İran'ın Süleymaniye Başkonsolosu Sadullah Mesudyan, Başbakan Neçirvan Barzani'nin Tahran'a gerçekleştirdiği ziyarete ilişkin, “Bu ziyaret ilişkilerimizde yeni bir sayfa açtı” dedi.
Erbil ile Bağdat arasındaki sorunlara da değinen Sadullah Mesudyan, “İran İslami Cumhuriyeti, Kürdistan Bölgesi ile merkezi Irak hükümeti arasında arabulucu olabilir” diye konuştu.
Mesudyan, “Sayın Ruhani, kadim ve köklü bir geçmişi olan Irak Kürdistanı'nındaki Kürtler başta olmak üzere ülkedeki bütün milletlerin haklarının Irak Anayasası çerçevesinde korunması gerektiğini Sayın Neçirvan Barzani'ye iletti. Sayın Ruhani, bu konuda ellerinden geleni yapması için bütün diplomatlara talimat verdi” ifadelerini kullandı.
Başkonsolos Mesudyan, gündeme ilişkin Rûdaw’ın sorularını yanıtladı.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Başbakan Neçirvan Barzani ile yaptığı görüşmede, “İranlı işadamları, Kürdistan Bölgesi'nin altyapısının kalkınması konusunda katkıda bulunmaya hazır” demişti. İran'ın veya her iki tarafında kaçırmaması gereken ekonomik fırsatlar nelerdir?
Göz önünde olan bir örnekten bahsetmek istiyorum: Önümüzdeki günlerde iki taraf da kazançlı ekonomik işbirliğini açıklayacak. Belki Sayın Ruhani böyle bir işbirliğini işaret etmiş olabilir. Belki bu hafta içinde Kürt şirketleri ve işadamları İran’ın Kürdistan ilinde yarım milyar dolarlık bir yatırım projesi gerçekleştirebilir ki bunun sonucu yüzde yüz Kürdistan Bölgesi'ne geri dönecektir. Söz konusu projenin faaliyete geçmesiyle birlikte Kürdistan Bölgesi'ndeki çelik fabrikasının ham maddesi yarı fiyatına İran'dan sağlanmış olacak.
Proje hakkında biraz detay verebilir misiniz?
Bu haberden Iraklı Kürt yatırımcılar haberdar olmalı. Proje hakkında bilgi sahibi olan biri olarak, Kürdistan'ın yani Irak Kürdistanı'nın ekonomisinin gelişmesinin çıkarına olan bu projeye destek vermek istedim. Sine ile Sakız illeri arasında bulunan İsfendi Demir Fabrikası, Kürdistan Bölgesi'ndeki ham maddeyi ucuza temin etmiş olacak. Bu da Kürdistan Bölgesi'nin ekonomisini ciddi anlamda etkileyecektir.
Öte yandan, İran İslam Cumhuriyeti, bu yatırım kapsamında bizim Kürdistan ilimizde binlerce iş fırsatını sağlamış olacak. Bildiğiniz gibi en iyi taş demir bizim ocaklarımızda mevcut. Kürdistan Bölgesi ve Irak'ta demir taş ocağı bulunmuyor. Bu taş yatırımcılara verilerek son hali daha az bir fiyata Irak Kürdistanı'na verilecek.
Erbil ile Bağdat arasındaki görüşmelerde İran'ın rolü nedir?
Sayın Neçirvan Barzani'nin Tahran'a gerçekleştirdiği ziyaret ilişkilerimizde yeni bir sayfa açtı. Irak Kürdistan Bölgesi ile güçlü, sıcak ve derin bir ilişkimiz var. Erbil ile Bağdat arasındaki ilişkilerin yakınlaşması, uygun ve yapıcı bir anlaşma, Kürdistan Bölgesi ile merkezi Irak hükümetinin gelecekteki ilişkilerinde de büyük değişiklik meydana getirir.
İran İslami Cumhuriyeti, Kürdistan Bölgesi ile merkezi Irak hükümeti arasında arabulucu olabilir. Irak Anayasası çerçevesinde Erbil ile Bağdat arasında bundan sonra da rol üstlenmeye de devam edecek. Yaptığımız arabuluculuk yakında sonuç verecek ve Kürdistan halkı bundan memnun olacaktır.
Sayın Ruhani toplantıda, “Irak Anayasası çerçevesinde Kürdistan halkının hakları sağlanmalı” dedi. İran, bu bakış açısını net bir şekilde Şii taraflara ilettti mi?
