Erbil (Rûdaw) - Kürdistan Bölgesi’nde yabancı işçilerin karşılaştıkları sorunlar mahkemeye aktarılmadan “toplumsal uzlaşı” yöntemine göre çözülüyor.
Kürdistan Hükümeti ve özel şirketler yabancı işçilerle yaşadıkları sorunları mahkemeye aktarmadan toplumsal uzlaşı geleneklerine göre çözüyor.
Rûdaw’a konuşan Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı İş Sorumlusu Karzan Ali, “Yasalara göre Kürdistan Bölgesi’ne çalışmak için gelen işçiler ‘çalışma vizesi’ ile gelmeli. Ancak yatırım projelerinde çalışan işçilerin yüzde 95’i içişleri bakanlığından aldıkları turist vizesi ile geliyorlar. Bu yıl gelen 2 bin işçiden çalışma vizesi alanların sayısı yüzden azdı” dedi.
Yabancı işçilerin bu şekilde gelmesinin yasal olmadığını belirten Ali, “Turist vizesiyle gelip 10 yıldır Kürdistan’da çalışan Bangladeşli işçiler var. Kaç kez kurumumuz aracılığıyla çalışma vizesiyle gelmeleri talebinde bulunduk. Ancak yasaya uymuyorlar” diye konuştu.
Kürdistan Bölgesi’ne gelen işçilerin bir kısmı Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı diğer bir kısmı ise İçişleri Bakanlığı aracılığıyla geliyor.
Karzan Ali, “Kürdistan Bölgesi’nde iki türlü işçi bulunuyor. Evlerde çalışan ve tamamı bayan olan işçiler. Ayrıca yatırım projelerinde çalışan işçiler var. Evlerde çalışan bayan işçiler bizim aracılığımızla geliyorlar. Bu işçiler özel şirketler tarafından yasalara uygun bir şekilde getiriliyorlar ve İçişleri Bakanlığı tarafından getirilen işçilere göre daha az sorunla karşılaşıyorlar” ifadelerini kullandı.
Evlerde çalışan bayan işçiler daha çok Endonezya, Nepal, Filipin, Gana, Sri Alonne gibi ülkelerden geliyor.
Özel sektörde çalışma izni olmayıp gizli bir şekilde çalışanların olduğunu belirten Karzan Ali, bu işçileri ülkelerine gönderdiklerini söyledi.
Evlerde çalışan bayan işçilere yönelik talep yüzde 50 arttı
Ekonomik krizin sonlanması ve maaşların eksiksiz ödenmesinin ardından, evlerde çalışan işçilere yönelik talebin kriz dönemine oranla yüzde 50 arttığını kaydeden Ali, “Belli bir yerde çalışan ev işçilerinin sorunları daha az. Ancak maaşlarını zamanında ödemeyenler oluyor. Belirlenen saatten daha fazla çalıştıranlar oluyor veya sert bir şekilde davranarak ağır işler yaptırıyorlar. Bir de pasaportlarına el koyanlar oluyor” ifadelerini kullandı.
Özellikle yabancı bayan işçiler bazen çalıştıkları yerlerde cinsel tacize maruz kalıyorlar.
Yabancı bayan işçilere yönelik cinsel taciz iddialarını reddetmeyen Karzan Ali, “Bazı kadınlar cinsel tacize uğruyor ancak şu ana kadar kimse gelip şikayetçi olmadı. Bazı kadınlar kendi istekleriyle çalıştıkları ev sahibi, komşuları ya da başka birileriyle iletişim kuruyor. Ama gelen kadınların yüzde 70’inin iyi ve sorunsuz olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.
Çalışma Bakanlığı’nın yasalarına göre, evlerde çalışan işçiler özel telefon kullanamıyor. Ayda iki kez ev sahibinin cep telefonundan her seferinde yarım saat yakınlarıyla konuşabiliyor.
Karzan Ali, “Şikayet dosyalarının çoğu telefonlarla ilgili. Evlerde çalışan bazı kadınlar ev sahibinin hacda olduğu dönemde evin telefonunu kullanarak komşu erkeklerle diyalog kurması ve gece evlerine gitmesiyle ilgili şikayet dosyaları bulunuyor” dedi.
Sorunlar mahkemeye taşınmadan çözülüyor
Patronlarıyla sorun yaşayan işçilerin çok azı mahkemeye başvuruyor. Çoğunluğu sorunlarını uzlaşarak çözüyor.
Yabancı işçilerin sorunlarına ilişkin konuşan Karzan Ali, “Mahkemelerin uzun sürmesi nedeniyle sorunların çoğunu toplumsal uzlaşı yolu ve kendi bünyemizde çözüyoruz. Ev sahibinin beş ay boyunca maaşını ödemediği, kötü davrandığı, pasaport ve ikamesine el koyduğu şikayetiyle başvuran bir kadın vardı. Şikayeti çok kısa bir sürede sonuçlandırarak, yabancı kadın işçinin kalan maaşını, pasaport ve ikamesini aldık ve uçak biletini de patronuna kestirip ülkesine gönderdik” diye konuştu.
Kürdistan Bölgesi’nde yabancı işçi haklarını takip eden tek bir dernek bulunuyor. Yabancı İşçi Haklarını Koruma Derneği’ne geçen yıl yabancı işçilere yönelik ihlallere ilişkin 200 başvuru yapılmış.
Rûdaw’a konuşan Yabancı İşçi Haklarını Koruma Derneği Sekreteri Muhammed Hejar, “Derneğimize yapılan başvuruların çoğu işçilere yönelik şiddet, pasaportlarına el koyma, alı koyma, maaş, cinsel taciz ve hayat kadını olarak kullanma gibi dosyalardan oluşuyor” dedi.
Cinsel taciz ile ilgili şikayetlerin mahkemede çok uzun sürdüğünü belirten Hejar, mahkemelerin çok uzun sürmesinden dolayı bu tür sorunları toplumsal uzlaşı ve maddi ceza yöntemiyle çözdüklerini ifade etti.
İş yasası şu anda Kürdistan Parlamentosunun gündeminde. Kürdistan Parlamentosu Sosyal İşler, İnsan ve Kadın Hakları Kurulu Sorumlusu Bedirye İsmail, “Yabancı işçilerle ilgili bir çok dosya mevcut. Özellikle toplumsal uzlaşı ve maddi ceza ile çözülmüş cinsel taciz dosyaları. Sorunların çözümü hükümetin bilgisi ve mağdurların rızası dahilinde olmuş. Yasada bir çok eksiklik bulunuyor. Parlamentonun bu döneminde yasayı onaylamayı ve yürürlüğe girmesini sağlamak istiyoruz.
Kürdistan’da 5 yabancı işçi öldürüldü
Yabancı İşçi Haklarını Koruma Derneği verilerine göre 3’ü Erbil, 2’si Süleymaniye’de olmak üzere Kürdistan’da şu ana kadar beş yabancı işçi öldürüldü. 16 yabancı işçi de normal bir şekilde hayatını kaybetti.
Karzan Ali, “Erbil’de yabancı işçilerin ölümü ve intiharı ile ilgili 3 dosya bulunuyor. Biri bir hırsız tarafından öldürüldü, biri Azad Mahallesi’nde intihar etti, Bangladeşli bir işçi iki aile arasında çıkan kavgada öldürüldü” dedi.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın