DERSİM – Kazı başladı, kemikler çıktı
Dersim (Rûdaw) - 1937-38 Dersim Harekatı sırasında yakılarak öldürülen 24 kişinin mezarları 77 yıl sonra kimlik tespiti için açılırken, ilk kazı çalışmasında insan kemikleri çıktı.
Dersim Harekatı'nda bir çok yerde yaşanan toplu katliamlardan biri olan Hozat İlçesine bağlı Karabakır köyüne 14 Ağustos 1938’de askeri operasyon gerçekleştirildi. Aralarında çocuk ve yaşlıların bulunduğu 24 kişi bir samanlığa kapatılarak ateşe verildi.
Babaannesinin ve dedesinin yakılarak öldürüldüğünü yıllarca babası tarafından kendilerine anlatılmadığını ifade eden Hüseyin Baran, katledilen yakınlarının bir mezar yerlerinin belli olması için hukuk sürecini başlattıklarını söyledi. Baran, şöyle devam etti:
“Nenem atalarımızın bu bölgede yakıldığını söylüyordu. Bizde burada anıt mezar yapmak istedik ve kazı yaptık bu esnada kemik bulunca savcılığa başvurduk. Avukatımız Cihan Söylemez hukuk sürecini başlattı. Bugün burada yapılan bu kazı bize buruk bir sevinç veriyor. Bizim amacımız atalarımızın kemiklerine ulaşmak, kendi dini inancımıza göre gömmek istiyoruz.”
Baran ve Canan ailelerinin avukatı Cihan Söylemez kazı çalışmaları sırasında, mezarın açıldığını ve insan kemiklerinin peş peşe çıktığını ifade ederek, kemiklerin numaralandırıldığını ve elekten geçirildiğini belirtti. Söylemez, “Kemiklerin kimisi büyük, kimisi ufak halde. Kazı çalışması 1 veya 2 gün sürebilir. Çünkü çok fazla küçük kemik var” dedi.
Av. Söylemez, kemiklerin çıkartıldıktan sonra adli tıp kurumuna gönderileceğini, ailelerden DNA örnekleri alınıp eşleştirme yapılacağını ifade etti. Av. Söylemez, şunları ekledi:
“Eşleşme yapıldıktan sonra naaşlar ailelere verilecek. 24 kişinin ne zaman öldükleri, nasıl öldükleri, ölenlerin cinsiyetleri ve yaşları ortaya çıkacak. Tüm bunlar ortaya çıktığında iddialarımız doğrulacak. İçlerinde kadın, çocuk ve yaşlıların olduğu öğrenilecek. Resmi tarihin isyan dediği olayın aslında katliam olduğu böylece Türkiye Cumhuriyeti’nin yargısal makamları aracılığıyla onanmış olacak.”
Tunceli Sulh Ceza Mahkemesi'nin verdiği karar doğrultusunda Hozat ilçesi Karabakır köyünde bulunan toplu mezar, Cumhuriyet Başsavcılığı ve bilirkişi nezaretinde açıldı. Toplu mezar açılışı Hozat Cumhuriyet Savcısı Hasan Toy, Kocaeli Üniversitesi Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ümit Biçer ile Adli Tıp Uzmanı Doktor Semih Yıldırım eşliğinde bölgede kazı çalışması başladı.
Kazı çalışmalarından toplanan kemikler adli tıp kurumuna gönderilecek, ailelerden DNA örnekleri alınıp eşleştirme yapılacak.