Sayın Ruhani, kadim ve köklü bir geçmişi olan Irak Kürdistanı'nındaki Kürtler başta olmak üzere ülkedeki bütün milletlerin haklarının Irak Anayasası çerçevesinde korunması gerektiğini Sayın Neçirvan Barzani'ye iletti. Tabi ki bizde Irak Kürtlerinin yasal ve anayasal haklarının korunmasından yanayız. Bu anlamda da çaba saf ediyoruz. Sayın Ruhani, bu konuda ellerinden geleni yapması için bütün diplomatlara talimat verdi.
İran Hükümeti’nin sınır güvenliğini sağlamak için Kürdistan Bölgesi Hükümeti'nden beklentisi nedir?
Sayın Barzani'nin Sayın Şemhani ve Sayın Ruhani ile yaptığı görüşmede güvenlikle ilgili bazı meseleler de ele alındı. Kürdistan Bölgesi'nin büyük komşusu yani İran İslam Cumhuriyeti'nin beklentisi, sınırların korunması ve Kürdistan Bölgesi Hükümeti'nin sınırlarını koruması için elinden geleni yapması yönündedir.
Ortak sınırlarda askeri ve sınır korucularımıza saldıranlara karşı mücadele versin. Bu konuda yeteri ölçüde sorumluluk duygusu alsınlar. Bildiğiniz üzere birkaç hafta önce Kürdistan Bölgesi sınırlarından teröristler tarafından düzenlenen saldırıda bazı askerlerimiz hayatını kaybetti. Beklentimiz, sınırların güvenliği konusunda daha fazla sorumluluk üstlenmeleridir.
Tartışmalı bölgelerde şu anda Iraklı güçler ile Heşdi Şabi mensupları bulunuyor. Söz konusu bölgelerde peşmerge bulunmuyor. Bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bakın, tartışmalı bölgeler isminden de anlaşıldığı gibi tartışmalı bölgelerdir. O bölgelerin durumu çözülene kadar, yani 140'ıncı madde uygulanana kadar tavsiyem şudur; öncelikle o kentlerdeki halkın can güvenliğini koruyan bir gücün bulunması gerekiyor. Bence bu sorunların çözümü çok zor değil.
Bir bütün Irak'a baktığımızda silahlı güçler arasında hiçbir şüphe ve çatlak olmamalı. Irak Anayasası çerçevesinde elimizdeki kaynaklar kullanılırsa gerek peşmerge, gerek federal polisi, gerek ise Irak Ordusu'nun tartışmalı bölgelerde bulunması Irak ve Kürdistan Böglesi halkını çıkarına olacaktır.
Kürt, Arap, Türkmen ve bütün bileşenlerin kendi topraklarını yani Kürdistan Bölgesi'ni ve tartışmalı bölgeleri savunacak bir güç oluşturmasını ümit ediyorum. Bu sorunun Erbil ile Bağdat arasında koordineli bir şekilde güçlü bir komutanın talimatı altında çözülmesini gerektiğini düşünüyorum.
Tahran, Neçirvan Barzani'nin diplomatik çabalarına nasıl bakıyor?
Kürdistan Bölgesi Hükümeti'de istikarın en kısa sürece sağlanarak, Neçirvan Barzani'nin ilişkilerin iyileştirilmesi, Bağdat ve komşu ülkelerle daha fazla anlayışın sağlanması yönündeki çabalarının sonuç vermesini ümit ediyorum.
Bu kapsamda düzenlenen İran ziyareti, çok faydalı. Kendileri yapıcı bir siyasetçi. Sabırla ve çalışmalarıyla düğümleri Kürdistan Bölgesi halkının çıkarına olacak şekilde çözebiliyor. Bu ülkenin geleceğinde demokrası ve halkın sesi ilk söz olmasını ümit ediyorum. Kürdistan Bölgesi'nin geleceğinde en iyileri seçilerek halkın çıkarları göz önünde bulundurulmalı.
İran, Erbil ile Bağdat ilişkilerinin iyileştirilmesi için ne yapacak? Sınır kapıları bir daha kapanacak mı?
Tabi ki sınır kapıları kapanmayacak, aksine daha da genişleyecek. Resmi sınırlarımızın açıklaması için Bağdat'ı ikna etmeye çalıştık ki 3 sınır kapısı da açıldı. Bizim düşündüğümüz yöntemlerle ilişkiler gün gittikçe daha da iyileşti. Ekonomik ilişkiler daha da büyüyecek. Süleymaniye'de, mevcut ilişkileri daha geliştirmenin yanı sıra Kürdistan Bölgesi ile ilişkilerimizin temel olduğunu göstermek için İran vize ücretini indirdik. İşadamlarının kısa bir süre İran vizesini alması için kolaylık sağladık.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın