Rûdaw Özel: PKK ve TSK çatışmaları bölgeyi nasıl etkiliyor?

01-06-2022
Rûdaw
Duhok / Foto: Rûdaw
Duhok / Foto: Rûdaw
Etiketler Duhok PKK TSK Çatışma
A+ A-

Duhok (Rûdaw) – 30 yılı aşkın bir süredir Duhok vilayetine bağlı sınır bölgelerinde PKK ile Türk Sillahlı Kuvvetleri (TSK) arasında süregelen çatışmalar nedeniyle onlarca köy boşaldı, yüzlerce insan köylerinden göç etti ve bölge doğası büyük zarar gördü.

Amedi ilçesinin Bamerne nahiyesine bağlı Eredne köyü sakinleri 50 ile 70 yıllık ceviz ağaçlarının TSK uçaklarının bombardımanında küle döndüğünü söylüyorlar. Her yıl 20 kg'a yakın ürün veren yarım asırlık ağaçlar bir bir yok oluyor. Duhok İl Orman Müdürlüğü’nün verilerine göre; sadece geçtiğimiz yıl 18 bin dönüm orman bombardıman ve çatışmalar nedeniyle yandı.

Rûdaw’a konuşan Duhok İl Orman Müdürü Kawa Sabri, “Orman yangınlarında doğa büyük zarar görüyor. Yeniden ağaçlandırma ile yeşillendirile bilinir. Ancak, çevre o kadar büyük zarar görüyor ki bir daha o bölgeyi yeşillendirmek mümkün olmuyor” ifadelerini kullandı.

TSK’nın başlattığı “Pençe-Yıldırım” operasyonu ile birlikte yaşanan çatışmalarda sadece geçtiğimiz yıl Kani Masi nahiyesinde 22 bin dönüm ekili arazi yok oldu. Keste ve Çelika köylerinde son iki aydaki çatışma ve bombardıman nedeniyle her biri en az 30 yıllık olan 15 çeşit ağacın olduğu, çok sayıda ekili arazi küle döndü.

Çiftçilik ile uğraşan Nasır Mecid, "En az 10 bin dönüm sulak tarla ve mera yok oldu. Bu mera ve tarlalarda elma, kayısı, üzüm, şeftali gibi çeşit çeşit meyve ağacı vardı, onlar da kalmadı” ifadelerini kullandı.

Bir yandan çatışmalar, bir yandan mayınlı araziler ve bir yandan bombalanma tehdidi altında hayvancılık ile uğraşanlar zor dönemler geçiriyor.  Yoğun bombardıman ve çatışmalar sadece evcil hayvanlara değil, doğadaki tavşan, dağ keçisi, geyik, ayı gibi yaban hayvanları ve kuşların göç etmesine neden oluyor.

Öte yandan bölgenin önemli geçim kaynaklarından biri olan arıcılık her geçen gün azalıyor. Edinilen bilgilere göre; Duhok’ta çatışmalar nedeniyle geçtiğimiz yıl bin 140 arı kovanı yok oldu.

Berwari Bala bölgesindeki Ravina köyünde arıcılık ile uğraşan Hüseyin Ravina, geçtiğimiz yıl 90 olan kovan sayısının bu yıl 14’e düştüğünü, çünkü arılarının büyük kısmının öldüğünü söylüyor ve ekliyor: "Son birkaç yıldır Türk uçakları ve PKK’nin korkusundan arıları yaylalara çıkartamıyoruz. Arılar bombardıman sesi, barut nedeniyle ölüyorlar. Ama yaylalara da çıkarmadığımızda da zayıf düşüyor yine ölüyorlar."

Besicilik yapan Necmeddin Temer isimli vatandaş ise  "Eskiden bu bölgede her çeşit ot bulunurdu. Son dönemdeki çatışmalar nedeniyle artık ot çeşitleri azaldı veya yok oldu" dedi.

1992 yılından bugüne PKK ile TSK arasındaki savaş nedeniyle sadece Duhok vilayetine bağlı 380 köy terk edilmiş durumda. 70 yerleşim yeri çatışma bölgesi haline geldi. Resmi olmayan bilgilere göre, çatışmaların yaşandığı bölgelerde onlarca tarihi yer, mağara TSK ve PKK arasındaki savaşından büyük zarar görüyor. Sınırı geçen TSK birlikleri bir çok yere karakol ve kontrol noktası kurmuş durumda.

Çevreci aktivist Kovan İhsan, "Çatışmaların olduğu yerlerde çok sayıda tarihi mağara var. Mesela Hetite’de sayısız mağara var. Operasyonlar nedeniyle bu tarihi mağaralar yok olma tehdidi ile karşı karşıya" yorumunda bulundu.

2020 tarihinden itibaren TSK, Duhok ve Zaho’nun sınır bölgelerinde 4 büyük harekat başlattı. 18 Nisan’da Kani Masi, Şeladize ve Dereluk nahiyelerinin sınır bölgelerinde PKK’ye yönelik  “Pençe Kilit” ismiyle yeni bir harekat başlatıldı. Ve bu askeri operasyonlar devam ediyor.

 

 

 

Yorumlar

Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın

Yorum yazın

Gerekli
Gerekli