Hawraman UNESCO Dünya Mirası Listesi yolunda

Haber Merkezi - Kirmaşan Valisi Huşeng Bazuvend, Hawraman bölgesinin UNESCO Dünya Kültürel Miraslar Listesi’ne alınması için çalışmalara başladıklarını, bunun için özel bir komisyon kuracaklarını ve bütçe ayıracaklarını söyledi.

Rojhılat’ın Pawe ve Meriwan kentinleri sınırları içerisinde bulunan 3500 metre yüksekliğindeki Şaho Dağı eteklerinde inşa edilen ve 700 köyü kapsayan Hawaraman bölgesinin Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) Dünya Külrürel Miraslar Listesi’ne alınması için çalışmalar başladı.

Kirmaşan Valisi Huşeng Bazuvend, eyalette değişik kurum ve kuruluşların temsilcilerinden bir komisyon kurulacağını ve bu komisyonun Hawraman’ın UNESCO listesine alınması için çalışacağını belirtti. 

Bazuvend, “Hawaraman’ın UNESCO listesine alınması bölgede turizmin geliştirilmesi adına altın bir fırsattır. Bu imkandan yararlanmak için ciddi çaba içerisinde olacağız” dedi.

UNESCO gözlem heyetinin önümüzdeki iki hafta içerisinde Hawraman’ı ziyaret ederek tarihi ve kültürel açıdan inceleme yapması bekleniyor.

Hawraman hakkında hazırlanan dosyanın Kirmaşan Kültürel Müraslar Müdürlüğü tarafından bu yılın başlarında UNESCO’ya sunulmuştu.

Kirmaşan Kültürel Müraslar Müdürü Umid Kadri, “Hawraman’ın UNESCO listesine alınmasının önünde bir takım tekniki sorunlar bulunuyor. Önümüzdeki bahara kadar bunu çözmeyi planlıyoruz” dedi.

UNESCO’ya sunulan dosyada Hawraman’ın 700 tarihi köyü ve yaklaşık 100 tarihi eseri bulunuyor. Hawraman bölgesi topraklarının yüzde 60’ı Kirmaşan ve yüzde 40’ı da Sine eyaletleri sınırlarına düşüyor.

Dosyada ayrıca bölgenin kültürel yapısına, gelenk ve göreneklerine, inanç ve değişik bayramları ile 36 köyün mimari yapısına da incelenmesi için yer verilmiş.

Hawraman’ın UNESCO listesine dahil edilmesinin önündeki en büyük engellerden biri de tarihi mimari yapıların yıkılıp yerine yeni betonarme yapıların inşa ediliyor olması.

Kültür ve Turizm Bakanı Yardımcısı Muhammed Hasan Talibyan, UNESCO listesinin turizm ve turistler açısından referans olduğunu belirterek, “UNESCO listesine dahil edilen yerler savaş ve kriz dönemlerinde korunmaya alınıyor. Ayrıca bu bölgelere dair bilgiler 36 dilde yayınlanıyor. Bu da büyük avantaj” diye konuştu.

Dünya Miras Listesi'ne alınma kriterleri

Eğer bir varlık aşağıdaki kriterlerden bir veya daha fazlasını karşılıyor ise, Komite bu varlığın istisnai evrensel değere sahip olduğunu kabul eder. Bu nedenle aday gösterilen varlıklar:

1. İnsanın yaratıcı dehasının bir başyapıtını temsil etmeli;

2. Bir zaman zarfı içinde veya dünyanın bir kültürel alanında, mimarlık veya teknoloji, anıtsal sanatlar, şehir planlama veya peyzaj tasarımı alanlarındaki gelişmeler ile ilgili insani değerler arasında önemli bir alışverişi sergilemeli;

3. Yaşayan veya ortadan yok olmuş bir kültürel geleneğe veya bir uygarlığa yönelik ünik veya en azından istisnai bir tanıklık üstlenmeli;

4. İnsanlık tarihinde önemli bir aşamayı veya aşamaları gösteren bir yapı tipinin, mimari veya teknolojik bütünün veya peyzajın istisnai bir örneği olmalı;

5. Özellikle geri döndürülemez değişimin etkisi altında hassas hale geldiği zaman, bir kültürün (veya kültürlerin) veya insanın çevresiyle etkileşiminin temsilcisi olan geleneksel insan yerleşiminin, arazi kullanımının veya deniz kullanımının istisnai bir örneği olmalı;

6. İstisnai evrensel öneme sahip olaylar veya yaşayan gelenekler ile, fikirler ile, veya inançlar ile, sanatsal ve edebi eserler ile doğrudan veya somut bir biçimde ilgili olmalı (Komite bu kriterin tercihen diğer kriterler ile birlikte kullanılması gerektiğini kabul etmektedir.);

7. Üstün doğal bir fenomeni veya istisnai bir doğal güzelliğe ve estetik öneme sahip alanları içermeli;

8. Yaşamın kaydı, yer şekillerinin oluşumunda devam eden önemli jeolojik süreçler veya önemli jeomorfik veya fizyografik özellikler dahil dünya tarihinin önemli aşamalarını temsil eden istisnai örnekler olmalı;

9. Kara, tatlı su, kıyı ve deniz ekosistemlerinin ve bitki ve hayvan topluluklarının evrim ve gelişimindeki devam eden önemli ekolojik ve biyolojik süreçleri temsil eden istisnai örnekler olmalı;

10. Bilim veya koruma açısından istisnai evrensel değere sahip tehdit altındaki türleri ihtiva edenler dahil biyolojik çeşitliliğin yerinde korunması için en önemli ve dikkat çeken doğal habitatları içermelidir.