu tekrar ekonomiye kazandıramıyor ve yeni karton üretemiyor.
Karton üreticisi tesisi sahibi Fehmi Kerim, “Yıllık Türkiye’ye 360 bin ton kullanılmış karton ihraç ediyoruz. Türkiye’den de 8 ton karton hammaddesi ithal ediyoruz. Önceleri karton geri dönüşüm tesisi kurmayı düşündük. İleri teknolojiye sahip bir tesis için 20 milyon dolara ihtiyaç var. Bu kadar parayı karşılayamayız” dedi.
Geri dönüşüm tesisinin kurulmasının çok önemli olduğunu söyleyen Kerim, bu şekilde yurt dışına para akışının önüne geçilebileceğini ifade etti.
Geri dönüşüm tesisi projesinin uygulanması için Kürdistan Bölgesi Hükümeti’nin projeye ortak olması gerektiğini belirten Kerim, konuşmasına şunları ekledi:
“Hükümet proje için yatırımcılara uzun vadeli borç vermeli. Karton ihracatını yasaklamalı. Yoksa tesis Türkiye’ye ihraç edilen kartonlardan dolayı ürünlerini pazarlayamaz.”